Izvor: B92, 15.Jul.2019, 00:03   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Na današnji dan, 15. jul

1099 - Krstaši su u Prvom krstaškom ratu osvojili Jerusalim i razorili ga. Grad je posle rimskog razaranja 70. godine obnovio rimski car Hadrijan i pretvorio ga u rimsku vojnu koloniju, a 638. došao je pod vlast Arapa i postao muslimansko sveto mesto. Arapi su ga ponovo osvojili 1187.

1291 - Umro je nemački car Rudolf I Habsburg, osnivač dinastije Habsburgovaca. Po dolasku na presto (1273) dao je članovima svoje familije u posed Austriju, Štajersku, Kranjsku, Korušku i Tirol, koje >> Pročitaj celu vest na sajtu B92 << su postale habsburške nasledne zemlje. Time je udario temelje moći habsburške monarhije.

1410 - Litvansko-poljski kralj Vladislav II Jagjelo (Wladyslaw Jagiello) pobedio je, uz pomoć čeških najamnika, Nemački viteški red (Tevtonski red) u bici kod Tanenberga, nakon čega je proširio poljsko-litvansku državu.

1606 - Rođen je holandski slikar Harmens van Rijn Rembrant (Harmensz, Rijn Rembrandt), jedan od najvećih majstora u istoriji slikarstva. Uradio je oko 650 uljanih slika, oko 300 gravira i oko 2.000 crteža, uključujući remek dela kao što su "Noćna straža", "Izgubljeni sin", "Čas anatomije doktora Tulpa".

1795 - Marseljeza je zvanično prihvaćena za himnu Francuske.

1865 - U Dablinu je rođen britanski političar i novinski magnat Alfred Nortklif (Northcliffe), vlasnik i jedan od osnivača listova "Daily Mirror", "Daily Mail" i "The Times". Ujedinjavanjem više listova i časopisa osnovao je 1905. "Ašociated Newspaper", koja je u narednih dvadest godina bila najuticajniji novinski koncern u Evropi.

1869 - Francuz Ipolit Mež Muri (Hippolyte Mege Mouries) patentirao je margarin.

1904 - Umro je ruski pisac Anton Pavlovič Čehov, jedan od najznačajnijih pripovedača i dramskih pisaca u ruskoj i svetskoj književnosti. Kao dramski pisac smatra se nenadmašnim majstorom atmosfere i dijaloga. Njegove drame i danas su na repertoarima svetskih pozorišta ("Galeb", "Tri sestre", "Višnjik").

1918 - Opštom ofanzivom snaga Osovine pod komandom nemačkog generala Eriha fon Ludendorfa (Erich von Ludendorf) počela je druga bitka na Marni u Prvom svetskom ratu. To je bio poslednji pokušaj Nemačke da nadvlada savezničke snage na zapadnom frontu.

1929 - Umro je austrijski pisac Hugo fon Hofmanstal (von Hofmannsthal), koji se proslavio kao autor libreta za opere Riharda Štrausa (Rihard Strauss) ("Kavaljer s ružom", "Arijadna na Nasosu", "Žena bez senke").

1937 - Pušten je u saobraćaj kanal Moskva-Volga dug 128 kilometara, dubok 5,5 a širok 85 metara, čime je regulisana reka, a grad Moskva postao je luka povezana sa pet mora.

1941 - U bici kod Orše u Drugom svetskom ratu, sovjetska vojska prvi put je upotrebila plotunsko raketno oružje, popularno nazvano "kaćuša".

1958 - Američke snage iskrcale su se u Libanu i intervenisale na zahtev predsednika Kamija Šamuna (Camille Chamoun), omogućivši mu da se ponovo kandiduje za šefa države.

1968 - Uspostavljen je prvi direktni putnički avio-saobraćaj između SAD i SSSR. Na liniji Moskva-Njujork počeli su da lete avioni "Aeroflota" i "Pan Amerikena".

1974 - Na Kipru je vojnim udarom grupe grčkih oficira u Nacionalnoj gardi, pristalica pripajanja Grčkoj, oboren predsednik Makarios, a vlast je preuzeo Nikos Sampson, bivši lider EOK-e. Arhiepiskop Makarios je privremeno napustio Kipar.

1975 - Sovjetski i američki vasionski brodovi "Sojuz 19" i "Apolo 18" lansirani su u orbitu oko Zemlje, u okviru zajedničkog programa kojim je predviđeno njihovo spajanje u svemiru.

1983 - U napadu jermenskih terorista na prostorije turske vazduhoplovne kompanije na pariskom aerodromu "Orli", šest ljudi je poginulo, a 48 ranjeno.

1992 - U organizaciji Građanskog saveza Srbije i Centra za antiratnu akciju ispred Savezne skupštine u Beogradu održan je protestni skup protiv diskriminacije i pretnje pripadnicima drugih nacionalnosti pod nazivom "Žuta traka". Neposredan povod za akciju bilo je prisilno iseljavanje Hrvata iz vojvođanskog sela Hrtkovci.

1995 - Vojska Šri Lanke okončala je najveću ofanzivu od 1987. protiv tamilskih pobunjenika, tokom koje je poginulo najmanje 300 ljudi.

1997 - U Majami Biču na Floridi ubijen je Đani Versače (Gianni Versace), italijanski modni kreator, jedna od najpoznatijih ličnosti iz sveta mode krajem 20. veka.

1999 - Nakon ulaska međunarodnih mirovnih snaga na Kosovo, u Prištinu je stigao šef civilne administracije UN Bernar Kušner (Bernard Kushner), a vojni zvaničnici proglasili su Kosovo jednim od najopasnijih mesta na svetu zbog velikog broja mina koje su postavile sve strane u ratu.

2000 - Zimbabve je ponovo zakonom uredio status crnih seljaka na farmama koje su posedovali belci u svih osam provincija.

2003 - Umro je Hjum Kronin, brodvejski i holivudski glumac koji se prvi put na filmu pojavio 1943. godine u Hičkokovoj "Senci sumnje", a kasnije i u drugim filmskim ostvarenjima kao što su "Poštar uvek zvoni dvaput", "Dvanaest besnih ljudi" i "Čaura".

2004 - Bivši ministar finansija Ruande Emanuel (Emmanuel) Ndindabahizi osuđen je na doživotnu robiju zbog učešća u genocidu 1994. godine.

2005 - Veće Okružnog suda u Beogradu osudilo je četvoricu pripadnika paravojne formacije "Osvetnici" (Milana Lukića, Olivera Krsmanovića, Dragutina Dragićevića i Đorđa Ševića) na ukupno 75 godina zatvora zbog ratnog zločina otmice i ubistva 16 građana muslimanske nacionalnosti iz mesta Sjeverin 1992. godine.

2006 - Javno je predstavljen Tviter (Twitter), besplatna društvena mreža i mikro-blog alat koji omogućava korisnicima da čitaju tuđe i šalju svoje mikro-tekstualne unose, tzv. tvitove.

2009 - U egipatskom letovalištu Šarm el Šeik počeo je 15. samit Pokreta nesvrstanih država, na kome je učestvovalo više od 100 zemalja i čije su glave teme bile diplomatski odnosi, ekonomija, razvoj i socijalna pitanja.

2010 - U ministarstvima pravde Hrvatske i Srbije ; omogućen je uvid u popis osoba osumnjičenih, optuženih ili osudjenih za ratne zločine u tim državama.

2012 - Umrla je Selest Houm, američka glumica koja je stekla slavu na Brodveju u komadu "Oklahoma" i dobila Oskara za najbolju žensku sporednu ulogu u filmu "Džentlmenski sporazum".

2014 - Osnovana je Banka za razvoj BRICS zemalja (Brazil, Indija, Kina, Rusija i Južna Afrika), sa ulogom od pedeset milijardi dolara za finansiranje opsežnih infrastrukturnih projekata ovih zemalja.

2015 - Umro je matematičar Vene Bogoslavov, autor "Veneovih zbirki" matematičkih zadataka koje se koriste gotovo 40 godina u nastavi u srednjim školama širom Srbije.

Nastavak na B92...