Izvor: Blic, 17.Jun.2011, 17:35 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Nekim načelnicima nije dovoljan PDV
BANJALUKA - Formula po kojoj se izračunava koliko novca od PDV-a pripada opštinama nekim načelnicima opština nije po volji. U tome nema ničeg čudnog, nego je nevolja što većina njih uopšte ne zna na koji se način tačno računa deo kolača koji im dolazi. Znaju, međutim, da im je potrebno više autonomije u odlučivanju i da sa siromašnim budžetima neće postići privredni napredak.
Dok jedni predlažu da se izbace posebni koeficijenti i primene isključivo tri „čista" >> Pročitaj celu vest na sajtu Blic << kiriterijuma koja su propisana zakonom - veličina opštine, broj stanovnika i srednjoškolaca, drugi upozoravaju da bi to značilo propast malih opština i traže da merilo bude nerazvijenost. Treći pak navode da je sadašnji sistem, iako komplikovan, sasvim dobar i da nerad nekih načelnika ne treba prikrivati iza priče o malim lokalnim budžetima.
Trećina opština nerazvijena
U Republici Srpskoj skoro trećina opština spada u red nerazvijenih ili izrazito nerazvijenih. Ukupno 36 opština ima samo jednu srednju školu, a 13 ih uopšte nema. Prema procenama, 16 opština ima manje od 5.000 stanovnika. Kupres, Jezero i Donji Žabar najmanje su opštine u RS.
Načelnik opštine Foča Zdravko Krsmanović traži da se doslovno primene tri kriterijuma propisana u zakonu i taj stav brani činjenicom da su primenom prelaznih koeficijenata opštine različito tretirane.
- Foča ima 27.000 stanovnika, kao recimo Laktaši. Naš budžet je osam miliona, a njihov 40 miliona KM. To je tako jer su napravljeni koeficijenti, koji nekim opštinama omogućuju da dobiju više novca nego što bi im pripalo po broju stanovnika ili površini - tvrdi Krsmanović.
Dodaje da ne bi smele da postoje iznimke za bilo koga - broj stanovnika, srednjoškolaca i površina se jasno zna. On napominje da eventualni neravnopravan položaj u kojem bi se našle manje opštine treba rešavati sa druga dva neophodna zakona - o ravnomernom razvoju i prirodnim bogatstvima.
Goran Zubić, načelnik Kupresa, male izrazito nerazvijene opštine, kaže da sadašnja raspodela prihoda nije najsretnije rešenje, ali bi podela po isključivim kriterijumima broja stanovnika male opštine dovela do potpunog kraha.
- U Kupresu živi oko 600 stanovnika, srednju školu uopšte nemamo, nego osnovnu do petog razreda, i to vam dovoljno govori kako bismo prošli. Ni sa ovim prihodima ne možemo da funkcionišemo, pa treba svi da se zapitaju kakav je interes vladajućih u RS da uopšte postoje ovakve opštine poput naše - kaže Zubić. On napominje da bi trebalo uraditi upravo suprotno - uvažiti faktor razvijenosti - u nerazvijene opštine dodatno ulagati i ekonomski ih jačati.
- Ne bude li se provodila takva politika, onda mi svi treba da se pakujemo i selimo u Banjaluku i tamo pravimo zgrade. To nikome nije u interesu - napominje Zubić.
Načelnik nerazvijenog Ruda Milko Čolaković slaže se da bi menjanje kriterijuma raspodele bio loš potez. Međutim, napominje da je sadašnji sistem raspodele napravljen pravedan, pa je on sa sadašnjim stanjem - zadovoljan.
- Sistem ne bi trebalo menjati, a imamo pomoć Vlade RS, a ako to izostane, onda je do nas, jer nismo ponudili projekte, a ne do vlasti - smatra Čolaković. On napominje da opštinske vlasti treba da zasuču rukave, dovedu investitore, pokrenu privredu i tek onda računaju na prihode od PDV-a.
- Mi smo lane imali prihode od 500.000 KM od malinjaka, preduzeća počinju da rade i stvari se pokreću nabolje. Naša strategija je malo preduzetništvo, a napravili smo i sopstveni revolving fond od dva miliona KM iz kojeg beskamatno kreditiramo privrednike - kaže on.
Goran Radivojac, profesor na Ekonomskom fakultetu u Banjaluci, kaže da je teško odrediti kriterijume po kojima bi svi bili zadovoljni, a najveći je problem što ni načelnici opština nemaju jasan stav šta žele od Vlade RS, i koji su im interesi - kaže Radivojac. On podseća da uvođenje isključive uravnilovke po jednostavnom kriterijumu poput broja stanovnika ne donosi nikakav boljitak.
- Bez nezavisne ekspetrize struke teško će se postići konačan dogovor. Treba imati na umu da ni veličina budžeta nije osnovni preduslov ekonomskog razvoja i ko tako razmišlja vraća stvari na doba feudalizma. Lokalna samouprava jeste nukleus razvoja, pa će se novi modeli verovatno prilagođavati u tom smeru, što je i praksa evropskih zemalja - poručuje Radivojac.
Pogledaj vesti o: Formula 1
.jpg)
