Izvor: Politika, 20.Jun.2015, 22:02 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Stari novac – strast Vajfertovih
Jedinstven numizmatički orman, nekada vlasništvo brata Đorđa Vajferta – Huga prvi put izložen pogledima javnosti u pančevačkom Narodnom muzeju
Pančevo – Kao pasionirani kolekcionar Hugo Vajfert je počeo da sakuplja novčiće vrlo mlad, sa 26 godina, a zbirku gradi od 1878, a ovom pasijom, kasnije je„zarazio“ najpre oca Ignjaca, pa i starijeg brata Đorđa. Kolika je bila ta njegova strast pokazuje događaj iz proleća 1879. godine kada je, nakon velike >> Pročitaj celu vest na sajtu Politika << poplave, na jednoj oranici u beogradskom naselju Borča, vlasnik pronašao dva zlatnika – 1 solid Konstantina Prvog Velikog i multiplu od 1 i po solida. Čuvši za to, Hugo odmah otkupljuje celu njivu, pažljivo iskopava pedalj po pedalj zemlje i ubrzo pronalazi 13 multipli i još dva solida.
Da bi na propisan način odlagao svoje dragocene novčiće, mlađani Hugo je naručio, najverovatnije 1880, orman od masivne hrastovine. On se sastoji iz dva dela, a na samom vrhu, u ovalnom medaljonu je monogram sa preklopljenim latiničnim slovima HW, dok su u donjem delu male, plitke fioke u kojima su bili položeni novčići, svaki u svojoj kutijici, uz cedulju sa nazivom vladara za vreme čije vladavine je iskovan. Hugo nažalost umire u 33. godini, a Zbirku preuzima njegov otac i nastavlja da je obogaćuje, da bi je 1911. godine nasledio Đorđe Vajfert.
„Ovaj orman specijalizovan za numizmatički materijal zaista je reprezentativan komad nameštaja, oblikovan u skladu sa obeležjima epohe istorizma – perioda mešanja različitih istorijskih stilova, uz isticanje elemenata klasicizma. Njegova biografija govori da je u Narodni muzej Pančevo dospeo iz Uprave narodnih dobara, organa koji je posle Drugog svetskog rata, osnovan sa zadatkom da pleni imovinu tadašnjih narodnih neprijatelja i nemačkih državljana, kao i lica koja su odvedena u zarobljeništvo. Kome je orman tačno zaplenjen ili odakle je preuzet, mi ne znamo. Poznato je da ga je pronašao Pančevac dr Mihovil Tomandl, tadašnji upravnik Gradske biblioteke, tražeći knjige i nameštaj za biblioteku i ustupio ga Gradskom muzeju 1949. godine. Orman koji ima zaštitu kulturnog dobra, tokom proteklih meseci je konzerviran i restaurisan, a po našim saznanjima, ovo je prvi put od tada da je pred očima javnosti, kaže za „Politiku“, kustos istoričar umetnosti Dimitrije Jovanov, koautor izložbe „Porodica Vajfert – kolekcionari i numizmatičari“ otvorene do 26. juna. Autori postavke su i kustosi arheolozi pančevačkog Muzeja, Jelena Đorđević i mr Vojislav Đorđević.
Burni događaji tokom Prvog svetskog rata odredili su i sudbinu Zbirke Vajfertovih. Kako bi sačuvao retke primerke zlatnog novca koji su se nalazili u Beogradu, zajedno sa trezorom Narodne banke Srbije, Đorđe je prenosi u Francusku, ali deo kolekcije srpskog srednjovekovnog novca i medalje biva zauvek izgubljen tokom rata, dok je deo koji se nalazio u Pančevu prebačen u Beč. Interesantno je da je upravo Hugov unuk Georg Elmer, igrom slučaja, bio na važnom mestu kustosa Numizmatičkog kabineta Umetničko-istorijskog muzeja u austrijskoj prestonici i on je taj koji je dao opis formiranja Zbirke katalogom popisa, a po nekim dokumentima, numizmatički orman je, nasledstvom, dospeo upravo u njegovo vlasništvo.
Kompletnu numizmatičku zbirku od 14.000 komada antičkog, a posebno rimskog novca, kao i kolekciju grčkog, keltskog, rimskog republikanskog i rimskog carskog novca, novac kolonije Viminacijum, vizantijski i srednjovekovni novac, Đorđe Vajfert je 1923. godine poklonio Univerzitetu u Beogradu, a nakon Drugog svetskog rata predata je Narodnom muzeju u Beogradu u kom se i danas čuva.
Olga Janković
Pogledaj vesti o: Veliki Brat, Poplave
.jpg)
