Izvor: RTS, 29.Jul.2013, 03:15   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Grbovi ostrvskih klubova (prvi deo)

Fudbalski klubovi u Velikoj Britaniji osnovani su krajem 19. i početkom 20. veka i imaju tradiciju dužu od jednog veka. Obeležja klubova, grbovi i dresovi su se tokom vremena menjali, a iza svake promene stoji zanimljiva priča o transformaciji klupskih simbola...

Arsenalov nadimak „tobdžije" postao je i deo zvaničnog grba kluba iz severnog Londona.  Od kada su ga 1886. godine osnovali radnici Kraljevskog arsenala u Vulviču (jugoistočni London) Arsenal je na svom >> Pročitaj celu vest na sajtu RTS << amblemu imao top. Prvi grb kluba bio je preslikan grb opštine Vulvič sa tri topa, koji odslikava dugu vojnu tradiciju te oblasti u kojoj je bio stacioniran i Kraljevski artiljerijski puk. Grb se prvobitno nije nalazio na dresovima Arsenala već se nalazio u štampanom programu koji se navijačima delio pred svaki meč.

Prva promena nakon originalnog grba usledila je 1949. godine kada je umesto tri, na grb postavljen jedan top čija je cev okrenuta u levu stranu. Na dnu grba stajala je stara latinska izreka Victoria Concordia Crescit (Pobeda nastaje iz harmonije). Poslednja izmena grba kluba usledila je 2002. godine. Na crvenoj pozadini topovska cev je sada bila usmerena na desnu stranu.

U sezoni 2011/2012, na 125. godišnjicu kluba urađen je poseban grb (samo za tu sezonu) sa vencem od hrastovog i lovorovog lišća zlatne boje sa porukom „napred" na dnu.

Škotski uticaj jasno se vidi na grbu Aston vile na kojem dominira „Lav Škotske". Za to su zaslužni Vilijam Mekgregor, jedan od osnivača kluba i engleskog fudbalskog prvenstva i Džordž Remzi koji je bio trener i sekretar kluba. Osim lava, jedan od prepoznatljivih detalja na grbu bila je i poruka „pripremljeni" koja se prvi put na grbu pojavila sedamdesetih godina prošlog veka. Veruje se da je ideja preuzeta od Glazgov Rendžersa koji su na amblemu imali ispisan moto kluba „spremni". Poslednja intervencija na grbu Aston vile učinjena je 2007. godine kada je pored lava dodata zvezdica koja simbolizuje trofej Kupa evropskih šampiona 1982. godine.

Fudbalski klub Kardif dugo je nosio zvaničan grb grada na velikim i bitnim mečevima. Amblem sa štitom na kojem se nalazio crveni zmaj, nacionalni simbol Velsa, vekovima je korišćen kao znak autoriteta. Zmaj na štitu drži zastavu Istina ap Gvorgana, poslednjeg princa Glamorgana iz 11. veka. Na grbu se vidi i praziluk, nacionalna biljka Velsa, sa leve strane nalazi se velška koza koja simbolizuje planine Glamorgana, dok se sa desne nalazi „vodeni konj" koji predstavlja prosperitet i simbolizuje reku Severn. Na dnu grba stoji poruka „Y ddraig goch ddyry gychwyn", što u prevodu znači „crveni zmaj će voditi put".

Naredni grb Kardifa, koji je u upotrebu ušao oko 1910. godine, umesto zmaja imao je plavu pticu. Za to je najzaslužniji belgijski dramski pisac Moris Maeterlink čija je predstava „Plava ptica" u to vreme izvođena u Novom pozorištu u Kardifu. Kako je Kardif imao plavu opremu, navijači su igrače zvali „plave ptice".

I u kasnijim promenama grba, plava ptica sa raširenim krilima uvek je bila dominantan deo grba ovog kluba. Ipak, u eri modernog fudbala, novi vlasnici Kardifa iz Malezije preuredili su grb da on iizgleda atraktivnije. Tako su vratili crvenog zmaja koji prvi put dominira amblemom. Intervencija je urađena zbog toga što je i oprema fudbalera Kardifa promenjena u crvenu boju. Na dnu je ipak ostala manja plava ptica da se oda počast istoriji kluba.

Na prvom grbu Čelsija nalazila se skica penzionera sa dugom belom bradom i kompletom ordenja. Iz grva nastao je prvi nadimak Čelsija - „penzioneri". U to vreme grb se nije nalazio na dresu već u štampanom programu za koji se delio navijačima pre meča.

Nakon Drugog svetskog rata menadžer Ted Drejk odbacio je logo penzionera i naredio da se izradi novi, jednostavniji i jeftiniji privremeni grb. Tako je 1952. godine u upotrebu ušao grb sa lavom, a kao inspiracija je služio grb londonske opštine Čelsi. Štap u šamama lava simbolizuje opata Vestinsterske opatije čoja se nadležnost pružala i nad Čelsijem. Ruže na rubovima predstavljaju Englesku. Ovaj „privremeni" grb u upotrebi je bio pune 33 godine kada je 1982. godine pojednostavljen na simbol lava i inicijalima kluba.

Poslednja promena na grbu učinjena je 2005. godine kada je lavu na grbu Čelsija vraćen štap (skiptar) i pun naziv kluba.

Dugo vremena od svog osnivanja 1905. godine Kristal palas nije imao zvaničan grb. Od kada je osnovan klub je rastao pod uticajem Aston Vile, koja je u to vreme bila jedan od najvećih klubova u Engleskoj.

Bordo boja na dresovima kluba prihvaćena je upravo pod uticajem Aston vile. To se odrazilo i na prvi grb koji se pojavio krajem 40-ih godina prošlog veka sa slikom Kristalne palate, ogromne zgrade od gvožđa i stakla konstruisane u londonskom Hajd parku za potrebe velike izložbe industrijskih dostignuća 1851. godine po kojoj je klub i dobio ime. Na centralnom delu nalazio se štit bordo-plave boje.

Narednu izmenu grb Kristal palasa imao je 1972. godine kada je pojednostavljen. Grb je tada dobio kružni oblik, na vrhu je stajao nadimak kluba The Glaziers (stakloresci), dok su sredini stavljeni inicijali kluba. Ova promena bila je kratkog daha kada je novi menadžer Malkolm Alison skroz promenio amblem stavivši u centralnom delu orla, po uzoru na Benfiku, sa već poznatim bordo-plavim bojama. Klub je tada dobio drugi nadimal „orlovi", a devedesetih godina prošlog veka, redizajniranjem dobija i agresivniji oblik.

Nastavak na RTS...