Izvor: Politika, 18.Apr.2010, 23:21 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Mračni bilans logora Jasenovac
Antun Miletić nepobitno ustanovio da je samo ustaški Koncentracioni logor Jasenovac progutao najmanje 146.401 žrtvu genocida, holokausta i ratnog zločina
Istoričar Antun Miletić je ovih dana objavio novu, neveliku knjigu pod naslovom ,,NDH – Koncentracioni logor Jasenovac 1941–1945”, kao neku vrstu istoriografskog vodiča u kome je na sažet način izneo svoje rezultate istraživanja jasenovačkog logora.
Uz ostalo, Miletić iznosi i zbirni pregled broja >> Pročitaj celu vest na sajtu Politika << identifikovanih žrtava ove ustaške „fabrike smrti” (vidi tabelu) što je rezultat njegovog upornog, višedecenijskog traganja, konsultovanja i analize 312.892 izvorna dokumenta, 1.106 knjiga i 1.482 zapisa.
Pošto je juče održana komemoracija žrtvama ustaškog logora smrti Jasenovac, treba podsetiti da je 22. aprila 1945, od preostalih 1.075 logoraša, njih oko 600 krenulo u proboj. U tom očajničkom pokušaju 128 jasenovačkih mučenika domoglo se slobode a ostale su ustaše nemilosrdno likvidirale.
U sadašnjoj muzejskoj postavci Spomen-područja Jasenovac, na kome je jučerašnja komemoracija održana, navedena su imena i podaci za 75.159 žrtava. Autori postavke navode da je njih 57.614 usmrćeno u Jasenovcu, a 12.220 u logoru u Staroj Gradiški. Za osam žrtava mesto smrti nije ustanovljeno. Prema ovom izvoru, u Jasenovcu je ubijeno 35.215 muškaraca, 20.469 žena i 19.475 dece do četrnaest godina starosti.
Autori postavke navode da je usmrćeno 42.104 Srba, 15.591 Rom, 11.900 Jevreja, 3.658 Hrvata, 1.080 muslimana, 235 Slovenaca, 99 Čeha, 101 Slovak, 58 Ukrajinaca, 34 Crnogorca, 21 Mađar, 14 Italijana, 5 Nemaca, 9 Rusa, 7 Rusina, 4 Poljaka, 1 Rumun i 238 žrtava za koje nije ustanovljena nacionalnost.
Kao što je poznato, procene ukupnog broja žrtava Jasenovca vrlo se razlikuju, a na ekstremnim tačkama te lepeze nalaze se tvrdnje o 2.300, odnosno o 1,4 miliona usmrćenih u ovom logoru.
Zahvaljujući neumornom pregalaštvu (autor je 23 knjige i više od 60 naučnih radova od kojih su desetine posvećene Jasenovcu i genocidu) Miletić je identifikovao imena i prezimena i druge dragocene podatke o 81.408 žrtava usmrćenih u Jasenovcu. Ustanovio je i činjenicu da su još 64.093 žrtve ubijene u jasenovačkim logorima, ali dostupna dokumentacija nije omogućila da utvrdi njihova imena i prezimena.
U svakom slučaju, Miletić je do sada nepobitno ustanovio da je ova ustaška „fabrika smrti” progutala 146.401 žrtvu genocida, holokausta i ratnog zločina počinjenog nad protivnicima nacističkog režima, uspostavljenog u NDH tokom Drugog svetskog rata. Treba naglasiti da Miletić, iznošenjem ovog podatka, ne govori o konačnom bilansu usmrćenih u Jasenovcu, jer je njegov cilj bio da što preciznije ustanovi imena i nedvosmisleno, neporecivo utvrdi donju granicu broja mučenika stradalih u ovom logoru. Ne treba sumnjati da će dalja istraživanja ovog monstruoznog bilansa smrti značiti i znatno pomeranje te granice naviše.
Iz načina na koji su posle 1945. evidentirane žrtve rata u Bosni i Hercegovini, postaje jasnije zašto Miletić nije mogao da i poimenično identifikuje pomenute 64.093 jasenovačke žrtve.
U popisu „Žrtve fašističkog terora”, sačinjenom u BiH, naveden je podatak da je u ustaškim koncentracionim logorima stradalo 103.854 ljudi, a od tog broja da je u Jasenovcu ubijeno 58.444 osoba. Za sve te žrtve naveden je niz vrlo preciznih podataka – iz kojih su mesta i opština, koliko ih je odvedeno i ubijeno u logoru, koja je njihova nacionalnost, a znaju se i njihov pol, godine starosti, čak i zanimanje. U ovim popisima-pregledima iz BiH jedino nema Roma jer su prikazani kao muslimani.
Zvuči gotovo nestvarno da uz sve te popisne, u istraživačkom pogledu vrlo dragocene, podatke nedostaju baš imena i prezimena jasenovačkih žrtava. Iz tog razloga, Miletić je ove žrtve (64.093) u svojim analizama označio kao N. N. žrtve ustaškog zločina genocida.
Od kakve važnosti je ovaj momenat jasno je ako se vratimo podacima o žrtvama koji su predstavljeni u Muzeju Spomen-područja Jasenovac. Ignorisanje onih mučenika čija imena ni 65 godina posle okončanja Drugog svetskog rata nisu ustanovljena, iako su i oni ubijeni u Jasenovcu, samo je još jedan od načina da se istina o ovom monstruoznom logoru, uporedivom s Aušvicem, zataškava i dalje.
Slobodan Kljakić
[objavljeno: 19/04/2010]
.jpg)
