Izvor: Radio Televizija Vojvodine, 18.Feb.2017, 15:42   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Bunjevci u borbi za identitet

Identitet, prava, kultura i istorijski aspekt života Bunjevaca u Vojvodini bile su neke od tema simpozijuma "Kultura i identitet Bunjevaca", koji je održan u Skupštini AP Vojvodine. Simpozijum je organizovao Muzej Vojvodine pod pokroviteljstvom Pokrajinskog sekretarijata za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama.

Jedna od ključnih tema o kojima se na simpozijumu govorilo bila Naredba iz 1945, po kojoj je Bunjevcima zabranjeno da se tako izjašnjavaju. Prema >> Pročitaj celu vest na sajtu Radio Televizija Vojvodine << statističkim podacima na teritoriji Vojvodine, početkom 20. veka živelo je oko 100.000 Bunjevaca, danas ih je 16.706.

"Mi danas želimo da konstatujemo da je to bila naredba koja je bila diskriminatorski akt protiv Bunjevaca koja je bila akt nasilne asimilacije Bunjevaca u Hrvate i koja je kao takva protivna ljudskim pravima i pravu na izjašnjenje o svojoj ličnoj pripadnosti", kaže Mirko Bajić, predsednik izvršnog odbora Bunjevačkog nacionalnog saveta.

"Mi ćemo posle ovog simpozijuma, napraviti jedan zahtev prema institucijama vlasti da se razmotri takva mogućnost i da se nekim zakonskim rešenjima ta stvar razeši. Jer je nepotrebno da i dalje stoji kao jedno nerešeno ili otvoreno pitanje", veli Miroslav Štatkić, pokrajinski sekretar za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama.

"Prošao je jedan životni vik, dok smo se pojavili ovde da javno kažemo ko smo i šta smo, da smo tih 72 godine očuvali se, preživili i da nas još uvek ima koji možemo divanit o našoj kulturi, o našoj istoriji i svemu onom što nas čini karakterističnim", ističe Suzana Kujundžić Ostojić, predsednica Bunjevačkog nacionalnog saveta.

"Mi treba da razmotrimo istoriju Bunjevaca od doseljavanja u Bačku u 17. veku, pa skroz do 21. veka", objašnjava Drago Njegovan, direktor Muzeja Vojvodine.

Uz konstataciju da su Bunjevci, kao kompaktna etnička grupa u Bačku i Baranju stigli s kraja 17. veka, u zaključcima simpozijuma je naglašeno da su oni, uprkos mađarizaciji, u drugoj polivini 19. stoleća otpočeli svoj nacionalni preporod. U prisajedinjenju vojvođanskih oblasti Kraljevini Srbiji 1918. godine imali su izuzetno značajnu ulogu, da bi između dva svetska rata "preko katoličkog klera, HSS i hrvatske intelignecije koja je u Bačku doseljena iz Zagreba, bili izloženi intenzivnoj hrvatizaciji".

"Najveći udar na nacionalni identitet, kao i na svoja nacionalna i ljudska prava, Bunjevci su doživeli od kroato-komunističke vlasti socijalističke Jugoslavije, predvođene Josipom Brozom Titom koja je preko vojvođanske policije, odnosno Odeljenja za unutrašnje poslove Glavnog narordno-oslobodilačkog odbora Vojvodine zabranila slobodno nacionalno izjašnjavanje Bunjevaca (kao i Šokaca) i naredila da se od 14. maja 1945. godine svi Bunjevci (kao i Šokci) moraju smatrati Hrvatima. Ovaj akt je asimilatorski pravni akt i suštinski je protivustavan, pa ga treba poništiti", navodi se.

Kategorija "Bunjevac" je, kako se konstatuje, u popisne liste ponovo uvedene tek 1991, da bi se pokazalo da, uprkos zabrani dugoj gotovo pet decenija, veliki broj Bunjevaca nije zaboravio svoj identitet niti želi da ga se odrekne, a tako je, uprkos svim pritiscima, i danas.

Administrativno negiranje Bunjevaca i Šokaca i njihovo prisilno tretiranje kao Hrvata posle Drugog svetskog rata je, navodi se, je bilo i u funkciju razgraničenja između tadašnjih jugoslovenskih federalnih jedinica Hrvatske i Srbije. Zahvaljujući tome, u korist Hrvata je praktično nasilno promenjena etnička slika pre svega Baranje, što je bio jedan od glavnih elemenata da ona uđe u sastav Hrvatske.

Na simpozijumu se govorilo o oko 38 tema o životu, radu i napredovanju Bunjevačke nacionalne zajednice na teritoriji AP Vojvodine.

Nastavak na Radio Televizija Vojvodine...