Izvor: Radio Televizija Vojvodine, 09.Jun.2016, 01:06 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Nikolić: Arhivi su identitetske institucije
Predsednik Srbije Tomislav Nikolić izjavio je danas u Novom Sadu da su arhivi, među njima i Arhiv Vojvodine, identitetske institucije države i društva, te da su objektivnost, nepristrasnost, pa i hrabrost, mera profesionalnosti arhivista.
"Arhivisti moraju strukom da se odupru svakom pritisku bez obzira odakle dolazio, a kome je cilj manipulacija svedočanstvom ili prikrivanje ili iskrivljivanje činjenica", >> Pročitaj celu vest na sajtu Radio Televizija Vojvodine << rekao je Nikolić na svečanom obeležavanju 90-godišnjice postojanja Arhiva Vojvodine.
On je tom prilikom otvorio i izložbu "Najstarija arhivska dokumenta u Arhivu Vojvodine 12 - 17 vek" postavljenu u čast tog jubileja.
Prema njegovim rečima, arhivi čine deo svetske kulturne baštine kao temeljna odrednica svake nacionalne kulture i ne samo da doprinose očuvanju i negovanju kulturne i istorijske građe, već dorinose osećanju nacionalnog identiteta savremenog građanina.
Misija arhiva, kako je istakao Nikolić, obuhvata i individualna traganja za istinom i zajedničke ideale kulture.
"Znanje istorije trebalo bi da bude realan kulturni kvalitet današnjeg čoveka zato što nam slika o pojedincu i kolektivu, u povesnom kontekstu, omogućava da iskrenije spoznamo sebe i druge, da proširujemo vidike, otvaramo puteve razumevanja, tolerancije, uvažavanja različitosti", smatra predsednik Srbije.
On je naglasio da je rad arhivista težak i odgovoran, ali da je nedovoljno priznat i poznat, da je za to zanimanje potrebna velika stručnost, predantnost, strpljenje, istrajnost i velika želja za stalnim sticanjem novih znanja.
Nikolić je Arhivu Vojvodine posebno čestitao na izdavanju knjige "Put dokumenta" koju su priredili Vesna Bašić i Zoran Stevanović arhivisti tog Arhiva, kojom je, kako je rekao, srpska kultura, arhivistika i služba zaštite dobili najlepši poklon za devedeseti rođendan Arhiva Vojvodine.
Povodom 90-ogodišnjice uspešnog rada Arhiva Vojvodine predsednik Nikolić je odlikovao tu instituciju kojoj će odlikovanje biti uručeno na Sretenje, Dan državnosti.
Obeležvanju jubilja Arhiva Vojvodine pored predsednika Srbije prisustvovali su i predsenik Skupštine AP Vojvodine Ištvan Pastor, direktor Matice Srpske Dragan Stanić, rektor Novosadskog univerziteta Dušan Kovačević, pokrajinski sekretar za kulturu Slaviša Grujić i drugi.
U ime Arhiva Vojvodine gostima je zahvalio direktor Arhiva Branimir Andrić.
Arhiv Vojvodine počeo je svoj rad kao Državna arhiva u Novom Sadu 1926. godine. Rešenjem pomoćnika ministra prosvete Pov. br. 1566 od 5. avgusta 1926, za arhivara Državne arhive u Novom Sadu (u daljem tekstu Arhiv) postavljen je dr Dimitrije Kirilović, pomoćnik sekretara Matice srpske u Novom Sadu, i bivši asistent Filozofskog fakulteta u Skoplju.
Prvi dokument otposlat je iz Arhiva 14. septembra 1926. godine. U decembru iste godine, Kirilović je angažovao velikog poznavaoca arhivske građe na terenu, uglednog srpskog istoričara dr Aleksu Ivića, da sačini izveštaj o stanju arhivske građe županija i gradova na području Vojvodine.
Upornim višegodišnjim radom Arhiv je uspeo da u Novi Sad prenese arhivsku građu: Bačko-bodroške županije iz Sombora; Torontalske županije iz Velikog Bečkereka; Tamiške županije iz Vršca; Šajkaškog bataljona; deo arhivske građe Kikindskog distrikta i Nemačko-banatskog graničarskog puka broj 12; Narodnog odbora iz 1848–1849. godine; arhivsku građu gradova Novog Sada i Petrovaradina; Kameničkog vlastelinstva; Narodne uprave za Banat, Bačku i Baranju; zbirku planova svih mesta u Vojvodini sa početka XVIII veka; druge primerke (duplikate rađene za potrebe državnih organa) matičnih knjiga rođenih, umrlih, venčanih od početka XVIII veka; zbirke pisama istaknutih ličnosti javnog i kulturnog života i građu drugih ustanova.
Kirilović je kao član državne komisije za restituciju arhivske građe vojvođanske provenijencije iz Mađarske, Austrije i Rumunije, veliki deo ove građe uspeo da prenese u Novi Sad.
Posle završetka Aprilskog rata Arhiv se našao na teritoriji tzv. Nezavisne Države Hrvatske. Nove okupacione vlasti su Arhiv iz zgrade Magistrata preselile u zgradu preko puta, tzv. Garnizonsku upravu, a veliki deo arhivske građe odneli u Beč i Češku. Dobar deo građe je uništen prilikom njegovog preseljenja u kazamate Petrovaradinske tvrđave 1943. godine gde je ostala do 1945. kada je preostalu građu Glavni narodnooslobodilački odbor Vojvodine, zbog nedostatka potrebnog prostora preselio u suteren Banske palate u Novom Sadu.
Arhiv je nastavio svoj rad pod nazivom Vojvođanska arhiva 29. aprila 1946. godine. Obnova rada Arhiva omogućila je osnovne poslove na zaštiti građe i njeno sređivanju. Za upravnika je imenovan Franja Malin, referent Odeljenja za socijalnu politiku Glavnog izvršnog odbora Narodne skupštine AP Vojvodine, koji je ovu dužnost obavljao do 29. avgusta 1946, kada je za upravnika imenovan dr Marko Maletin, slavista, dotadašnji arhivar u Arhivu.
Osim obavljanja zaštite arhivske građe koja je do tada bila prikupljena na terenu i čuvana, iz ove ustanove je praćena problematika i arhivskih središta u Vojvodini, koja su osnivana od 1946. do 1954. godine.
Vojvođanska arhiva je 1951. promenila ime u Državna arhiva Autonomne Pokrajine Vojvodine. Državna arhiva AP Vojvodine promenila je 1958. godine naziv u Istorijski arhiv Autonomne Pokrajine Vojvodine. Iste godine, započeo je rad na sređivanju arhivske građe fonda Kraljevska banska uprava Dunavske banovine koji je preuzet od Izvršnog veća AP Vojvodine 1956. godine.
Arhivu je 1967. godine pripojen Poljoprivredni arhiv iz Novog Sada, osnovan 1962. kao specijalizovana arhivska ustanova za sređivanje i obradu arhivske građe iz oblasti poljoprivrede i vodoprivrede.
Današnji naziv Arhiv Vojvodine je dobio 1970. godine.
Odlukom Vlade Republike Srbije iz 2007, zgrada Arhiva Vojvodine proglašena je spomenikom kulture. Ukupna površina zgrade je 4.120 m2. Od toga, depoi zauzimaju 2.576 m2, radne prostorije 1.396 m2, prostorija za mikrofilmovanje 132 m2, čitaonica – sala za istraživače 48 m2, a izložbeni prostor 100 m2.
31
Nastavak na Radio Televizija Vojvodine...
.jpg)
