Izvor: TangoSix.rs, 29.Apr.2014, 21:43 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Ukrajinsko protiv ruskog vazduhoplovstva, ko bi pobedio?
BEOGRAD – Pažnju svetske javnosti već nekoliko meseci privlači kriza u Ukrajini koja je pre dve nedelje kulminirala smenom vlasti u Kijevu a zatim i ulaskom ruskih trupa na poluostrvo Krim na kojem živi većinsko rusko stanovništvo. Danas ćemo se osvrnuti na vazduhoplovne snage Ukrajine i Rusije koje bi mogle biti upotrebljene, daćemo presek stanja tehnike, formacijski sastav i pregled vazduhoplovnih baza jedinica čiji bi vazduhoplovi >> Pročitaj celu vest na sajtu TangoSix.rs << mogli vršiti borbena dejstva.
Ukrajinski Su-27 naoruzan raketama R-27 i R-73
Nakon, može se reći nasilne, smene predsednika Janukoviča u istočnim i južnim delovima zemlje došlo je do nezadovoljstva i otkazivanja poslušnosti novim vlastima u čijim redovima ima i radikalnih desničara koji su antiruski raspoloženi. Sve ovo nateralo je Rusiju da se odluči za slanje vojne pomoći u vidu ljudstva i tehnike na Krim radi, kako je zvanično saopšteno iz Kremlja, zaštite svojih sunarodnika i sprečavanja izazivanja sukoba većih razmera. Naravno tu je i zaštita ruske baze u Sevastopolju u kojoj se nalazi komanda Crnomorske flote ruske Ratne mornarice a na Krimu se nalazi i vazduhoplovna baza Gvardeskoje sa borbenim avionima koji takođe pripadaju ruskoj RM. Za sada na Krimu nije bilo sukoba, ruske snage su neometano i bez ispaljenog metka zaposele poluostrvo, mnoge ukrajinske vojne jedinice su prihvatile da budu odane vlastima u autonomnoj republici Krim čije je rukovodstvo raspisalo referendum o statusu koji će se održati 30. marta.
Ruske snage su nastupale uglavnom kopnenim ali i vazdušnim putem. Deo tehnike i ljudstva prevezen je teškim transporterima Il-76 a pratnju kopnenim snagama davali su i vojni helikopteri, pre svega Mi-8 i Mi-24 najnovijih verzija. Istočni deo Ukrajine kako sada stvari stoje ide stopama Krima pa nije nemoguće da bi ruske trupe mogle jednom ući i u te delove države. U tom slučaju postoji mogućnost izbijanja većeg sukoba, tj. građanskog rata u samoj Ukrajini gde bi Rusija svojim snagama podržala i branila one koji su protiv novih vlasti u Kijevu.
Ukrajina
Nakon raspada SSSR Ukrajina je formirala svoje vazduhoplovne snage 17. marta 1992. nasledivši kompletnu tehniku četiri bivše sovjetske vazduhoplovne armije kao i delove još jedne, sa ukupno oko 600 vojnih jedinica, 2800 vazduhoplova i oko 120.000 pripadnika vazduhoplovnih snaga. Formirano je možda jedno od tada najjačih ratnih vazduhoplovstava u Evropi gde je Ukrajina nasledila i strategijske bombardere i to 19 Tu-160 i 27 Tu-95 zatim čitavu gamu sovjetskih borbenih aviona od bombardera Tu-16, Tu-22 i Tu-22M, preko taktičkih bombardera Su-24, jurišnika Su-17 i Su-25, lovaca Su-15, MiG-23, MiG-25 a u sastav RV ušlo je i čak 217 tada najsavremenijih lovačkih aviona MiG-29 te 65 Su-27.
Ukrajinski MiG-29MU1 na dezurstvu
Usled nepovoljnih ekonomskih prilika i opšte vojno-političke situacije u svetu, vazduhoplovne snage Ukrajine su od svog osnivanja do danas doživljavale nekoliko transformacija pa je danas RV Ukrajine po formaciji zatim po kvalitetu i kvantitetu tehnike samo bleda senka nekadašnje vazduhoplovne sile. Tako danas na papiru RV Ukrajine raspolaže sa samo oko 160-180 borbenih te oko 30 transportnih aviona a armijska avijacija sa oko 70 naoružanih helikoptera. Borbeni avioni i helikopteri stacionirani su u 12 baza, Zapadnoj operativnoj komandi pripada tri, Južnoj dve a Komandi Centar jedna baza, pored toga tu je taktička grupa ’’Krim’’, baza transportne avijacije, četiri armijske i jedna mornarička vazduhoplovna baza. Iako je vojna industrija Ukrajine sposobna da izvrši remonte, modernizacije i modifikacije vazduhoplova u inventaru, situacija sa tehnikom ipak nije nimalo dobra. Poslednjih godina remontni zavodi uspevali su da u stroj vrate 15-20 vazduhoplova godišnje ali i danas na vojnim aerodromima ima mnogo neoperativnih vazduhoplova te se smatra da je ispravnost tehnike svega 20-50 posto u zavisnosti od tipa aviona ili helikoptera. Vrlo su upitni i resursi naoružanja, posebno vođenih raketa vazduh-vazduh i vazduh-zemlja i pored toga što postoje mogućnosti za njihovo održavanje. Nalet je nedovoljan i ispod svakog minimuma i iznosi od 20-40 sati za borbene pilote. Još jedan vrlo bitan detalj treba istaći a to je moral pripadnika ukrajinskih oružanih snaga. Da li je u ovakvoj situaciji ukrajinski vojnik spreman na rat protiv Rusije, u ekonomski iscrpljenoj državi i vojsci gde njeni pripadnici ne primaju redovno plate?
Okosnicu lovačke avijacije čine avioni MiG-29 sa oko 80 aviona raspoređenih u jednoj eskadrili i tri avijacijske brigade uključujući i 204. brigadu taktičke grupe ’’Krim’’ na aerodromu Belbek koju danas drže ruske snage. Na tom aerodromu se nalazi čak 47 aviona MiG-29 verzija 9-13 i 9-51 ali je operativno samo 9 aviona od toga 4 dvoseda. Neke procene govore o ukupno 30-40 aviona koji mogu da lete od kojih su barem 7 modernizovani MiG-29MU1. Drugi tip lovca je borbeno moćniji Su-27 koji bazira na aerodromu Mirgorod u 831. lovačkoj avijacijskoj brigadi gde se nalaze gotovo svi avioni ovog tipa u naoružanju RV Ukrajine. Po poslednjim podacima od 46 aviona koliko ih ima na aerodromu, u letnom stanju moglo bi biti do 20 aviona ali je borbeno spremno samo 7. Za udare po ciljevima na zemlji Ukrajina može da koristi taktičke bombardere Su-24M čija je glavna baza u Starokostiantjivu u sastavu 7. taktičke avijacijske brigade. Tamo se nalazi preko 60 ovih aviona uključujući i oko 12 izviđača Su-24MR ali se smatra da je operativnost mala i da svega oko 20 Su-24M/MR može da leti. Aerodrom Kulbakino je jedina baza jurišne avijacije na kome se nalazi stacionirana 299. jurišna avijacijska brigada sa oko 35 jurišnika Su-25 od kojih je polovina borbeno spremna među kojima ima i delimično modernizovanih Su-25M1/UBM1. Armijska avijacija raspolaže sa oko 40 desantno-jurišnih helikoptera Mi-24 u nekoliko varijanti a tu je takođe i oko 30 naoružanih srednjih transportera Mi-8. U mornaričkoj vazduhoplovnoj bazi Saki nalazi se mornarička avijacijska brigada a od vazduhoplova borbeno su upotrebljivi helikopteri jedne eskadrile, svega nekoliko protivpodmorničkih Ka-27 i Mi-14 te desantno-jurišnih Ka-29.
Rusija
Stajanka ruskih taktickih bombardera Su-34
U potencijalnom sukobu sa Ukrajinom vojno-vazduhoplovne snage Rusije (VVS) upotrebile bi borbene efektive pre svega Zapadne i Južne vojne oblasti. Moramo napomenuti da su ove dve oblasti zbog svoje važnosti, svog položaja i opšte situacije dobile prioritet u opremanju novom i modernizovanom vazduhoplovnom tehnikom. VVS Rusije poslednjih 10 godina doživljavaju proces velikih pozitivnih promena usled rasta ekonomske moći države koja je danas sposobna da ulaže u ovaj važan vid oružanih snaga. Velike fabrike vojnih vazduhoplova su obnovljene i osavremenjene, aerodromi se rekonstruišu, vojnici imaju sve bolji standard a mnogi remontni zavodi su oživeli. Planom modernizacije do 2020. godine planirano je da Rusija ima oko 800 savremenih i modernizovanih borbenih aviona i preko 1000 savremnih helikoptera. Uvode se novi tipovi vazduhoplova poput višenamenskih borbenih aviona Su-30M2/SM i Su-35S, taktičkih bombardera Su-34, školsko-borbenih Jak-130 i borbenih helikoptera Mi-28 i Ka-52. Deo postojećih tipova se modernizuje poput jurišnika Su-25 i lovaca Su-27 i MiG-31. Smatra se da VVS danas raspolažu sa oko 2400 aviona od toga oko 1800 borbenih i preko 1000 helikoptera od kojih oko 420 borbenih.
Ovde ćemo se koncentrisati prvenstveno na 4. Komandu VVS dakle Južnu vojnu oblast sa komandom u Rostovu na Donu koja bi najverovatnije bila najviše angažovana. U 9 vazduhoplovnih baza pod svojom komandom nalazi se oko 200 borbenih aviona i oko 100 helikoptera. Naravno nije sva ta tehnika borbeno upotrebljiva ali je su u skorije vreme u te jedinice stizali remontovani i modernizovani kao i novi avioni i helikopteri. Četiri jurišne eskadrile iz baza Buđonovsk i Primorsko-Ahtarsk opremljene su dobro poznatim jurišnicima Su-25 od kojih treba istaći modernizovani Su-25SM. Česte vežbe uticale su na to da piloti imaju solidan nalet a takođe i dobro iskustvo koje je stečeno u sukobima u Čečeniji i Gruziji. Bombardesrka avijacija raspolaže sa dve eskadrile taktičkih bombardera Su-24 iz baza Marinovka i Morozovsk a prošle godine su stigli i prvi višenamenski bombarderi Su-34 koji će u budućnosti postati osnovni taktički bombarder VVS. Lovačka avijacija raspolaže sa dve eskadrile Su-27 u bazi Krimsk a u koju su u skorije vreme stigli modernizovani Su-27SM ali i novi višenamenski borbeni avioni Su-30M2. Njihovu nadopunu mogu činiti i avioni iz dve eskadile sa aerodroma Milerovo popunjene avionima MiG-29. Armijska avijacija (AA) u svoje tri baze (Buđonovsk, Pribilovo i Korenovsk) raspolaže sa desantno-jurišnim helikopterima Mi-24 u nekoliko verzija od kojih se ističu novi znatno modernizovani Mi-24VM. Piloti ovih helikoptera su kao i piloti jurišnih aviona Su-25, stekli iskustva u čečenskim ratovima kao i u Gruziji 2008. godine. Pored Mi-24 tu su i novi borbeni helikopteri Mi-28 i Ka-52 čija je proizvodnja u toku i koji će u budućnosti postati osnovni borbeni helikopteri. Sa savremenemom opremom i naoružanjem ovi helikopteri mogu dejstvovati u svim meteo uslovima danju i noću. Deo srednjih transportnih helikoptera Mi-8 različitih varijanti se može naoružati a u jedinice su u poslednje vreme stizali i novoproizvedeni Mi-8AMTŠ.
Ruski Su-30M2 30
Ruski jurisnici Su-25SM
Što se tiče Zapadne vojne oblasti u kojoj se nalazi 1. Komanda VVS sa sedištem u Voronježu, u njoj se ne nalazi nijedna jedinica naoružana jurišnicima Su-25 ali zato ima više eskadrila taktičkih bombardera Su-24 i Su-34, lovaca Su-27 a tu su i tri eskadrile lovaca-presretača MiG-31. Kao i u Južnoj oblasti i ovde imamo tri armijske vazduhoplovne baze popunjene istim tipovima i sličnim brojem helikoptera. Na teritoriji Zapadne vojne oblasti nalaze se i neke jedinice koje su direktno podčinjene Komandi VVS, Centri za obuku sa vrlo iskusnim pilotima i dobrom popunjenošću operativnim avionima.
U slučaju potrebe VVS Rusije mogu upotrebiti i dodatne snage iz drugih vojnih oblasti ali i avijaciju dalekog dometa tj. strategijske bombardere Tu-160 i Tu-95 kao i srednje bombardere Tu-22M koji bi pre svega na stacionarne ciljeve na zemlji lansirali krstareće rakete sa velikih i srednjih, dakle bezbednih daljina. Osmatranje, rano otkrivanje, javljanje i navođenje lovaca pre svega lovaca-presretača MiG-31 ali i lovaca MiG-29 i Su-27 vršilo bi se iz letećih radarskih sistema tipa A-50 koji bi kontrolisali nebo Ukrajine. Zadaci elektronske borbe bio bi posao za posade aviona Il-20/22, Tu-214R a izviđanja bi vršena avionima Su-24MR i Tu-22M3R. Spomenućemo i jedinice Ratne Mornarice pre svega eskadrilu taktičkih bombardera Su-24 iz baze Gvardeskoje na samom Krimu, potom mogućnost upotrebe eskadrile lovaca Su-33 sa jedinog ruskog nosača aviona Admiral Kuznjecov.
