Izvor: Radio Televizija Vojvodine, 19.Avg.2011, 03:26   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Federiko Garsija Lorka - 75 godina od smrti

MADRID -

Pre 75 godina, 19. avgusta 1936. godine ubijen je jedan od najznačajnijih španskih pesnika i dramaturga - Federiko Garsija Lorka.

Rođen u selu Fuente Vakueros kod Granade 5. juna 1898. godine, Lorka studira književnost i prava, a kasnije odlazi u Madrid gde upoznaje mnoge tadašnje španske intelektualce poput umetnika Luisa Bunjuela i Salvadora Dalija, što je imalo veliki uticaj na njega.

Obzirom da je pokazivao veliku zainteresovanost za muziku, nju >> Pročitaj celu vest na sajtu Radio Televizija Vojvodine << je studirao kod Manuela de Falje, koji mu je usadio ljubav prema narodnoj pesmi i usmerio ga ka skupljanju narodnog blaga.

Prvu zbirku pesama "Utisci i pejzaži" izdao je 1918. godine. Ova zbirka je napisana tradicionalnim stilom deskriptivnog realizma.

Sledeća njegova zbirka "Knjiga pesama", koju je napisao 1921. godine počinje da odražava odlike Lorkine poezije: duboki osećaj za krajolik i rodnu zemlju, senzibilnost, smisao za muziku stiha, slikovitost, inventivnost metafora i smrt kao glavni motiv.

Potom, 1927. godine, sledi zbirka "Pesme" koja obuhvata sve njegove stihove nastale od 1921. do 1924 godine.

Njegova najpoznatija zbirka "Ciganski romansero" izlazi 1928, a do 1936. godine izlazi u čak šest izdanja. Ova zbirka sadrži 18 romansi o andaluzijskim Ciganima, o njihovim iskonskim strastima, verovanjima i slepom predavanju sudbini. Ona sjedinjuje lirske, dramske i narodne elemente pesničkog izraza.

"Ciganski romansero" sadrži njegove najpoznatije pesme, iz kojih se izdvajaju poznati stihovi i lajtmotivi kao što su: "Povedoh je do reke misleći da devojka je, al' udata ona beše.." ili "Zeleno, volim te zeleno".

Krajem 1920-ih postaje veoma depresivan, najviše jer ga okolina i prijatelji nisu prihvatili zbog njegove homoseksualne sklonosti. U to vreme Bunjuel i Dali zajedno rade film "Andaluzijski pas", koji je Lorka protumačio kao direktan napad na njega.

Od 1929. do 1930. godine boravi u Sjedinjenim Američkim Državama, najviše u Njujorku, a zatim se vraća u novoproglašenu Republiku Španiju.

Njegova naredna zbirka "Pesnik u Njujorku", nastaje za vreme njegovog boravka u SAD-u, a objavljena je tek nakon njegove smrti 1940. godine u Meksiku. Lorka u ovoj zbirci oslikava svoj doživljaj Amerike kao haos moderne civilizacije bez imalo čovečnosti u sebi. U ovoj zbirci se nalazi poznata oda pesniku Voltu Vitmanu.

Lorka postaje direktor pozorišne trupe La Baraka 1931. godine, koja obilazi sve španske pokrajine igrajući dela poznatih španskih pisaca, kao što su Lope de Vega, Pedro Kalderon de la Barka i Migel Servantes.

U tom periodu posvećuje se pisanju drama u kojima opisuje patnju i ljudske strasti, pre svega žena. Vrhunac njegovog dramskog stvaranja predstavlja trilogija: "Krvava svadba", "Jerma" i "Dom Bernarde Albe".

Lorka je pisao i elegije, a najpoznatije su "Plač za Sančesom Ignasijem Mehijasom" iz 1935. godine, u kojoj je opevao tragičnu smrt svog prijatelja čuvenog toreadora i "Šest galicijskih pesama" iz iste godine koje su pisane na galicijskom dijalektu.

Federiko Garsija Lorka je u poeziju uneo novi, moderniji izraz i dah istinskog lirizma. On je skladno spojio modernizam sa tradicijom.

U vreme izbijanja španskog građanskog rata zatekao se u Viznaru u Granadi.

Vojnici Frankove civilne garde 19. avgusta 1936. su ga uhapsili i streljali, a telo su mu bacili u neobeleženi grob.

Frankova vlada je pokušala da uništi uspomenu na Lorku, tako što je uništila sva njegova dela, a spominjanje njegovog imena je bilo strogo zabranjeno. Kako je bio među prvim i najslavnijim žrtvama građanskog rata, Lorka je ubrzo postao simbol žrtve političke represije i fašističke tiranije.

Nastavak na Radio Televizija Vojvodine...