Izvor: SrbijaDanas.com, 07.Jun.2023, 14:59

NA DANAŠNJI DAN: Dražen Petrović, Eksplozija u rudniku, Gadafi i još mnogo toga (7. JUN)

Dobro došli u "NA DANAŠNJI DAN", rubriku u kojoj ćemo svakog dana davati kratku retrospektivu najvažnijih istorijskih događaja koji su se desili, zamislite, na današnji dan.

Dogodilo se na današnji dan - 7. jun:

Velika kuga u Londonu predstavlja jedan od najznačajnijih istorijskih događaja u vezi sa epidemijama. Kuga, ili Crna smrt, bila je smrtonosna bolest izazvana bakterijom Yersinia pestis, koja se prenosila putem inficiranih buva, koje su bile nosioci >> Pročitaj celu vest na sajtu SrbijaDanas.com << bolesti, a koje se hrane krvlju zaraženih glodara, kao što su pacovi. U periodu od 1347. do 1351. godine, kuga je harala Evropom i odnela milione života.

U Londonu, kuga je ponovno pogodila grad tokom 1665. godine. Na današnji današnji dan te godine, Samjuel Pips zapisao je u svom dnevniku podatak o kućama obeleženim crvenim krstom na Durri Lejnu u Londonu. Ovo je značilo da je neko unutar tih kuća bio zaražen kugom i morao je biti zaključan unutra 40 dana ili do smrti. Ova mera je bila deo napora za suzbijanje širenja bolesti.

Velika kuga u Londonu trajala je od 1665. do 1666. godine i odnela je na hiljade života. Grad je bio suočen sa strahom, panikom i smrću. Mnoge porodice bile su zbrisane sa lica zemlje, a životi su se preokrenuli naglavačke. Gradski zvaničnici preduzeli su mere karantina, zatvarajući zaražene kuće i ograničavajući kretanje stanovništva. Međutim, kuga se i dalje širila.

Velika kuga u Londonu je ostavila trajan ožiljak na grad i njegove stanovnike. Ovaj period je postao simbol strahote  epidemija i teškoća i izazova koje one donose. Ipak, London se oporavio i nastavio svoj razvoj. Ova epidemija je ostavila trag koje se i danas proučava i pamti kao jedan od najtežih trenutaka u istoriji grada.

Pol Gogen je bio francuski slikar rođen 7. juna 1848. godine. Smatra se jednim od najuticajnijih umetnika svog vremena i pionirima postimpresionizma. Gogen je proveo veći deo svog života u Bretanji, regiji na severozapadu Francuske, gde je pronašao inspiraciju za mnoga od svojih remek-dela.

Gogen je poznat po svojoj revolucionarnoj upotrebi boje i stilu koji je isticao subjektivno viđenje sveta. Njegova umetnost je obuhvatala različite žanrove, uključujući pejzaže, portrete, mrtvu prirodu i scene iz svakodnevnog života. Njegovi radovi su se odlikovali živopisnim bojama, ekspresivnim potezima četkice i karakterističnom stilizacijom.

Jedno od najpoznatijih dela Gogena je slika "Slikar suncokreta" iz 1888. godine, koja prikazuje prepoznatljiv motiv suncokreta i njihovog najpoznatijeg slikara - Vinsenta van Goga.

Druga poznata dela uključuju "Kafe u Alru", "Žuti Hrist" i "Tahićanke na plaži". Ova dela prikazuju Gogenovu karakterističnu upotrebu boje i dramatične kompozicije, ali i njehovu svestranost u temama i upotrebi različitih motiva u svom stvaralaštvu.

Gogen je ostvario značajan trag u istoriji umetnosti i inspirisao je brojne umetnike, koji su došli posle njega. Njegov stil je bio inovativan i ispred svog vremena, a njegova dela su prepoznata kao ključna u razvoju modernog slikarstva.

Iako je Gogen bio kontroverzan umetnik za vreme svog života, njegovo nasleđe je prepoznato nakon njegove smrti. Danas se njegova dela nalaze u najprestižnijim muzejima širom sveta, a njegova umetnička vizija i eksperimentisanje sa bojom i oblikom i dalje inspirišu umetnike i zaljubljenike u umetnost širom sveta.

Rođen kao Dino Pol Kroketi, Din Martin je bio američki pevač, glumac i šoumen, rođen na današnji dan, 7. juna 1917. godine. Njegov moćni glas, harizma i neodoljiv šarmantni nastup činili su ga jednom od najvećih zvezda industrije zabave 20. veka.

Din Martin je rođen u Stubenvilu, Ohajo, u porodici italijanskog porekla. Počeo je karijeru kao pevač u lokalnim klubovima i restoranima, gde je brzo stekao popularnost. 1946. godine, pridružio se komičaru Džeriju Luisu i zajedno su formirali uspešan duo "Martin i Luis". Njihov humor, interakcija i izvođenje osvojili su publiku širom SAD-a, a duo je postao jedan od najpopularnijih zabavljačkih tandema svog vremena.

Kao samostalni umetnik, Din Martin je postao poznat po svojim brojnim hitovima kao što su "That's Amore", "Memories Are Made of This" i "Ain't That a Kick in the Head". Njegov sofisticiran i opušten stil pevanja privukao je mnoge obožavaoce, naročito nežnijeg pola. Takođe je ostvario zapaženu filmsku karijeru, glumeći u više od 50 filmova.

Din Martin je tumačio različite uloge u filmovima gotovo svih žanrova. Njegova šarmantna i nonšalantna pojava često ga je postavljala u uloge romantičnih junaka. Njegovi najpoznatiji filmski naslovi uključuju "Oušenovih 11" (1960), "Rio Bravo" (1959) i "Mladi lavovi" (1958). Bio je poznat i po saradnji sa svojim dobrim prijateljem Frenkom Sinatrom, sa kojim je sarađivao u nekoliko filmova.

Martin je takođe imao i svoju televizijsku emisiju "The Dean Martin Show", koja se emitovala od 1965. do 1974. godine. Njegova harizma, duhovitost i sposobnost da se opusti pred kamerama privukli su mnoge poznate ličnosti kao goste u svom šou programu.

Din Martin je ostavio neizbrisiv trag u svetu zabave. Njegov nezaboravan glas, šarm i talenat čine ga ikonom svog vremena. Iako više nije među nama, njegova muzika, filmski rad i nasleđe i danas žive i inspirišu mnoge ljude širom sveta.

Bitka za Midvej je bila jedna od ključnih pomorskih bitaka u Drugom svetskom ratu. Ova epohalna bitka odigrala se u blizini atola Midvej u Tihom okeanu. Cilj Japana bio je eliminisati preostale američke nosače aviona i uspostaviti dominaciju na Pacifiku.

Bitka za Midvej je započela 4. juna 1942. godine, Američke snage su uspele da razbiju japanske kodove i dobiju informaciju o planiranom napadu. Zahvaljujući tome, Amerikanci su bili spremni da organizuju svoju odbranu.

U bitci su učestvovale japanske i američke snage, sa nekoliko nosača aviona i drugih ratnih brodova. Američke snage su uspele da otkriju japansku flotu i izvrše snažan vazdušni napad na njihove nosače aviona. Kroz hrabrost, taktiku i strategiju, Amerikanci su uspeli da potope nekoliko japanskih nosača aviona, dok su i sami pretrpeli određene gubitke.

Bitka za Midvej je bila prekretnica u ratu na Pacifiku. Američka pobeda osnažila je moral savezničkih snaga i omogućila dalje napredovanje prema Japanu. Ova bitka je pokazala snagu američke mornarice i avijacije i postavila temelje za kasnije ofanzivne operacije.

Na današnji dan, 7. juna 1942. godine, bitka za Midvej je zvanično završena. Američke snage su ostvarile važnu pobedu nad japanskim snagama, što je imalo dugoročne posledice na dalji tok rata u Pacifiku, budući da je u ovoj bici Japan izgubio 4 nosača aviona, 1 tešku krstaricu, 322 aviona, a broj ljudskih žrvata je bio 10 puta veći nego onaj sa američke strane.

Muamer el Gadafi, rođen na današnji dan 1942. godine, bio je libijski političar i vođa, koji je igrao značajnu ulogu u istoriji Libije tokom svog dugogodišnjeg režima. Nakon vojnog udara 1969. godine, Gadafi je preuzeo vlast i postao vođa Libijske Arapske Džamahirije.

Gadafi je sprovodio politiku koju je nazvao "trećim putem", koja je bila zasnovana na antiimperijalističkom, panarapskom i socijalističkom programu. U početku je uživao podršku mnogih Libijaca, jer je sprovodio reforme koje su poboljšavale životni standard većine stanovništva. Međutim, vremenom je njegova vlast postala sve autoritarnija, a smatra se da su ljudska prava u Libiji bila ozbiljno ugrožena.

Gadafi je takođe bio poznat po svojoj ekscentričnoj javnoj ličnosti i nepredvidivom ponašanju. Bio je često prisutan na međunarodnoj sceni, izazivajući kontroverze svojim izjavama i postupcima. Njegova podrška terorizmu i nasilnom mešanju u unutrašnje poslove drugih zemalja donela mu je osudu i izolaciju od strane međunarodne zajednice.

Važno je spomenuti da je Gadafi bio impresioniran Titovom nezavisnom spoljnom politikom, kao i njegovim naporima da održi neutralnost tokom Hladnog rata. Takođe je cenio Titovu podršku borbi protiv kolonijalizma u Africi, s obzirom na to da je Gadafi bio zagovornik panafrikanizma i afričkog jedinstva.

Odnos između Muamera el Gadafija i Josipa Broza Tita bio je kombinacija saradnje i nesuglasica. Njih dvojica su delili određene interese, ali su takođe imali različite stavove o nekim ključnim pitanjima, gde je Gadafi uvek bio na strani radikalnijih i poteza jačeg intenziteta, dok se Tito trudio da u svemu bude odmeren, u cilju očuvanja neutralnosti.

Gadafi bio ključni akter u istorijskim događajima u Libiji. Njegov režim je svedočio turbulentnom periodu, uključujući sukobe s drugim državama, kao što je bio rat s Sjedinjenim Američkim Državama 1986. godine i građanski rat 2011. godine, koji je rezultirao njegovim svrgavanjem s vlasti i smrću.

Kao vođa s dugogodišnjom vladavinom, Gadafi je imao veliki uticaj na politiku i društvo Libije. Njegova vizija i politika, iako su bile kontroverzne, imale su značajan uticaj na tok događaja u zemlji i regionu. Bez obzira na mišljenja o njemu, Muamer el Gadafi je bio jedan od najpoznatijih političkih lidera svog vremena i ostavio je trajan pečat na istoriju Libije, Afrike, ali i sveta.

Prins Rodžers Nelson, ili samo jedostavno Prins, bio je izuzetno uticajan američki muzičar, tekstopisac i producent. Rođen je 7. juna 1958. godine u Mineapolisu, Minesota. Prins je bio jedan od najkreativnijih i najinovativnijih umetnika svog vremena, istovremeno prepoznatljiv po svom jedinstvenom stilu, talentu i energiji na sceni.

Prinsova karijera započela je još u tinejdžerskim godinama. Njegov prvi album, "For You", objavljen je 1978. godine kada je imao samo 20 godina. Brzo je stekao popularnost zahvaljujući svom stilu koji je kombinovao elemente popa, roka, soula, fanka i mnogih drugih žanrova. Njegovi hitovi poput "Purple Rain", "Kiss", "When Doves Cry" i "Raspberry Beret" postali su klasici i obeležili su muzičku scenu osamdesetih godina.

Prins je bio poznat po svojoj virtuoznosti na više instrumenata, a posebno na gitari. Bio je jedinstveni tekstopisac i producent, stvarajući muziku koja je istovremeno bila komercijalno uspešna i umetnički izazovna. Njegov zvuk bio je prepoznatljiv po jedinstvenom spoju elektronskih elemenata, žestokih gitarskih rifova i izražajnog vokala. Jedan kuriozitet vezan za Prinsa i njegov prvi album "For You" jeste taj da je Prins sam odsvirao svaki instrument snimljen na ploči - ukupno neverovatnih 27 instrumenata.

Uticaj Prinsa na muzičku scenu bio je ogroman. Njegova kreativnost, eksperimentalni pristup i bezgranična energija inspirisali su brojne umetnike. Bio je i pionir u muzičkoj industriji, boreći se za veću umetničku kontrolu i nezavisnost umetnika. Njegova ekscentrična ličnost i jedinstveni modni stil takođe su ga učinili ikonom mode i stila.

Nažalost, Prins je iznenada preminuo 21. aprila 2016. godine u svom domu u Mineapolisu. Njegova smrt šokirala je muzički svet i ostavila prazninu koju je teško popuniti. Ipak, njegova muzika ostaje živa i nastavlja da inspiriše nove generacije umetnika i ostaće zauvek kao svedočanstvo o njegovom umetničkom geniju i ostavštini koja će nadživeti vreme.

7. juna 1965. godine, u jami "Orasi" u rudniku mrkog uglja u Kaknju, dogodila se stravična eksplozija metana koja je imala pogubne posledice. Eksplozija je izazvala razaranje pripremnog uskopa duž cele dužine, oborila pregrade i oštetila mehanizaciju i elektroinstalacije. Tačan uzrok eksplozije nije mogao biti utvrđen zbog razrušenog uskopa i visokog nivoa gasa, ali se pretpostavlja da su mogući faktori bili neispravne sigurnosne lampe, nestručno rukovanje, neispravna elektrooprema ili upotreba pribora za pušenje.

Nesreća je odnela živote 128 rudara, a na masovnost katastrofe uticalo je i nedovoljno poznavanje radnika o funkciji i upotrebi samospasilaca. Takođe, nedovoljno obavešteni o tome kako pravilno da se zaštite, radnici su odabrali pogrešan pravac povlačenja i prošli pored otvorenog spremišta sa samospasilačkim uređajima, koje nisu koristili.

Ova nesreća je bila treća velika rudarska nesreća u istoriji Rudnika "Kakanj". Prethodne dve su se dogodile u "Staroj jami" 1916. i 1934. godine, od kojih su ukupno poginula 146 radnika. Eksplozija u jami "Orasi" 1965. godine ostavila je još dublju ranu. Tog dana je 421 dete ostalo bez očeva, 119 supruga bez muževa i 148 roditelja bez sinova. Fond "Sedmi juni" je osnovan da bi se brinuo o obrazovanju dece koja su izgubila očeve u ovoj tragediji.

Nakon nesreće, tela poginulih rudara su premeštena i izložena u fiskulturnoj sali, kako bi građani Kaknja mogli da im odaju počast i isprate ih kako dolikuje. Jama "Orasi" je zauvek zatvorena, a ispod ulaza u jamu podignut je spomenik u čast rudarima koji su izgubili živote. Imena poginulih rudara zauvek će biti upamćena na mermernom bilježu, podsećajući buduće generacije na žrtvu koju su podneli u borbi za crno zlato.

Alan Ajverson, legendarni američki košarkaš, rođen je na današnji dan 1975. godine u Hemptonu, saveznoj državi Virginia. Njegov životni put obeležen je neustrašivom borbom, kako privatno, tako i na terenu, gde se isticao svojim nekonvencionalnim stilom i nepokolebljivom posvećenošću košarci.

Ajverson je stekao popularnost tokom srednje škole, gde je bio izuzetno talentovan igrač. Njegov uspon na koledžu dosegao je vrhunac kada je kao član koledž tima Džordžtaun Hoja osvojio Nejsmit nagradu za najboljeg koledž košarkaša 1996. godine. Nakon impresivne koledž karijere, Ajverson je ušao u NBA ligu kao prvi izbor na draftu 1996. godine, kada ga je izabrao tim Fildelfija Seventisiksersa. Ajverson je bio i ostao najniži i najlakši prvi pik NBA drafta u istoriji, što ga nije sprečilo da osvoji titulu za rukija godine.

U svojoj NBA karijeri, Ajverson je ostavio ozbiljno nasleđe. Bio je poznat po svojoj briljantnoj tehnici, neverovatnom prodoru i izuzetnoj brzini. Nadimak mu je bio "Answer". Igrao je za Filadelfija Seventisikserse, Denver Nagetse, Detroit Pistonse i Memfis Grizlise tokom svoje karijere, ali je najpoznatiji po svojim godinama provedenim u Filadelfiji. Sa Seventisiksersima je dostigao vrhunac 2001. godine, kada je vodio tim do finala NBA lige i osvojio nagradu za najkorisnijeg igrača lige (MVP). Takođe je četiri puta bio NBA All-Star igrač i dobio je titulu najboljeg strelca lige dva puta.

Ajverson je ostavio dubok trag svojom jedinstvenom pojavom i nezaustavljivom igrom. Bio je ikona ulične košarke i simbol neustrašivosti na terenu. Iako je bio nizak za NBA standarde, Ajverson je pokazao da veličina nije prepreka za postizanje velikih dostignuća.

Nakon završetka svoje košarkaške karijere, Ajverson se posvetio različitim poslovnim poduhvatima, uključujući modne linije i muziku. Takođe je bio angažovan kao košarkaški analitičar i radio kao trener u BIG3 ligi. Answer je ostao sinonim za strast prema košarci i simbol nepokolebljive borbe na terenu. Njegov doprinos igri i njegova veličina kao igrača zauvek će biti upamćeni u svetu košarke.

Nakon Ajversonove pojave, NBA liga će dobiti zaokret za 180 stepeni, gde će plejmejkeri postati nosioci igre, što je do tog trenutka bila užasna retkost. Pre Ajversona, plejmejkeri, koji su bili nosioci igre svojih timova bili su neki od najelitnijih igrača u istoriji ove igre - Medžik Džonson i Ajzeja Tomas. Danas, zbog Alena Ajversona, nosilac igre gotovog svakog tima igra na poziciji 1, te su ovi igrači i najveće zvezde lige - Stef Kari, Kajri Irving, Luka Dončić, Dejm Lilard, Kris Pol i mnogi drugi.

Dražen Petrović, jedan od najvećih košarkaških talenata koje je svet ikada video, rođen je 22. oktobra 1964. godine u Šibeniku, Jugoslavija (današnja Hrvatska). Odrastao je u sportskoj porodici, gde su njegov otac i stariji brat takođe bili profesionalni košarkaši. Svet je ubrzo primetio njegovu neospornu košarkašku genijalnost.

Dražen Petrović ostavio je dubok trag u evropskoj košarci. Sa 18 godina, Petrović je vodio svoj tim Šibenku do dva uzastopna finala kupa Radivoja Koraća. Usledila je epizoda sa Cibonom, gde je Dražen prve godine osvojio prvenstvo i kup Jugoslavije i titulu pobednika Kupa evropskih šampiona pobedom protiv Real Madrida 87:78, u kojoj je Petrović dao 39 poena. Druga titula je došla sledeće godine, a Petrović je postigao 22 poona u pobedi nad Žalgirisom, za koji je onda igrao Arvidas Sabonis. Iste godine je osvojen i domaći kup, a Petrović je postigao 46 poena protiv starog rivala Bosne. Petrović je svoj treći evropski trofej osvojio 1987. pobedom u finalu Kupu pobednika kupova protiv Skavolinija, čiju je mrežu napunio sa 28 poena.

Nakon ovih nekoliko uspešnih sezona u Jugoslaviji, prešao je u Real Madrid, gde je briljirao i postao jedan od najcenjenijih evropskih košarkaša svih vremena. Osvojio je tri puta uzastopno Kup šampiona, a bio je i najbolji strelac evropskog prvenstva 1989. godine.

Njegova karijera u NBA ligi takođe je bila impresivna. Nakon nekoliko sezona u Portland Trejlblejzersima, Petrović je prešao u Nju Džersi Netse, gde je postao jedan od najboljih šutera lige. Njegova igra i preciznost u šutu izazivali su divljenje i poštovanje, a njegove sjajne partije iznedrile su mnoge rekordne učinke, a valja istaži i da je Petrović postao noćna mora najvećeg igrača svih vremena - Majkla Džordana.

Pored klupske karijere, Petrović je bio ključni igrač jugoslovenske košarkaške reprezentacije. Osvojio je srebrnu medalju na Olimpijskim igrama 1988. godine, kao i zlatne medalje na Svetskom prvenstvu 1986. i Evropskom prvenstvu 1989. godine. Bio je istinski vođa ekipe i jedan od najboljih košarkaša sveta. Takođe, nakon raspada Jugoslavije, dražen je bio vođa hrvatske reprezentacije i na Olimpijskim igrama u Barseloni 1992. godine, svoju reprezentaciju je odveo do finala, gde su bili poraženi od strane američkog Drim tima.

Nažalost, današnji dan pre ravno 30 godina u saobraćajnoj nesreći u Nemačkoj život je izgubio košarkaški Moncart. Imao je samo 28 godina. Njegova smrt šokirala je košarkaški svet i ostavila prazninu koju je teško popuniti. Petrović je ostavio trajno nasleđe kao jedan od najtalentovanijih igrača svoje generacije, čija je strast prema igri i izvanredne veštine inspirisala mnoge mlade košarkaše.

Dražen Petrović bio je ikona košarke, čija se sportska veličina i danas oseća. Njegova posvećenost i strast prema košarci, njegov neumorni rad i profesionalizam postavili su visoke standarde za buduće generacije igrača. Pamtićemo ga kao jednog od najvećih evropskih košarkaša svih vremena, čija je igra prešla granice terena i ostala urezana u srcima ljubitelja košarke širom sveta. 2002. godine, Petrović je uvršten u Neismit košarkašku kuću slavnih.

Ser Kristofer Frenk Karandini Li bio je engleski glumac, pevač i oficir iz Drugog svetskog rata, najpoznatiji po svojim ulogama čudovišta u horor filmovima dvadesetog veka, kao i po ulozi zlog čarobnjaka Sarumana u trilogiji "Gospodar prstenova" novozelandskog reditelja Pitera Džeksona.

Tokom Drugog svetskog rata, Li je bio član specijalne obaveštenje britanske jedinice u severnoj Africi, gde je svakodnevno obavljao i do pet misija. U ovom periodu, Li je učestovao i u oslobađanju Sicilije, a zanimljivo je da se popeo na vulkan Vezuv samo tri dana pred njegovu poslednju erupciju u martu 1944. godine, u kojoj je stradalo 26 italijanskih civila.

Što se glumačke karijere tiče, mora se početi od Drakule, kog je Li igrao čak devet puta, iako je i sam priznao da mu je ta uloga dosadila. Pored legendarnog vampira, Li se na filmskom platnu pojavljivao i u ulogama Frankemštajna, Mumije, Fu Mančua, Raspućina, Mefistofelesa, pa čak je svoj glas pozajmio i samoj Smrti u kratkom animiranom filmu "Dobrodošli u Disksvet". Prosto je imao stas i glas negativca i ovakve uloge čine najveći deo njegove impozantne glumačke karijere.

Pored glume, Li je i uspešan pevač, pisac, kao i čitač audio knjiga. Kad smo kod knjiga, Li je bio ogroman fan Džona R. R. Tolkina - pisca "Hobita" i trilogije "Gospodara prstenova", knjiga koje je Li tokom većeg dela svog života čitao jedanput godišnje. Takođe, od svih članova glumačke postave koja je učestovala u snimanju filmova nastalim po Tolkinovim delima, jedino je Li imao priliku i čast da upozna boga epske fantastike lično, sasvim slučajno u jednom pabu.

Li je preminuo u Čelsiju (London) 7. juna 2015. godine, svega 10 dana od proslave svog 93. rođendana
Pogledaj vesti o: Gadafi,   London

Nastavak na SrbijaDanas.com...