Izvor: RTS, 05.Maj.2019, 09:06   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Vremeplov (5. maj 2019)

Međunarodni dan babica. Svetski dan higijene ruku u zdravstvenim ustanovama. Dan dece u Japanu. Dan heljde u Japanu.

1813. - Rođen Seren Kjerkegor, danski filozof i književnik
(Kopenhagen, 05. 05. 1813 - Kopenhagen, 11. 11. 1855)
1818. - Rođen Karl Hajnrih Marks, nemački filozof, ekonomista, sociolog, vođa
>> Pročitaj celu vest na sajtu RTS << međunarodnog proleterijata, teoretičar socijalizma
(Trir, 05. 05. 1818 - London, 14. 03. 1883)
1821. - Umro Napoleon I Bonaparta, francuski car i vojskovođa
(Ajači, 15. 08. 1769 - Longvud, 05. 05. 1821)
Rođen u korzikanskoj plemićkoj porodici, Napoleon je, kao francuski stipendista završio Kraljevsku vojnu akademiju i Vojnu školu u Parizu. Za vreme Francuske revolucije pristupio je jakobincima i Robespjeru. Prvi put se vojnički istakao 1793, u borbi protiv Engleza kod Tulona, kada je sa samo 24 godine postao general. Sledili su zatim pohodi na Italiju i Egipat, da bi, po povratku u Francusku, koristeći nezadovoljstvo vladavinom Direktorijuma, novembra 1799, državnim udarom zaveo režim konzulstva, uzevši neograničenu vlast kao "prvi konzul", a zatim i kao "doživotni konzul". Reformisao je administraciju, prosvetu, finansije i sudstvo, doneo krivični i građanski zakonik. Koristeći uspehe na unutrašnjem i spoljnom planu, 1804. godine se proglasio carem i zaveo apsolutističku vladavinu. U pokušaju da pokori čitavu Evropu, 1812. krenuo je u pohod na Rusiju i doživeo poraz koji je označio početak njegovog kraja. Abdicirao je 1814. i bio prognan na ostrvo Elba. Odatle se,1815. godine, vratio u Pariz, ali je nakon poraza kod Vaterloa, konačno potučen i prognan na ostrvo Sveta Jelena, gde je i umro kao britanski zatočenik.

1846. - Rođen Henrik Sjenkijevič, poljski književnik, nobelovac
(Volja Okšejska, 05. 05. 1846 - Vevej, 15. 11. 1916)
1855. - Crnogorski knjaz Danilo I Petrović doneo "Obšti zakonik crnogorski i brdski"
1883. - Rođen Petar Konjović, kompozitor i muzikolog, direktor Zagrebačke opere, profesor Muzičke akademije u Beogradu, akademik, upravnik Muzikološkog instituta SANU
(Čurug, 05. 05. 1883 - Beograd, 01. 10. 1970)
Petar Konjović je studirao muzičku teoriju na konzervatorijumu u Pragu. Bio je horovođa Srpske crkvene pevačke zadruge, osnovao je privatnu muzičku školu u Zemunu i predavao u Srpskoj muzičkoj školi u Beogradu. Bio je rektor Muzičke akademije, upravnik Muzikološkog instituta i član Srpske akademije nauka i umetnosti. Inspirisao se narodnim melosom i snažnom muzičkom individualnošću učvrstio nacionalni smer u srpskoj muzici. Ogledao se u raznim muzičkim oblicima, ali su najvažnija područja njegovog stvaralaštva opera i solo-pesma. Među operama najpopularnije su: "Knez od Zete", "Koštana", "Vilin veo" ("Ženidba Miloševa") i "Seljaci", a među zbirkama solo-pesama ističu se: "Moja zemlja" i "Lirika". Autor je knjiga o Stevanu Mokranjcu i Miloju Milojeviću, kao i dela "Knjiga o muzici".

1891. - Svečano otvorena koncertna dvorana Karnegi hol u Njujorku
1895. - Objavljen "Socijaldemokrat", prvi socijalistički radnički list marksističke orijentacije u Srbiji
1902. - Rođen Prvoslav - Pivo Karamatijević, slikar i grafičar
(Nova Varoš, 05. 05. 1902 - Rijeka, 28. 08. 1963)
1904. - Na brdu Volujica kod Bara postavljena prva radio - telegrafska stanica na Balkanu
1908. - Rođena Stana Đurić Klajn, prva žena-muzikolog u Srbiji, profesor Muzičke akademije u Beogradu, direktor Muzikološkog instituta SANU
(Beograd, 05. 05. 1908 - Beograd, 18. 02. 1986)
1912. - U Petrogradu objavljen prvi broj lista "Pravda"
1930. - Rođen Dragutin Dražić, inženjer tehnologije i fizikohemičar, akademik, član Predsedništva Srpske akademije nauka i umetnosti
(Beograd, 05. 05. 1930 - Beograd, 06. 02. 2008)
1939. - Rođen Jovan Zebić, političar, potpredsednik Vlade Savezne Republike Jugoslavije, ministar finansija Srbije i SRJ, viceguverner Narodne banke
(Runjani, 05. 05. 1939 - Beograd, 15. 03. 2007)
1942. - Rođen Jovan Adamov, kompozitor, dirigent i muzički producent, aranžer Big benda Radio-televizije Novi Sad
(Čoka, 05. 05. 1942)
1945. - Oslobođen koncentracioni logor Mauthauzen
1945. - Objavljen prvi broj lista "Fiskultura", preteča "Sporta"
1947. - Rođen Vojislav Vojkan Borisavljević, kompozitor, aranžer, dirigent, muzički urednik i producent, muzički urednik Pozorišta na Terazijama
(Zrenjanin, 05. 05. 1947)
1949. - U Londonu osnovan Savet Evrope
1960. - Rođen Svetislav Goncić, pozorišni, filmski i TV glumac, predsednik Saveza dramskih umetnika Srbije, upravnik Pozorišta na Terazijama i v.d. direktora Ustanove kulture "Vuk Karadžić"
(Kladovo, 05. 05. 1960)
1961. - Iz baze u Kejp Kanaveralu na Floridi, lansiran u svemir prvi američki vasionski brod "Merkjuri" sa kapetanom Alanom Šepardom
1988. - Počeo 1. Kongres filozofa Jugoslavije u Herceg Novom
1995. - Umro Mihail Botvinik, ruski šahovski velemajstor, svetski prvak
(Repino, 17. 08. 1911 - Moskva, 05. 05. 1995)
1998. - Umro Đorđe Rašeta, novinar i urednik Radio-televizije Srbije
(Beograd, 08. 10. 1954 - Beograd, 05. 05. 1998)
1999. - U NATO agresiji bombardovan grčki humanitarni konvoj "Lekara sveta" na putu Kačanik - Uroševac
2000. - Umro Petar Jović, solunac
(Bosansko Grahovo, 1894 - Beograd, 05. 05. 2000)
2002. - Počelo emitovanje emisije "TV lica - kao sav normalan svet" na Televiziji Beograd, urednik i voditelj Tanja Peternek Aleksić
2010. - Umro Miodrag Veličković Mivel, karikaturista, tehnički urednik i novinar lista "Naša reč" iz Leskovca, slikar
(Leskovac, 18. 12. 1943 - Leskovac, 05. 05. 2010)
2012. - Umro Stjepan Fileki, grafički umetnik i pedagog, profesor i dekan Fakulteta primenjenih umetnosti u Beogradu
(Zemun, 08. 05. 1928 - Beograd, 05. 05. 2012)
2013. - Umro Ljubiša Popović, dipl. politikolog, novinar i publicista, direktor Radio-televizije "Pobeda" u Kruševcu
( - Kruševac, 05. 05. 2013)
2013. - Umrla Tatjana Vurdelja, sportski dokumentarista "Politike"
( 1933 - Beograd, 05. 05. 2013)
2013. - Umro Nikola Majdak, filmski reditelj i scenarista, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Valjevo, 30. 11. 1927 - Beograd, 05. 05. 2013)
2013. - Umro Risto Kuzmanovski, novinar i publicista, dopisnik "Nove Makedonije" iz Beograda
(Ohrid, 10. 04. 1932 - Beograd, 05. 05. 2013)
2013. - Umro dr Radovan Radosavljević, inženjer elektrotehnike, profesor Elektrotehničkog fakulteta u Beogradu
( 1949 - 05. 05. 2013)
2014. - Umro Timoti Džon Bajford, britanski TV reditelj, prevodilac, pisac i glumac, autor kultnih dečjih emisija Televizije Beograd
(Solzberi, 25. 07. 1941 - Beograd, 05. 05. 2014)
2015. - Umrla Svetlana Isaković, istoričar umetnosti, kustos Muzeja primenjene umetnosti u Beogradu
( 1942 - Beograd, 05. 05. 2015)
2017. - Umro Mladen Vučinić Rođa, fudbaler "Vojvodine", direktor Dečjeg sela u Sremskoj Kamenici
(Orah, 09. 01. 1939 - Novi Sad, 05. 05. 2017)
2017. - Umro Vlado Mikić, pevač duhovne muzike, član Akademskog hora "Obilić", solista Prvog beogradskog pevačkog društva, protođakon Saborne crkve u Beogradu, profesor Bogoslovije Svetog Save u Beogradu
(Velika Obarska, 25. 11. 1940 - Beograd, 05. 05. 2017)
2017. - Umro Dušan Tešić Lužanski, spoljnopolitički novinar "Politike" i publicista
(Lužine, 1939 - Beograd, 05. 05. 2017)
Pogledaj vesti o: London

Nastavak na RTS...