Izvor: RTS, 14.Sep.2019, 07:03   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Vremeplov (14. septembar 2019)

Autokefalnost Srpske pravoslavne crkve proglašena na današnji dan 1219. godine. Francuski car Napoleon I ušao je u Moskvu 14. septembra 1812. Sovjetski vasionski brod "Luna 2", kao prvi, spustio se na Mesec 1959. godine.

Na današnji dan 1219. godine proglašena je autokefalnost Srpske pravoslavne crkve kod romejskog (vizantijskog) cara Teodora I Laskarisa i nikejskog patrijarha Manojla Haritopula. >> Pročitaj celu vest na sajtu RTS << Autokefalnost je izdejstvovao Sava Nemanjić, koji je izabran za prvog srpskog arhiepiskopa sa sedištem u manastiru Žiča. Car Stefan Dušan Nemanjić je 1346. godine uzdigao srpsku crkvu u rang patrijaršije. Uspostavljanje srpske patrijaršije značilo je ostvarivanje duhovnog jedinstva srpskog naroda sa ostalim narodima koji su živeli u Dušanovom carstvu. Ono je, međutim, značilo i sukob sa obnovljenom Vizantijom i carigradskim patrijarhom. Posle pada srpske države pod tursku vlast, patrijaršija je prestala da postoji. Obnovljena je 1557. godine, na zauzimanje Mehmeda Sokolovića, koji je za patrijarha postavio svog brata Makarija.
Francuski car Napoleon I ušao je u Moskvu pre tačno 200 godina, 14. septembra 1812. godine. Rusi su grad u povlačenju zapalili, sprečivši zimovanje i snabdevanje njegovih trupa. Francuske trupe će ubrzo početi povlačenje pošto im je bilo onemogućeno svako snabdevanje. Iz Rusije se na kraju povuklo svega nekoliko desetina hiljada vojnika iako je Napoleon u pohod na Rusiju krenuo s vojskom od oko 600.000 vojnika.
1769. - Rođen Aleksandar Humbolt, nemački prirodnjak, jedan od osnivača moderne geografije (Berlin, 14. 09. 1769 - Berlin, 06. 05. 1859)
1829. - Sklopljen mir u Jedrenu između Rusije i Turske
1836. - Otvoren Austrijski konzulat u Beogradu
1849. - Rođen Ivan Petrovič Pavlov, ruski fiziolog, nobelovac (Rjazanj, 14. 09. 1849 - Lenjingrad, 27. 02. 1936)
1852. - Umro Artur Velzli Velington, engleski vojvoda, vojskovođa i feldmaršal (Dablin, 01. 05. 1769 - Sen Pol, 14. 09. 1852)
1860. - Umro Miloš Obrenović, knez (1815 - 1839. i 1858 - 1860) (Dobrinja, 18. 03. 1783 - Beograd, 14. 09. 1860)
1860. - Knez Mihailo Obrenović po drugi put stupio na kneževski presto
1863. - Umro Pavle Stamatović, književnik, istoričar i političar (Kupinovo, 11. 04. 1805 - Novi Sad, 14. 09. 1863)
1879. - Umro Teodor Valerio, francuski slikar (Arseranž, 18. 02. 1819 - Viši, 14. 09. 1879)
1886. - Rođen Jan Masarik, češki političar i diplomata (Prag, 14. 09. 1886 - Prag, 09. 03. 1948)
1914. - Rođen Tihomir Janić, sudija Vrhovnog suda Srbije i Jugoslavije (Beloševac, 14. 09. 1914 - Beograd,17. 02. 2008)
1916. - Umro Hose Ečegeraja, španski književnik, nobelovac (Madrid, 19. 04. 1839 - Madrid, 14. 09. 1916)
1917. - Rođen Etore Sotsas, italijanski arhitekta i dizajner, osnivač i direktor dizajnerske grupe - MEMFIS (Insbruk, 14. 09. 1917 - Milano, 31.12. 2007)
1918. - Rođen Izrael Lopez Čačao, kubanski basista i kompozitor, pionir mamba (Havana, 14. 09. 1918 - Majami, 22. 03. 2008)
1922. - Rođen Aleksandar Obradović, sportski lekar i fudbalski trener (Mionica, 14. 09. 1922 - Beograd, 23. 06. 2000)
1927. - Poginula Isidora (Izadora) Dankan, američka balerina, začetnica modernog baleta (San Francisko, 27. 05. 1878 - Nica, 14. 09. 1927)
1937. - Umro Tomaš Garig Masarik, češki filozof, političar i državnik, prvi predsednik Čehoslovačke (Hodonjin, 07. 05. 1850 - Lanim, 14. 09. 1937)
1941. - Rođen Bogdan Tirnanić, novinar (Beograd, 14. 09. 1941 - Beograd, 16. 01. 2009)
1948. - Rođena Ivana Stefanović, kompozitor, državni sekretar Ministarstva kulture Srbije (Beograd, 14. 09. 1948)
1958. - Patrijarh German (Hranislav Đorić) ustoličen za 43. poglavara Srpske pravoslavne crkve
1959. - Sovjetska "Luna 2" postala je prvi vasionski brod koji se spustio na Mesec
1960. - U Bagdadu osnovana Organizacija zemalja izvoznica nafte - OPEC
1974. - Umro Milo Bošković, književnik (Trebaljevo, 03. 06. 1937 - Titograd, 14. 09. 1974)
1976. - Umro Pavle Karađorđević, knez (Petrograd, 28. 04. 1893 - Neji, 14. 09. 1976)
1982. - Umrla Grejs Keli, američka filmska glumica, dobitnica "Oskar"-a, princeza od Monaka (Filadelfija, 12. 11. 1929 - Monte Karlo, 14. 09. 1982)
1983. - Rođena Ejmi Vajnhaus, britanska pevačica (London, 14. 09. 1983 - London, 23. jul. 2011)
2001. - Umro Stelios Kazancidis, grčki pevač (Atina, 29. 08. 1931 - Atina, 14. 09. 2001)
2001. - Umrla Olga Ivanović - Banjanin, pozorišna, filmska i TV glumica (Horgoš, 20. 05. 1921 - Beograd, 14. 09. 2001)
2005. - Umro Vladimir Volkov, francuski književnik (Pariz, 1923 - Perigor, 14. 09. 2005)
2008. - Umro Genadij Nikolajevič Trošev, ruski general, komandant trupa na Kavkazu, heroj - Rusije (Berlin, 14. 03. 1947 - Perm, 14. 09. 2008)
2009. - Umro Patrik Svejzi, američki filmski glumac (Hjuston, 18. 08. 1952 - Los Anđeles, 14. 09. 2009)
2012. - Umro Predrag Peca Brzaković, fudbaler i trener, golman FK "Vojvodina", reprezentativac
(Beograd, 27. 09. 1964 - Beograd, 14. 09. 2012)
2014. - Umro Predrag Manojlović, vaterpolista, reprezentativac, sportski radnik, savetnik Olimpijskog komiteta Srbije
(Split, 20. 09. 1951 - Beograd, 14. 09. 2014)
2015. - Umro Mile Novaković, general, komandant Srpske vojske Krajine
(Kirin, Vrginmost, 29. 04. 1950 - Surduk, 14. 09. 2015)
2015. - Umro Jovica Petković, harmonikaš i kompozitor, šef Narodnog orkestra Radio-televizije Sarajevo, jedan od osnivača Festivala narodne muzike "Ilidža"
(Smederevo, 01. 09. 1927 - Beč, 14. 09. 2015
2017. - Umro Miroslav Višnjić, novinar, dopisnik TANJUG-a sa Bliskog istoka
(Loznica, 1936 - Beograd, 14. 09. 2017) 
 

Nastavak na RTS...