Izvor: RTS, 13.Jan.2015, 09:26 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Vremeplov (13. januar 2015)
Dan ruske štampe
Irski književnik Džems Džojs umro je 13. januara 1941.
godine. Džojs je odrastao u sredini u kojoj je preovladavala jaka irska
nacionalistička struja. Obrazovanje je stekao u jezuitskim školama, što
ga je učinilo izrazitim antikatolikom. Stoga se Džojs rano sukobio i sa
svojom domovinom i sa crkvom, te je izabrao dobrovoljno izgnanstvo. Živeo
je u Trstu, Puli, >> Pročitaj celu vest na sajtu RTS << Parizu i Cirihu, izdržavajući se novinarskim i
nastavničkim radom. Godine 1914. objavio je zbirku pripovedaka Dablinci, a ubrzo zatim autobiografski roman Portret umetnika u mladosti,
u znaku autoanalize i sa primenom tehnike praćenja "toka svesti".
Džojsova najbolja dela zabranjivana su u njegovoj domovini za njegova života.
Tako je Uliks, hronika jednog dana iz života Dablinaca
Leopolda Bluma, Stivena Dedalusa i Blumove žene Moli, štampan tek 1922.
godine u Parizu. Šema likova i događaja u "Uliksu" preuzeta je iz
Homerove "Odiseje", tako da svakom pevanju u epu odgovara jedno poglavlje
romana. Drugi Džojsov roman Fineganovo bdenje, koji je pisao 17
godina, ujedno je i njegovo poslednje delo, završeno dve godine pred smrt
nenadmašnog majstora prozne tehnike i savršenog engleskog jezika.
Prvi radio-aparat
u svetu prodat je na današnji dan 1906. godine. Aparat marke "Tel-miko"
proizveden u istoimenom preduzeću u Sjedinjenim Američkim Državama,
sastojao se od jedne radio-stanice i jednog radio-prijemnika. Emisija je
vršena pomoću električne varnice, a emitovani su i primani znaci
Morzeove azbuke. Cena uređaja bila je sedam i po dolara.
809. - Formirana Bokeljska mornarica
1698. - Rođen Pjetro Metastazio, italijanski književnik
(Rim, 13. 01. 1698 - Rim, 12. 04. 1782)
1703. - Štampane prve novine u Rusiji- ovaj datum obeležava se kao Dan ruske štampe
1804. - Ubijen Hadži - Đera (Georgije Đorđević), arhimandrit
( - manastir Moravica, 13. 01. 1804)
1806. - Rođen Jovan Sterija Popović,
književnik, prvi srpski komediograf, profesor Liceja u Kragujevcu i
Beogradu, osnivač Društva srpske slovesnosti, ministar kulture Srbije
(Vršac, 13. 01. 1806 - Vršac, 10. 03. 1856)
1841. - Rođen Jovan Avakumović, pravnik, advokat i političar, upravnik grada Beograda, predsednik vlade i ministar inostranih dela, akademik
(Beograd, 13. 01. 1841 - Rogaška Slatina, 03. 08. 1928)
1869. - Rođen Ivo Ćipiko, književnik
(Kaštel Novi, 13. 01. 1869 - Kaštel Stari, 24. 09. 1923)
1888. - Umro Đorđe Maletić, književnik, pozorišni i književni kritičar, profesor Liceja u Beogradu, akademik
(Jasenovo, 13. 03. 1816 - Beograd, 13. 01. 1888)
1891. - Na Bari Veneciji održano 1. takmičenje u brzom klizanju, u organizaciji Beogradskog klizačkog društva
1897. - Rođen Vasa Čubrilović, istoričar, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, akademik
(Bosanska Gradiška, 13. 01. 1897 - Beograd, 11. 06. 1990)
1898. - Francuski književnik Emil Zola povodom "Afere Drajfus" objavio pismo predsedniku Republike pod nazivom "Optužujem"
1904. - Rođen Sava Jeremić, frulaš
(Poslon, 13. 01. 1904 - Beograd, 21. 04. 1989)
1906. - Umro Aleksandar Stepanovič Popov, ruski fizičar i elektroinženjer, pionir radio tehnike
(Perm, 16. 03. 1859 - Sankt Petersburg, 13. 01. 1906)
1910. - Emitovan prvi radio prenos opere - Enriko Karuzo u njujorškom Metropolitenu pevao "Kavalerijevu rustikanu"
1917. - Žene u Engleskoj dobile pravo glasa
1919. - Počela Versajska mirovna konferencija posle Prvog svetskog rata
1935. - Sarska oblast plebiscitom prisajedinjena Nemačkoj
1943. - Rođena Milka Stojanović, operska pevačica
(Beograd, 13. 01. 1943)
1946. - Rođena Sonja Jauković, pozorišna, filmska i TV glumica, predsednik Saveza dramskih umetnika Srbije
(Beograd, 13. 01. 1946)
1948. - Rođen Radivoje Vican Vicanović, fotoreporter
(Valjevo, 13. 01. 1948 - Beograd, 18. 11. 2003)
1966. - Rođen Patrik Dempsi, američki filmski i TV glumac
(Luiston, 13. 01. 1966)
1977. - Umro Entoni Idn, engleski političar i državnik
(Vindelston, 12. 06. 1897 - Solzberi, 13. 01. 1977)
1987. - Umro Anatolij Efros, sovjetski pozorišni glumac i reditelj, umetnički direktor Teatra na Taganjki
(Harkov, 03. 06. 1925 - Moskva, 13. 01. 1987)
1991. - Jugoslovenska vaterpolo reprezentacija osvojila zlatnu medalju na Svetskom prvenstvu u Pertu
1994. - Umro Goran Ipe Ivandić, bubnjar "Bijelog dugmeta"
(Vareš, 10. 12. 1955 - Beograd, 13. 01. 1994)
1998. - Umro Mihovil Logar, kompozitor
(Ilirska Bistrica, 06. 10. 1902 - Beograd, 13. 01. 1998)
2002. - Umro Antonije Isaković, književnik, akademik
(Beograd, 06. 11. 1923 - Beograd, 13. 01. 2002)
2002. - Umro Gregorio Fuentes, junak romana "Starac i more" Ernesta Hemingveja
(Kanarska ostrva, 11. 09. 1897 - Kohimar, 13. 01. 2002)
2003. - Umro Tanasije Mladenović, književnik
(Saraorci, 15. 04. 1913 - Beograd, 13. 01. 2003)
2007. - Umro Aleksandar Bakočević,
političar i državnik, direktor TANJUG-a i NIP "Politika", podpredsednik
Izvršnog veća Srbije, predsednik Skupštine grada Beograda
(Beograd, 08. 11. 1930 - Beograd, 13. 01. 2007)
2007. - Umro Majkl Breker, američki tenor-saksofonista
(Filadelfija, 29. 03. 1949 - Njujork, 13. 01. 2007)
2009. - Umro Patrik Makguan, britanski filmski i TV glumac
(Njujork, 19. 03. 1928 - Santa Monika, 13. 01. 2009)
2011. - Umrla Elen Stjuart, američka pozorišna umetnica, osnivač trupe "La Mama"
(Čikago, 07. 11. 1919 - Njujork, 13. 01. 2011)
2012. - Umro Miljan Miljanić,
trener fudbalskih klubova "Crvena zvezda" i "Real" iz Madrida,
selektor reprezentacije, predsednik
Fudbalskog saveza Jugoslavije
(Bitolj,
04. 05. 1930 - Beograd, 13. 01. 2012)
2013. - Umro Đorđije
Crnčević, akademski vajar i grafički dizajner
(Dupilo,
09. 06. 1941 - Beograd, 13. 01. 2013)
2014. - Umro Vasilije Vaso Marić, vaterpolista, reprezentativac
(Herceg Novi, 14. 01. 1937 -
Herceg Novi, 13. 01. 2014)
.jpg)
