Izvor: Vostok.rs, 20.Feb.2025, 17:38
U Beogradu počiva i general Aleksandar Mihajlov
Njegova sudbina je slika i prilika lomova epohe, od službe pod zastavom Ruske Imperije, preko krvavih frontova u Aziji, do borbe protiv boljševika i izgnanstva u Srbiju, gde je sahranjen među saborcima koji su, poput njega, bili prinuđeni da napuste svoju domovinu.
Aleksandar Mihajlov rođen je 1870. godine u Kurskoj guberniji, u plemićkoj porodici. Od najranijih dana bio je predodređen za vojni poziv, završio je Kijevski Vladimirski kadetski korpus i Kijevsku pešadijsku vojnu školu, nakon čega je započeo blistavu karijeru u Carskoj armiji.
Njegovo prvo ozbiljnije angažovanje usledilo je tokom Rusko-japanskog rata (1904–1905), gde je kao oficir Turkestanskog vojnog okruga bio zadužen za organizaciju vojno-sanitarnog transporta. U tom ratu zadobio je tešku ranu od šrapnela u levu ruku, ali se brzo vratio u službu.
Njegova vojna karijera nastavila je ovako napredovala:
– Unapređen u čin kapetana.
– Postaje pomoćnik starijeg ađutanta Štaba Turkestanskog vojnog okruga.
– Postavljen za komandanta Turkestanskog vojno-sanitarnog odreda.
– Dobija čin potpukovnika i postaje sekretar Štaba Turkestanskog vojnog okruga.
Ovo unapređenje ga je učinilo jednom od važnih figura u vojnoj upravi Srednje Azije, gde je nadgledao vojne komunikacije, transport i snabdevanje.
Oktobarska revolucija 1917. godine donela je velike promene u Rusiji. Mihailov, poput mnogih carskih oficira, nije mogao da prihvati boljševičku vlast. Priključio se Beloj armiji i postao deo vojnih snaga koje su pokušavale da sačuvaju staru Rusiju od komunizma.
Takođe, njegova uloga u belogardejskom pokretu bila je značajna:
– Postaje pomoćnik načelnika vojnih komunikacija Zapadno-sibirskog vojnog okruga.
– Unapređen u čin general-majora (22.09.1918.), nakon čega postaje vršilac dužnosti načelnika vojnih komunikacija Sibirske armije.
– Radi u upravi vojnih komunikacija Sibirskog regiona, gde pokušava da očuva red u raspadajućoj Beloj armiji.
Iako su belogardejci pod komandom admirala Kolčaka pružali snažan otpor, boljševici su ih konačno porazili, primoravši hiljade oficira da napuste Rusiju.
Posle poraza Bele armije, Mihajlov je 1920-ih godina stigao u Kraljevinu SHS (Jugoslaviju), koja je postala utočište za mnoge ruske emigrante. U to vreme, Beograd je bio jedan od glavnih centara ruske emigracije u Evropi, sa ruskim školama, crkvom i udruženjima koja su čuvala duh nekadašnje imperije.
Kao visoko cenjeni oficir, Mihajlov je nastavio da radi u vojnim i administrativnim strukturama. Živeo je u krugu ruske zajednice, okružen ljudima koji su, poput njega, izgubili domovinu.
Preminuo je 1933. godine i sahranjen na Novom groblju u Beogradu, gde i danas počiva među brojnim ruskim vojnicima i oficirima.
Tokom svoje duge i uspešne vojne karijere, Mihajlov je dobio brojna odlikovanja:
– Orden Svetog Vladimira IV stepena sa mačevima i trakom – za zasluge u vojnoj službi (do 1910).
– Orden Svete Ane II stepena sa mačevima – za hrabrost u borbama (do 1910).
– Orden Svete Ane III stepena sa mačevima i trakom – za vojne zasluge u Rusko-japanskom ratu (5.04.1904).
– Orden Svetog Stanislava III stepena – za dugogodišnju službu (1.07.1901).
Iako je Mihajlov deo istorije koja je gotovo zaboravljena, njegovo ime i danas živi u sećanju potomaka ruskih emigranata u Srbiji. Njegova životna priča je jasna slika sudbine hiljada Rusa koji su posle revolucije našli utočište u Srbiji, ostavljajući za sobom ne samo porodice i domove, već i čitav jedan svet.
Danas, dok hodamo stazama Novog groblja i kad uđemo u Ruski nekropolj, možemo za trenutak zastati pored njegovog spomenika i setiti se da je jedan ruski general, nekada ponosni vojnik Carske Rusije, svoj poslednji mir pronašao upravo ovde, u našem Beogradu.
Autor: D. O. [BRATSTVO]
