Izvor: Radio Televizija Vojvodine, 21.Nov.2018, 18:05   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Serijal RTV "Prisajedinjenje 1918. godine - Svedoci istorije": Slobodan Kostić

Temišvar, najveći grad u Banatu, dočekao je kraj Velikog rata sa različitim emocijama. Za Srbe u gradu na Begeju bio je to veliki trenutak oslobođenja, ali i ostvarenja vekovnih nada da će taj važan istorijski događaj konačno doneti i nacionalnog oslobođenja i priključenje matici, Krljevini Srbiji. Srpsko narodno veće i srpski narodni odbori organizovali su izbor poslanika sa područja Temišvarskog Banata, a na Velikoj narodnoj Skupštini, održanoj 25. Novembra 1918-te u Novom Sad, >> Pročitaj celu vest na sajtu Radio Televizija Vojvodine << Srbe iz Temišvara predstavljao je i prota Slobodan Kostić.

Kada su, nakon pobede nad Austrougarkom monarhijom, srpske trupe pobedonosno umarširale u Temišvar, Srbima, starosedeocima najvećeg grada u Banatu činilo se da je došao trenutak ostvarenja vekovnog sna. Istorija Srba na prostor Rumunije datira još iz VI veka, a varoš na Begeju bila je značajno ekonomsko, kulturno i crkveno srediste Srba u XVIII i XIX veku.

Posle povlačenja granica nacionalnih država na tlu bivše Austrougarske, Srbi su se zatekli u Rumuniji kao značajna etnička grupa.

Sticaj istorijskih okolnosti umnogome je određivao sudbinu Srba u Temišvaru, pa je početak Velikog rata značio mobilzaciju u austrougarsku vosjku, stradanje, zarobljeništvo, logore.

Za Srbe u Temišvaru kraj Velikog rata bio je veliki trenutak oslobođenja, ali i ostvarenja vekovnih nada da će taj važan istorijski događaj konačno doneti i nacionalnog oslobođenja i priključenje matici, Krljevini Srbiji.

Prema rečima Miodraga Milina, istoričara iz Temišvara, srpski živalj u Banatu sa oduševljenjem je dočekao dolazak srpske vojske.

Tako je bilo i u Temišvaru: "Nade su bile ogromne, kao i očekivanja. Možda su ljudi bili pomalo i naivni, ušli su u, tako da kažem, u nešto neizvesno i nepoznato."

Novoformirano Srpsko narodno veće i srpski narodni odbori organizovali su izbor poslanika sa područja Temišvarskog Banata. Iz 36 opština sa teritorije današnje Rumunije izabrana su 72 poslanika, a na Velikoj narodnoj Skupštini, održanoj 25. Novembra 1918-te u Novom Sad, Srbe iz Temišvara predstavljao je i prota Slobodan Kostić.

Protojerej-stavrofor Slobodan Kostić, bio je svakako najmarkantnija ličnost srpskog sveštenstva u Rumuniji 20. Veka. Kako naglašava Saša Jašin, protonamesnik Srpskog sabornog hrama u Temišvaru, prota Slobodan Kostić bio je čovek vizije: " Ja vidim da je prota Slobodan Kostić prednjačio ispred svog vremena, da je bio čovek koji je imao široke vizije, čovek na pravom mestu.

Svakako, ja kao sveštenik takvog , tako da kažem,. starijeg kolegu i u Hrista brata vidim kao Božiji izbor za Srbe u Rummuniji."

Rođen je 1884. u današnjem Bačkom Gradištu. Slobodan Kostić školovao se u Novom Sadu , a nakon Srpske gimnazije završava i Bogosloviju u Sremskim Karlovcima. Rukopoložen je 1907. godine najpre za đakona, a zatim za prezvitera. Odmah po rukopoloženju, administrirao je srpske parohije u okrugu Timiš na teritoriji današnje Rumunije i to u ondašnjem Malom Bečkereku. Tu ga je zatekao početak prvog svetskog rata. Kao vojni sveštenik, proveo je dve godine rata pod austrougarskom okupacijom u Valjevskom okrugu. Neposredno po povratku iz rata, Slobodan Kostić je objavio nekoliko napisa, naknadno sabranihu u dve knjige, a koje predstavljaju važno svedočanstvo i svojevrsni dokument o ratnim stradanjima.

" Nakon rata vraća se kući. Kasnije, postaje paroh u Temišvaru, u delu grada koji se zove Mehala, a nakom toga i u Temišvaru gradu. Bio je jedna od najznačajnijih ličnosti Srba u Rumuniji u posleratnom i međuratnom periodu." – kaže Saša Jašin.

Prema rečim Desanke Kostić, unuke Slobodane Kostiće, Prota je bio jedan od srpskih čelnika koji su aktivno učestvovali u primeni Školske konvencije potpisane između Kraljevina Ruminije i Jugoslavije: "Osim što je bio veroučitelj srednjoškolskoj omladini, bio je i eparhijski beležnik, a od 1942. goidine , odlukom episkopa bačkog Irineja Ćirića, imenovan je za arhijerejskog zamenika. Nakon smrti temišvarskog vladike Georgija Letića 1935. godine, Slobodan Kostić je po svojoj funkciji bio prvi čovek i za škole i za crkve u Temišvarskom okrugu."

Srpska vojska napušta Temišvar u julu 1919, kada je grad predat Rumuniji, a ta ta odluka naknadno je potvrđena sporazumom u Trijanonu 1920. godine. Temišvar ostaje s one strane granice. Vredni pregalac na crkveno-narodnom polju, plodni pisac-istoričar, prota Slobodan Kostić umro je u Temišvaru 1956. godine. Za Srbe u Temišvaru, ali ne samo za njih, život Slobodana Kostića svakako je simbol očuvanja nacionalnog identiteta i vere. A mnogo šta ima da pamti i čuva Temišvar , grad Dositeja Obradovića, Save Tekelije, Miloša Crnjanskog i mnogih drugih velikih imena srpske istorije i umetnosti.

Nastavak na Radio Televizija Vojvodine...