Izvor: Capital.ba, 03.Mar.2020, 16:13 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Akcionari najavljuju tužbu protiv ERS zbog štete od 30 miliona
BANJALUKA – Proces razdvajanja distribucije i snabdijevanja u „Elektroprivredi Republike Srpske“ (ERS) je težak udarac za manjinske akcionare. Ukupna šteta za sve akcionare distributivnih preduzeća je između 100 i 150 miliona, a proporcionalno udjelu za manjinske akcionare od 20 do 30 miliona KM, zbog čega je moguća tužba protiv Matičnog preduzeća ERS i uprava distrubutivnih preduzeća, rekao je u intervjuu portalu CAPITAL Tripko Krgović, član Savjeta Udruženje manjinskih akcionara >> Pročitaj celu vest na sajtu Capital.ba << energetskog sektora Republike Srpske (UMEAS). Krgović, koji je i član Odbora direktora DUIF Kristal invest Banja Luka, ističe da se distribucijama pokušava oduzeti vrijedan biznis segment, a da im ostaje ogroman višak zaposlenih koje treba riješiti na teret distributivnih preduzeća. „Idealno rješenje bi bilo da Holding pretvori Direkciju za snabdijevanje u akcionarsko društvo i manjinskim akcionarima distribucija da odgovarajući udio. Druga mogućnost bi bila da Holding obešteti manjinske akcionare distributivnih preduzeća novčano“, rekao je Krgović. CAPITAL: Narodna skupština Republike Srpske krajem prošle godine usvojila je Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o privrednim društvima kojim se oduzima pravo akcionarima da traže isplatu za akcije ako nisu saglasni sa odlukama Skupštine akcionara. Sve je pravdano planiranom reorganizacijom ERS i „usklađivanjem poslovanja sa međunarodnim ugovorima“. Kako to utiče na male akcionare u energetskom sektoru? KRGOVIĆ: Zaista smo zatečeni nastalom situacijom. Kada su usvojene kontraverzne odredbe Zakona koje se tiču nesaglasnih akcionara, smatralo se da je namjera da se spriječe manjinski akcionari da budu nesaglasni u predstojećem procesu razdvajanja distribucije i snabdijevanja, a u skladu sa EU direktivama. Smatrali smo to opravdanim, jer ne bi bilo fer da se postojeća distibutivana preduzeća podjele na dva a.d. sa istom vlasničkom strukturom, a da neko zloupotrijebi situaciju i bude nesaglasan. Distribucija i snabdijevanje se zaista moraju razdvojiti, jer je prvo strogo regulisani biznis, a drugo u prirodi tržišno orjentisan posao, te im nije mjesto unutar jednog pravnog subjekta. Ali, vlasnici vaučera i investitori na berzi su to zatekli kao postojeće stanje i kupovinom akcija kupili su i dio distribucije i snabdijevanja. CAPITAL: Kako objašnjavate ovakav postupak razdvajanja kakav sprovodi „Elektroprivreda RS“, odnosno Holding? KRGOVIĆ: Uz svu dobru volju, zbilja je teško naći neko racionalno objašnjenje zašto snabdijevanje nije izdvojeno iz distribucija u posebno a.d. ili d.o.o, već je taj biznis preuzelo Matično preduzeće kroz osnivanje Direkcije za snabdijevanje, sem da se nanese šteta manjinskim akcionarima distributivnih preduzeća. Da se radilo o lošoj namjeri Holdinga govori činjenica da nikada nije vođen dijalog sa manjinskim akcionarima od strane Matičnog preduzeća, niti je berza obaviještena o tako značajnom događaju. Jednom riječju, ovaj proces je za manjinske akcionare težak udarac, pokušava se oduzeti jedan vrijedan biznis segment, a ostaje ogroman višak zaposlenih koje treba rješiti na teret distributivnih preduzeća. CAPITAL: Na koliko procijenjujete nastalu štetu po manjinske akcionare ? KRGOVIĆ: Uzmajući u obzir da, prema zvaničnim podacima, distributivna preduzeća imaju preko 500.000 korisnika, a vrednovanje jednog korisnika se kreće u rasponu od 200 do 300 KM za potrebe iole ozbiljnije valuacije. Dakle, ukupna šteta iznosi između 100 i 150 miliona maraka, odnosno šteta za manjiske akcionare je 20 do 30 miliona maraka. CAPITAL: Koji su vaši naredni koraci? KRGOVIĆ: Trenutno se razmišlja u dva pravca. Prvi je mogućnost tužbi protiv većinskog vlasnika za obeštećenje zbog diskriminacije manjiskih akcionara, ali i upravljačkih struktura distrubutivnih preduzeća koja nisu uradila ništa da bi se zadržao segment snabdijevanja, odnosno zaštitili manjinski akcionari. Drugi pravac djelovanja, koji je po nama uvijek produktivniji, jeste pokretanje dijaloga sa Holdingom oko ovog pitanja i generalno položaja manjinskih akcionara unutar energetskog sektora koji su sve više ugroženi lošim korporativnim upravljanjem i poslovnom politikom koja nije primjenjiva na akcionarska društva. CAPITAL: Šta bi mogla biti moguća rješenja? KRGOVIĆ: Idealno rješenje bi bilo da Holding pretvori Direkciju za snabdijevanje u akcionarsko društvo i manjinskim akcionarima distribucija da odgovarajući udio. Druga mogućnost bi bila da Holding obešteti manjiske akcionare distributivnih preduzeća novčano. Takođe je za budućnost jako bitno da distributivna preduzeća nakon odvajanja počnu ostvarivati zadovoljavajuće stope povrata na kapital. Valjda je to i suština ovog procesa, da se snabdijevanje kao tržišna djelatnost odvoji od distribucije koja je regulisana, te da se istoj omogući zadovoljavajući regulatorni povrat na kapital jer se radi o monopolu koji ne smije biti zloupotrijebljen. CAPITAL: Koji su po Vama glavni problemi u energetskom sektoru? KRGOVIĆ: Glavni i osnovni problem jeste što se struja i dalje ne tretira kao roba i što ukupni energetski sistem niti je regulisani sa odgovarajućom stopom povrata na kapital, niti je liberalizovan da posluje na tržišnim principima, a takvo stanje ne vodi nigdje. Uskoro ćemo objaviti komparativnu analizu svih elektroprivrednih sistema u regionu, koja će pokazati da nigdje ne postoji toliko nizak prinos na kapital energetskog sektora kao u RS. Na taj se način osiromašuje i smanjuje vrijednost energetskog sektora Republike Srpske i njenih građana. Napominjemo da je interes manjinskih akcionara energetskog sektora identičan sa državnim interesom RS. Svakako da se naše Udruženje ne zalaže za naglu liberalizaciju tržišta i udar na standard građana. Moramo se odgovorno ponašati prema socijalno ugroženom stanovništvu, razni su modaliteti kako to riješiti. Ali moramo što prije prestati da na račun akcionara energetskog sektora, a kroz nerealno niske cijene mrežarine i električne energije subvencionišemo bogate pojedince i privredne subjekte. Pogledajte, na primjer, šta se radi širom RS po pitanju rudarenja sa kripto valutama, gdje se pojedinci bogate na naš račun zahvaljujući jeftinoj struji. CAPITAL: Da li postoji sličan primjer razdvajanja distribucija i snabdijevanja u okruženju, ili postoje naznake da se planira nešto slično? KRGOVIĆ: Sigurni smo da ovakvog pokušaja otimanja od akcionara i građana neće biti nigdje u regionu. I mali akcionari nakon razdvajanja distribucije i snabdijevanja kod „Elektroprivrede BiH“ i „Elektroprivede Hrvatske zajednice Herceg Bosne“ i dalje će biti proporcionalni vlasnici snabdijevanja. Pogledajte primjer „Elektroprivrede BiH“ gdje je naložena isplata dividende iz koje bi se finansirali auto-putevi i slično i kako manjinski akcionari ne bi bili oštećeni, dok se recimo samo iz sredstava „Hidroelektrana na Trebišnjici“ grade mostovi, bazeni i razni drugi projekti koji nemaju ama baš nikakve veze sa poslovanjem preduzeća. CAPITAL: Svjetlana Šurlan Чланак Akcionari najavljuju tužbu protiv ERS zbog štete od 30 miliona се појављује прво на Capital.ba - Informacija je capital.
.jpg)
