Izvor: eKlinika.rs, 29.Apr.2025, 17:02
Parametri u krvi koji mogu da ukažu na lupus: Kako se postavlja dijagnoza i kakve su prognoze
Lupus je hronična autoimuna bolest čije su glavne osobine zahvaćenost više organskih sistema i prisustvo brojnih autoantitela koja učestvuju u imunološkom oštećenju tkiva. Prema dostupnim podacima, u Srbiji oko 1,8 miliona ljudi boluje od nekog oblika hroničnog reumatizma. Lupus je dijagnostikovan kod nešto manje od 3000 osoba.
Kako prepoznati lupus: Rani znaci bolesti i simptomi
Simptomi bolesti su veoma raznoliki i često uključuju:
izražen zamor, bol i otok u zglobovima
poremećaje >> Pročitaj celu vest na sajtu eKlinika.rs << funkcije bubrega
dobijanje na težini usled zadržavanja tečnosti
gubitak apetita
depresiju
opadanje kose.
Ovi simptomi su često posledica hronične inflamacije, koja je ključni pokretač oštećenja tkiva i organa.
Rani znaci bolesti često su bolovi u velikim zglobovima (kolena, ramena, laktovi), uz pojavu otoka i zapaljenja, a kasnije se šire i na manje zglobove. Gojaznost, kardiovaskularne bolesti, poremećaji sna i osteoporoza su česte prateće pojave koje dodatno komplikuju tok bolesti. Problemi sa funkcijom bubrega, poput pojave proteina u urinu i porasta nivoa uree i kreatinina u krvi, često ukazuju na razvoj lupusnog nefritisa, jednog od najtežih oblika oštećenja organa kod obolelih.
Koji laboratorijski parametri mogu da ukažu na lupus i kako se postavlja dijagnoza
Na razvoj lupusa utiče kombinacija genetskih predispozicija i spoljašnjih faktora kao što su polni hormoni, infekcije (bakterijske, virusne, gljivične, parazitske), UV zračenje, pušenje i određeni lekovi.
Bolest je češća kod žena u reproduktivnom dobu (između 15. i 45. godine), a genetska komponenta posebno dolazi do izražaja kod blizanaca i bliskih srodnika obolelih.
U laboratorijskim nalazima kod osoba sa lupusom često se otkrivaju pozitivne LE ćelije, povišeni nivoi imunskih kompleksa, antitela na DNK, antinuklearna antitela. Dijagnoza se potvrđuje kliničkom slikom, imunološkim analizama i, u slučaju bubrežnih komplikacija, biopsijom.
Ciljevi lečenja lupusa
Ciljevi terapije kod lupusa su postizanje kliničke remisije ili niske aktivnosti bolesti, prevencija relapsa, sprečavanje trajnog oštećenja organa i smanjenje rizika od neželjenih efekata lekova. Najnoviji vodiči naglašavaju i značaj poboljšanja kvaliteta života pacijenata, jer čak polovina obolelih procenjuje svoje zdravstveno stanje kao suboptimalno, pre svega zbog bola i hroničnog zamora.
Prognoze za pacijente sa lupusom danas su mnogo bolje nego ranije, zahvaljujući napretku u dijagnostici i terapiji.
Koji faktori utiču na prognozu za pacijente
Većina pacijenata uz pravilno lečenje može da vodi dug i relativno kvalitetan život. Ključ uspeha je rana dijagnoza, praćenje bolesti i personalizovana terapija. Ipak, tok bolesti je nepredvidiv. Kod nekih osoba lupus je u blagoj formi, sa dugim periodima remisije, dok kod drugih može biti agresivan i izazvati ozbiljna oštećenja bubrega, srca, pluća ili mozga.
Faktori koji utiču na prognozu:
rana dijagnoza i započinjanje terapije poboljšavaju ishod
težina oštećenja vitalnih organa (npr. lupusni nefritis može značajno uticati na životni vek)
pravilna kontrola upale i prevencija infekcija i kardiovaskularnih bolesti
adherencija na terapiju – redovno uzimanje propisanih lekova
stil života (izbegavanje UV zračenja, prestanak pušenja, zdrava ishrana, fizička aktivnost).
Statistički, više od 90 odsto pacijenata sa lupusom danas preživi 10 ili više godina nakon dijagnoze, a mnogi žive i mnogo duže i to kvalitetnim životom.
Članak Parametri u krvi koji mogu da ukažu na lupus: Kako se postavlja dijagnoza i kakve su prognoze se pojavljuje prvo na eKlinika.
