Izvor: Blic, 17.Nov.2008, 18:37   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Otmice brodova prerasle u industriju

Saudijski supertanker „Sirijus star”, vredan 250 miliona dolara, koji je otet u subotu 850 kilometara od obala Kenije, juče je bio ukotvljen ispred obale Somalije, zemlje čiji su pirati svetski rekorderi u otmicama brodova, sa 63 napada u prvih devet meseci ove godine. Grdosija teška 318.000 tona, tri puta veća od nosača aviona, koja je nosila dva miliona barela saudijske nafte (četvrtina ukupne dnevne proizvodnje te zemlje), najveći je njihov dosadašnji plen.
>> Pročitaj celu vest na sajtu Blic <<
Svih 25 članova posade tankera, među kojima se nalazi neimenovani Hrvat iz Rijeke, ali i Britanci, Poljaci, Saudijci i Filipinci, bezbedni su, a sa otmičarima je juče pregovarano o otkupu, saopštila je kompanija „Vela internešenel”, koja rukovodi brodom u vlasništvu saudijske kompanije „Aramko”.

Tanker je viđen juče u blizini ribarskog sela Ejl u somalijskom regionu Puntland. Ovo selo pirati koriste kao luku u koju dovoze brodove otete u vodama oko Roga Afrike.

Otet brod sa 36.000 tona pšenice

Dok se cela međunarodna javnost bavila sudbinom saudijskog tankera, pirati su juče u Adenskom zalivu oteli još jedan brod - teretnjak iz Hongkonga sa 36.000 tona pšenice. Brod je išao za Iran, a na njemu se nalazilo 25 članova posade.

Pirati trenutno pod svojom kontrolom drže barem 12 otetih brodova, uključujući i ukrajinski teretnjak „MV Faina”, na kojem se nalaze 33 tenka i druga vojna oprema, a u zarobljeništvu imaju 250 članova raznih posada. Za ovaj teretnjak i ljude na njemu prvobitno su tražili 22 miliona dolara otkupa da bi kasnije cenu spustili na osam miliona. Britanski tink-tenk „Četam haus” procenjuje da oni od otkupa u proseku zarađuju po 30 miliona dolara godišnje.

Prema podacima Međunarodnog pomorskog biroa iz Kuala Lumpura, od 199 napada pirata u celom svetu od januara do septembra ove godine, čak 63 su se dogodila u Adenskom zalivu i blizu obala Somalije.

Potpuno državno rasulo u Somaliji od početka građanskog rata 1991. sprečava lokalne vlasti da same hvataju pirate koji operišu u regionu. Pored NATO snaga, u lovu na somalijske pirate angažovani su i ruski ratni brodovi, koji su u ponedeljak sprečili otmicu drugog saudijskog broda. Međutim, kako kroz Adenski zaliv dnevno u proseku prolazi po 17 tankera sa naftom, od ukupno oko 20.000 raznih brodova godišnje, koji su svi potencijalne mete, ni pojačano međunarodno vojno prisustvo u toj oblasti ne može u potpunosti da zaustavi piratske napade. Velike zarade od otkupa omogućuju pi­ratima da žive la­go­­dnim ži­votima u regionu Pu­ntland, nad kojim somalijska vlada nema praktično nikakvu kontrolu. Građani Garuva, regionalne prestonice, kazali su dopisniku Bi-Bi-Sija da su pirati „društveno prihvatljivi”.

„Oni imaju novac i postaju svaki dan sve jači. Žene se najlepšim devojkama, grade ogromne kuće, voze nove automobile, imaju novo oružje”, kazao je Abdi Fara Džuha, stanovnik Garuva.

Pirati se ne sukobljavaju međusobno jer ih potencijalni dobitak od plena drži za­jedno. Gru­pa koja je otela ukrajinski teretnjak „MV Faina”, a koja sebe zove „Centralna regionalna obalska straža”, ima čak i svog portparola Sugule Alija.

Princ Saud el-Fejsal, ministar spoljnih poslova Saudijske Arabije, rekao je da će otmica saudijskog super tankera, pojačati međunarodnu borbu protiv piratstva, koje je on uporedio sa terorizmom.

Otet i grčki brod

Somalijski pirati oteli su još jedno plovilo, ovoga puta grčki teretni brod, uprkos snažnom prisustvu međunarodnih pomorskih snaga u vodama njihove zemlje, u kojoj vlada bezakonje. Kako je javila agencija Rojters, pozivajući se na saopštenje Istočnoafričkog programa za pomoć pomorcima, grčki brod je otet juče u Adenskom zalivu, kao drugi po redu koji su, u međuvremenu, zauzeli moderni gusari posle spektakularne otmice saudijskog super-tankera tokom vikenda.

"Pirati šalju svetu poruku: 'Možemo da radimo šta hoćemo, da smislimo nezamislivo, učinimo neočekivano'", izjavio je Rojtersu Endrju Mvangura, koordinator programa sa sedištem u kenijkoj luci Mombasi, dodajući da grčki brod ima oko 25 članova posade.

Ko su somalijski pirati

- većina ima između 20 i 35 godina

- čine ih tri grupe ljudi: bivši ribari koji dobro poznaju vode u kojima napadaju, nekadašnji pripadnici somalijskih paramilitarnih organizacija koji su iskusni u ratovanju, i tehnički eksperti koji znaju da rukuju modernim uređajima poput navigacionih sistema

- prosečna suma koja se traži za otkup iznosi dva miliona dolara po brodu

- oružje nabavljaju u Jemenu ili u prestonici Mogadišu

- lokalnom stanovništvu životni troškovi su znatno povećani i mnogi ne mogu da isprate njihov visok životni standard nakon što dobiju milionske sume od otkupa

Nastavak na Blic...