Izvor: Danas, 08.Dec.2014, 00:13 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Hrišćani između projave zla i odgovornosti
Beograd - Na Pravoslavnom bogoslovskom fakultetu Beogradskog univerziteta u subotu je završen dvodnevni Međunarodni naučni skup „Pravoslavni svet i Prvi svetski rat“ na kome su naučnici iz Velike Britanije, Rusije, Ukrajine, Nemačke, Crne Gore, RS i Srbije govorili o do sada neistraženim i manje poznatim istorijskim događajima vezanim za Srpsku crkvu u periodu od 1914. do 1918, kao i o odnosu hrišćanstva prema fenomenu i kontraverzama rata.
- Na istoku i jugoistoku >> Pročitaj celu vest na sajtu Danas << Evrope počinjeni su masovni zločini nad civilnim stanovništvom, uključujući i stradanje sveštenstva i uništavanje duhovne baštine. Na tim prostorima došlo je i do krvavih sukoba među pravoslavnim narodima, u kojima nije bila pošteđena ni Crkva, što je predstavljalo radikalizaciju dotadašnjih etnofiletističkih strujanja u pravoslavnom svetu. Otvaranje pitanja pravoslavne dijaspore bilo je jedna od posledica Velikog rata i boljševičke revolucije u Rusiji. Novu dimenziju dobili su i odnosi Pravoslavne crkve sa drugim hrišćanskim zajednicama, a ratne strahote uticale su i na tokove pravoslavne bogoslovske misli - ukazao je Vladimir Puzović sa Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta, koji je organizovao ovaj skup.
Bogoslovska sekcija imala je zadatak da, između ostalog, sa stanovišta hrišćanskog učenja osvetli paradokse rata u ulogu hrišćana u njima. Većina autora se bavila analizom zapadne teologije iz vremena pre izbijanja Prvog svetskog rata, kao ekonomskim, društvenim i naučnim preokretima koji su na nju uticali. Posebno se diskutovalo o odnosu hrišćana prema ratu, kao „projavi zla“.
Pojedini bogoslovi istakli su u da se „ne može decidno reći šta je stav hrišćana o ratu, jer je to lična odluka, ali da svaki hrišćanin zna da ga čeka sud Božji i da mora da stane pred lice istorije“. Prema rečima Aleksandra Đakovca sa Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta, „hrišćani su razapeti između dve realnosti - paradoksa rata i odgovornosti“.
Đakovac je napomenuo da praksa govori da hrišćanstvo ima „dvojni stav o ratu - postoje molitve za pobedu, vojska se blagosilja.., ali istovremeno postoje i epitimije - kazne za učesnike u ratu - sveštenici ne mogu više da služe, a laici se odlučuju od pričešća“.
- Za hrišćane je teška dilema zaustavljanje zla slom. Oni znaju šta ne treba činiti u ratu, ali ne postoje automatizmi i pravila šta da treba da radi, jer to pitanje uključuje normativni aspekt, situacionu odgovornost i strukturu savesti ni - rekao je Bogoljub Šijaković sa PBF.
Pukovnik Borisav Gvozdić sa Univerziteta odbrane istakao da „vojnike i oficire zanimaju konkretni odgovori na pitanje da li je hrišćaninu dozvoljeno da se (ne) suprotstavlja zlu ili imaj pravo i dužnost da brani bližnjeg, ako je ugrožen“.
- Ubistvo u ratu, smatra se hotimičnim ubistvom, a prema kanonima i svetim ocima kazna je odlučenje od pričešća doživotno ili do najmanje tri godine, ni sveti oci tu nisu saglasni. Suštinsko pitanje je šta hrišćanin treba da radi u borbi - naglasio je Grozdić.
Istoričari su se bavili crkvenim, državnim i vojnim odnosima Srbije i Rusije, kao i crkvenim i humanitarnim vezama Srbije i Velike Britanije. Bilo je reči i o stradanju Srba u Šapcu u 1914, banatskom pitanju, bogomoljačkom pokretu ravnoteži „pritisku Zapada da se prihvati strogi racionalizam koji je danas doveo do toga da veza poistovećuje sa znanjem“, ruskim diplomatama u Srbiji počekom 20. veka, ruskoj emigraciji, samoj Carskoj Rusiji 1914, Crnoj Gori u planovima velikih sila za preuređenje Balkana 12, stradanju Srpske crkve u BiH, međucrkvenim odnosima, kulturi sećanja...
Vojna strategija i moralni kodeks
- Međunarodne konvencije i rad Haškog tribunala zasnivaju se na idealizovanom ratu kakav nikada i nigde nije vođen. Oni ne govore o mnogim fenomenima u ratu koji se smatraju neumitnim sa stanovišta ratne strategije. Postoji veliki raskorak između vojnih ratnih strategija i moralnog kodeksa. Rat je oduvek podrazumevao da su najuspešnije ratne strategije bile i najbrutalnije. Zato se sve svodi na lične odluke i zato Crkva kroz predanje ne daje jednoznačan odgovor kada je reč o ratu - rekao je Aleksandar Đakovac.
Pogledaj vesti o: Rat u Ukrajini
.jpg)
