Izvor: B92, 30.Mar.2021, 00:17
Na današnji dan, 30. mart
1135 - U Kordobi u Španiji rođen je Mojsije Majmond (Moses Maimonides), najznačajniji jevrejski filozof srednjeg veka i jedan od najpoznatijih lekara svoga doba. Njegova dela prevedena su na mnoge jezike i uticala su na jevrejsku filozofiju i srednjovekovnu skolastiku.
1746 - Rođen je španski slikar Fransisko de Goja (Francisco Goya). Kao dvorski slikar od 1786. naslikao je čuvene portrete članova kraljevske porodice, dvorjana i uglednih ličnosti.
1814 - Britanci i njihovi >> Pročitaj celu vest na sajtu B92 << saveznici u ratu protiv Napoleona Bonaparte trijumfalno su ušli u Pariz.
1842 - Američki lekar Kraford Long (Crawford Long) prvi put je upotrebio etar kao anestetik prilikom hirurške intervencije u bolnici u gradu Džeferson u Virdžiniji.
1853 - Rođen je holandski slikar Vinsent van Gog (Vincent van Gogh). Jedan od najvećih umetnika 20. veka čije je delo presudno uticalo na stvaranje novog likovnog izraza u evropskom slikarstvu, slavu je stekao posthumno. Neshvaćen i nepriznat za života, u dubokoj depresiji izvršio je samoubistvo 29. jula 1890.
1856 - U Parizu je mirovnim ugovorom okončan Krimski rat vođen od 1853. između Rusije i Otomanskog carstva.
1863 - Princ Vilijam (William), mlađi sin danskog kralja Kristijana IX (Cristian), postao je kralj Grčke pod imenom Džordž I.
1867 - Senatu SAD podnesen je ugovor o kupovini Aljaske od Rusije. Teritorija od milion i po kvadratnih kilometara kupljena je potom za 7,2 miliona dolara, oko dva centa po jutru zemlje. Aljaska je 1912. godine zvanično proglašena za teritoriju SAD, a 1959. godine postala je 49. američka država.
1894 - Rođen je ruski konstruktor aviona Sergej Iljušin, koji je tokom tri decenije konstruisao više od 50 tipova aviona. Posebno je poznat po oklopnom jurišnom avionu "Il-2" za potrebe sovjetskog ratnog vazduhoplovstva u Drugom svetskom ratu.
1912 - Ugovorom koji su u Fesu zaključili Francuska i marokanski sultan, Maroko je kao protektorat priključen francuskim kolonijalnim posedima.
1945 - Sovjetska armija je u Drugom svetskom ratu zauzela poljsku baltičku luku Dancig (Gdanjsk).
1950 - Umro je francuski političar i državnik Leon Blum, vođa Socijalističke stranke od osnivanja 1920, prvi socijalista premijer Francuske. Predvodio je vladu Narodnog fronta 1936-37. Posle nemačke okupacije Francuske u Drugom svetskom ratu odveden je u Nemačku, gde je bio zatvoren u logorima Buhenvald i Dahau. Po završetku rata ponovo je premijer 1946-47.
1967 - NATO je zatvorio vojne štabove u Francuskoj, nakon što je predsednik Šarl de Gol (Charles, Gaulle) odlučio da povuče zemlju iz tog zapadnog vojnog saveza.
1972 - Velika Britanija je stavila Severnu Irsku pod direktnu britansku upravu. Suspendovan je severnoirski parlament i vlada Unionističke stranke Brajana Foknera (Brian Faulkner).
1973 - Povlačenjem poslednjih američkih trupa i oslobađanjem zarobljenika formalno je završeno vojno angažovanje SAD u Vijetnamu.
1979 - Iranci su na dvodnevnom referendumu ubedljivom većinom izglasali uspostavljanje Islamske republike.
1981 - U Vašingtonu je izvršen neuspeo atentat na predsednika SAD Ronalda Regana (Reagan).
1983 - Umro Rodoljub Čolaković, revolucionar, političar i književnik, učesnik Španskog građanskog rata i Narodnooslobodilačke borbe, nosilac Partizanske spomenice 1941. i drugih odlikovanja među kojima Ordena narodnog heroja (Španija u plamenu, Kazivanja o jednom pokoljenju, Utisci iz Indije).
1986 - Umro je američki filmski glumac Džejms Kegni (James Cagney), koji se proslavio ulogama u kriminalističkim filmovima, među kojima su najpoznatiji "Državni neprijatelj" i "Anđeli garava lica". Dobitnik je Oskara za film "Jenki Dudl Dandi".
1987 - Slika Van Goga (Gogh) "Suncokreti" prodata je na aukciji u Londonu za 24,75 miliona funti (39,7 miliona dolara).
2000 - Novinari, izdavači i organizacije za očuvanje slobode medija iz celog sveta pokrenuli su u Briselu kampanju za odbranu nezavisnih medija i novinara u Srbiji koji su se našli na udaru režima predsednika SR Jugoslavije Slobodana Miloševića.
2000 - Umro je bivši austrijski predsednik Rudolf Kirhšleger (Kirchschlager). Za predsednika Austrije biran je dva puta između 1974. i 1986. i bio je prvi austrijski predsednik koji nije bio član nijedne političke partije.
2002 - Umrla je britanska kraljica majka Elizabeta.
2003 - U američkoj državi Njujork zabranjeno je pušenje u restoranima i barovima.
2004 - Umro je legendarni saradnik britanske radio televizije BBC Alister Kuk (Alistair Cooke) koji je u svojoj čuvenoj emisiji "Pisma iz Amerike", skoro šest decenija izveštavao o kulturnim i političkim zbivanjima u SAD.
2009 - Umro je francuski kompozitor Moris Žar (Maurice Jarre) slavan po muzici u filmovima "Lorens od Arabije", "Doktor Živago", "Put u Indiju" što mu je donelo i Oskara za filmsku muziku. Komponovao je muziku za više od 150 filmova i sarađivao sa čuvenim režiserima (Alfred Hičkok, Džon Hjuston, Lukino Viskonti, Dejvid Lin i Piter Vir).
2010 - Internet domen .yu prestao je da postoji brisanjem sa servera Elektrotehničkog fakulteta u Beogradu. Domen .yu uveden je 1989. godine za SFR Jugoslaviju, a posle njenog raspada za SR Jugoslaviju i na kraju za Srbiju i Crnu Goru. Na srpskim stranicama .yu domen je zamenio domen .rs, a na crnogorskim domen .me.
2017 - Ministri kulture zemalja Grupe sedam industrijski najrazvijenijih zemalja (G7) u Firenci su održali prvi sastanak posvećen pljačkama i švercu kulturnih dobara ekstremističkih organizacija.
2018 - Ubijeno je 16 ljudi u demonstracijama duž granice pojasa Gaze s Izraelom u kojima je učestvovalo 30.000 Palestinaca. Bio je to dan s najviše žrtava u Gazi od rata izraelske vojske i Hamasa 2014.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, Twitter nalogu i uključite se u našu Viber zajednicu.
Pogledaj vesti o: Pariz
