Opština Zaječar je opština u Srbiji. Nalazi se u centralnom delu Timočke Krajine, u Zaječarskom okrugu. Središte opštine je grad Zaječar.
Obuhvata Zaječarsku kotlinu, istočni deo Crnorečke i severni deo Knjaževačke kotline, kao i južne delove Negotinske krajine.
Teritorija opštine je omeđena sa severa obroncima planine Deli Jovan, sa istoka i jugoistoka obroncima Stare planine, kojom ide državna granica prema Bugarskoj, na jugu i jugozapadu Lasovačkom planinom kao ogrankom planine Tupižnice, a na zapadu Ježevicom i ograncima Velikog Krša. Površina opštine Zaječar je 1.069 km, najstariji poznati stanovnici ovih krajeva su bili Tribali, posle njih na ovom području se spominju Mezi, u dolini Timoka pominju se još i Timahi, ali se o njima sem njihovog imena ništa konkretno ne zna.
Naseljeni Sloveni u ove krajeve nazvali su se Timočani, a prve direktne vesti o Timočanima odnose se na 818. godinu, kada se oni već smatraju formiranom slovenskom grupom, te iste godine oni su se odmetnuli od Bugara. Zaječar se prvi put spominje 1466. godine, u turskom tefteru vezanom za stanovništvo vidinskoga pašaluka, a od 16. do 18. veka pojavljuju se mali podaci o naselju.
1806. godine stvoreni su povoljni uslovi za dizanje ustanka u ovim krajevima Karađorđe je odobrio hajduk Veljku Petroviću, knezu Milisavu i popu Radosavu da sa Timočanima i Crnorečanima dižu ustanak i posle niza uspešnih bojeva najveći deo Krajine i Zaječara je oslobođen.
Kriza i propast Prvog srpskog ustanka imali su teške posledice i u ovim krajevima. 1833. godine ovaj kraj je konačno oslobođen i pripojen Srbiji.
U blizini grada se nalaze ostaci rimske carske palate iz 4. veka pre nove ere, Feliks Romuliana Gamzigrad, koja je priznata kao svetska kulturna baština pod zaštitom Unesko. Grad Zaječar je od Beograda udaljen 250 kilometara. Smestio se u Zaječarskoj kotlini, na 137 metara visine, na sastavu reka Crni i Beli Timok koje oko dva kilometra nizvodno od grada prave Veliki Timok. Grad se prvobitno prostirao samo na desnoj obali Crnog Timoka, do brda Kraljevica. Vremenom se proširio i na levu obalu Crnog Timoka.
Sa Timočanima i Crnorečanima hajduk Veljko petrović, knez Milisav, i pop Radosav oslobodili su 1807. godine, ove krajeve od Turaka, ali su se sa propašću Prvog srpskog ustanka Turci opet vratili.
Zaječar je svim silama oslobođen 1833. godine i tada je priključen Srbiji. U Zaječaru je rođeno više znamenitih ličnosti, koje su u značajnoj meri uticale na društveni, ekonomski, i kulturni razvoj Srbije tokom 19 i 20 veka.
Pomenućemo hajduk Veljka Petrovića, jednog od najvećih junaka Prvog srpskog ustanka, Svetozara Markovića rodonačelnika radničkog socijalističkog pokreta u Srbiji, Nikolu Pašića jednog od najvećih političara i državnika u istoriji srpskog naroda, Đorđa Genčića industrijalca i ministra unutrašnjih dela u vreme kralja Aleksandra Obrenovića, zatim Zorana Radmilovića barda i legendu srpskog glumišta druge polovine 20 veka.
Zaječar danas u Srbiji ima status grada. Administrativni je, privredni, politički, i kulturni centar Zaječarskog okruga, koji pored Zaječara obuhvata i opštine Knjaževac, Boljevac, i Sokobanju. On je i centar obrazovni ovog dela Srbije. Pored više osnovnih i srednjih škola, u Zaječaru se nalazi i viša škola i fakultet za menadžment univerziteta megatrend. Zaječar je sedište Eparhije Timočke Srpske pravoslavne crkve, koja pokriva teritoriju Zaječarskog i Borskog okruga.
Blokade i protest u Zaječaru: „BIA dronom špijunira aktiviste, novinare i građane“
Blokade gradskih raskrsnica, kao i protest ispred PU Zaječar, a koje su počele zbog hapšenja studenta iz Zaječara...
Izvor: Danas, 02.Jul.2025, 00:10
Redakcija „Glasa Zaječara“ traži odgovore zbog snimanja dronovima: Da li se novinari i aktivisti nalaze pod merama nadzora?
U proteklim nedeljama više građana Zaječara prijavilo je da su uočili dronove u svojoj neposrednoj blizini – u dvorištima...
Izvor: Danas, 01.Jul.2025, 12:26
Studenti osumnjičeni za pripremu rušenja ustavnog poretka pušteni na slobodu
Svi studenti koje su se teretili za krivična dela protiv ustavnog uređenja pušteni su na slobodu, objavio je Pravni fakultet u blokadi na svom X nalogu. Naime, Više javno tužilaštvo u Beogradu saopštilo je da je saslušano osmoro osumnjičenih da su izvršili krivična dela Pripremanje dela protiv ustavnog uređenja i bezbednosti Srbije, u vezi sa krivičnim delom Pozivanje na nasilnu promenu ustavnog uređenja, i predložilo je sudiji za prethodni postupak Višeg suda u Beogradu da im odredi...
Izvor: Luftika.rs, 01.Jul.2025
Zaječarci traže slobodu za Lazara Stojanovića i prestanak represije nad građanima i studentima
Povodom hapšenja studenta Lazara Stojanovića, na poziv grupe „Zaječarci u blokadi“ građani Zaječara okupili...
Izvor: Danas, 29.Jun.2025, 22:37
DA LI SU IZBORI PRAVI IZBOR ZA SRBIJU? Profesor Petrov izneo mišljenje o aktuelnoj situaciji: Videli smo to i na primeru Kosjerića i Zaječara
Redovni profesor Pravnog fakulteta u Beogradu i sudija Ustavnog suda Vladan Petrov izjavio je povodom jučerašnjih dešavanja u Beogradu, na protestu za Vidovdan, 28. juna, da su...
Izvor: Blic, 29.Jun.2025
„Nek čuje cela Srbija, Evropa i svet – nikada nećemo odustati i nećete kopati“: Na protestu govorio aktivista iz pokreta „Ne damo Jadar“
Zaječar i Kosjerić su dokaz da vlast nema podršku, već se održava silom, prevarom i institucionalnim kriminalom, rekao je večeras student iz Zaječara na protestu...
Izvor: Danas, 28.Jun.2025, 22:15
Rekvijem za SPS
SPS je nakon duge i teške bolesti, konačno preminuo 8. juna u Zaječaru. Mnogi običaji našeg naroda na ovaj smrtni slučaj se ne mogu primeniti. Recimo, ne možemo reći da je ova...
Izvor: Danas, 28.Jun.2025
