Izvor: B92, 17.Jul.2020, 18:41
Šta bi se desilo kada bi Unesko odlučio da skine Aja Sofiju sa liste
Aja Sofija je stavljena na listu svetske baštine '85. godine kao deo serijskog upisa, ne samo kao Aja Sofija, odnosno ne kao pojedinačno dobro.
Predsednik Komisije Srbije za saradnju sa Uneskom Goran Milašinović rekao je da je jedna od delikatnosti proglašavanja Aja Sofije za džamiju u tome što u Konvenciji o svetskoj baštini iz '72. godine, koju je potpisala Turska, ne stoji namena nijednog dobra.
Ove nedelje u domaćoj, ali i regionalnoj javnosti pominjao se >> Pročitaj celu vest na sajtu B92 << Unesko – Organizacija Ujedinjenih nacija za obrazovanje, nauku i kulturu i to po dvostrukoj osnovi. Odlukom Izvršnog saveta ove organizacije od 10. jula, područije Đerdapa je upisano na listu globalnih geoparkova i time je postao prvi geopark u Srbiji. S druge strane, velika polemika sa političkom i verskom konotacijom vodi se povodom izjave predsednika Turske Erdogana da će 24. jula crkvu Aja Sofija, koja je od 1935. godine Muzej preimenovati u džamiju.
Doktor Goran Milašinović, predsednik Komisije Srbije za saradnju sa Uneskom, rekao je, gostujući u Jutarnjem programu, da se radi o jedinstvenom spomeniku kulture, najstarijem vizantijskom spomeniku Justinijanovoj hrišćanskoj bogomolji, koja je dugo vremena, skoro devet vekova bila hrišćanska a potom je postala muslimanska od Mehmeda Osvajača – a od 1934. godine je muzej.
"Ona je prijavljena u Unesku i stavljena na listu svetske baštine 85. godine kao deo serijskog upisa, ne samo kao Aja Sofija, ne kao pojedinačno dobro", ukazao je Milašinović.
Taj serijski upis je zapravo značio – istorijski spomenici Istanbula, podvlači Milašinović i dodaje da je nemoguće Aja Sofiju posebno izdvojiti.
"S druge strane, druga delikatnost proglašavanja za džamiju je u tome što u Konvenciji o svetskoj baštini iz 72. godine, koju smo potpisali kao Jugoslavija, a Turska takođe, ne stoji namena nijednog dobra", kaže predsednik Komisije za saradnju sa Uneskom.
Milašinović ističe da u Konveciji Unesko nije specifikovao kojom će se namenom baviti neko dobro i kako će to izgledati. To je isključivo na odlučivanju u nacionalnoj državi kojoj pripada neko dobro.
"Zbog toga se ova situacija dogodila – prilično su blage reakcije. Ovo je nešto što bi trebalo da uzbudi ceo svet jer imate jedno istorijsko dobro koje je simbol veze između istoka i zapada, koje je kao muzej zapravo upisano, a sada se pretvara u drugu namenu", rekao je Milašinović za RTS.
Prema njegovim rečima, to nije prvi slučaj. "Imali smo prošle godine isti slučaj sa poznatom vizantijskom crkvom Hora – Svetog Spasitelja u Polju, u Istanbulu, koja je takođe pretovrena u džamiju.
Podseća da je i 2014. godine bilo pretvaranja iz muzeja u džamiju navodeći primer male Aja Sofija u Nikeji. U toj crkvi se dogodio prvi Vaseljenski sabor kao i sedmi sabor.
"Ta crkva je takođe bila muzej po odluci Ataturka, poznata kao džamija od 1300. godine, a 2014. je, odlukom turske vlade, pretvorena ponovo u džamiju", rekao je on.
.jpg)
