Izvor: Politika, 02.Mar.2015, 16:04 (ažurirano 02.Apr.2020.)
SAD deportuju osumnjičene za ratne zločine u BiH
Američke vlasti planiraju da proteraju oko 150 doseljenika sa Balkana za koje ustanove da su prikrivali umešanost u zlodela u ratovima devedesetih
Oko 150 imigranata koji su devedesetih godina napustili Bosnu i Hercegovinu moglo bi da bude deportovano iz SAD ukoliko američke vlasti ustanove da su umešani u ratne zločine, saznaje „Njujork tajms”. Dosad je identifikovano oko 300 doseljenika za koje se sumnja da su prikrili učešće u zločinima kada su aplicirali >> Pročitaj celu vest na sajtu Politika << za useljenje u Ameriku. Osumnjičeni obuhvataju najrazličitije profile od fudbalskog trenera u Virdžiniji do radnika u kazinu u Las Vegasu, a iako su zastupljene sve etičke skupine BiH – najviše je Srba.
Iako je od okončanja najkrvavijeg sukoba na evropskom tlu posle Drugog svetskog rata prošlo gotovo 20 godina i mnoga zlodela su gurnuta pod tepih, čini se da potraga za ratnim zločincima u Americi dobija novi zamajac.
„Sramotna mi je ideja da ljudi koji su počinili zločine u Bosni ovde dobiju novu životnu šansu”, ocenjuje jedan od rukovodilaca projekta pronalaženja zločinaca naseljenih u SAD Majkl Mekvin. Pre fokusiranja na doseljenike sa Balkana pokušavao je da uđe u trag nacistima koji su ispod radara stigli u Ameriku.
Otkako je imigrantska služba 2008. otvorila sekciju za ratne zločine, prečešljavaju su biografije doseljenika iz Salvadora, Etiopije, Gvatemale, Ruande i drugih svetskih žarišta. Ipak, nijedan konflikt nije zaokupio pažnju američkih istražitelja kao rat u BiH u kojem je poginulo više od 100.000 ljudi, dok je nakon raspada Jugoslavije raseljeno dva miliona građana.
Usred sveopšteg bezvlašća, piše „Njujork tajms”, sve zaraćene strane u BiH – Srbi, Hrvati i Muslimani – sprovodili su brutalne, etnički motivisane akcije protiv civilnog stanovništva.
Do prvog značajnijeg pomaka u identifikaciji osumnjičenih za ratne zločine došlo je gotovo slučajno pre desetak godina. Nekoliko dojava, kao i knjiga novinara „Boston glouba”, doveli su federalne agente u saveznoj državi Masačusets do građevinskog radnika Marka Boškića. Ovaj bosanski Srbin je optužen da za nedela u Srebrenici. Deportovan je u BiH i osuđen na deset godina zatvora zbog zločina protiv čovečnosti.
Nakon ove uspele akcije pojačana je pažnja na zločine na tlu bivše Jugoslavije i od tada je SAD napustilo 64 imigranata za koje se ustanovilo da su na bilo koji način umešani u zlodela.
U većini slučajeva glavni akteri su Srbi, ali ima i bosanskih Muslimana i Hrvata za koje se sumnja da su vršili zločine protiv srpskog stanovništva – što zvaničnici ističu kao odlučnost da se pred lice pravde izvedu prestupnici iz svih tabora.
Podizanje dovoljno jake optužnice koja bi dovela do sudskog naloga za deportaciju nije lak posao u američkom pravosudnom sistemu. Ugledni njujorški list piše da su poteškoće ipak najviše izražene u Finiksu u saveznoj državi Arizoni gde je pokrenuto najviše istraga ovog tipa u celoj Americi.
Sud je ustanovio da dvanaest Srba koji su se naselili na tom području, ispunjava uslove za deportaciju zbog umešanosti u ratne zločine. Ipak sledeća faza sudskog procesa koja bi trebalo da donese definitivnu odluku o njihovoj deportaciji iz SAD, zbog nerešenih predmeta, zakazana je tek za 2019.
Pažnju američke i svetske javnosti svojevremeno je privukao slučaj Azre Bašić, Hrvatice koja je u Kentakiju vodila normalan život kada se otkrila njena mračna prošlost. Bašićeva je u logoru u Derventi mučila srpske civile i između ostalog ih terala da piju benzin i ljudsku krv, a postoje svedoci koji tvrde da je zaklala jednog srpskog zatvorenika.
Slično je i sa slučajem Edina Sakoča koji je u na suđenju održanom u januaru proglašen krivim za laganje imigracionih službenika o svojoj ulozi u silovanju, ubistvima i ucenama bosanskih Srba 1992.
D. Vukotić
objavljeno: 02.03.2015.
Pogledaj vesti o: Nju Jork
.jpg)
