Izvor: Politika, 07.Jan.2014, 22:31 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Secesija je svuda ostavila trag
Od slikarskih dela, sve do svećnjaka sa elegantnim ženskim figurama, haljina koje dozvoljavaju veću slobodu pokreta, do bokala i lavora za umivanje
Subotica – Umetnički pravac secesija obično se vezuje za arhitekturu međutim, on je bio prisutan ne samo u svim vidovima umetnosti, već i u svakodnevnom životu. Prvi put u Subotici na to su skrenule pažnju istoričarke umetnosti dr Olga Kovčev-Ninkov i Ljubica Vuković-Dulić, kustosi Gradskog muzeja u Subotici.
>> Pročitaj celu vest na sajtu Politika << />
Njih tri su autorke monografije „Secesija u subotičkim javnim zbirkama” koja je pokazala u kojim se sve oblicima pojavljuje ovaj umetnički pravac. Od arhitekture, preko slikarstva, vajarstva, štampanja knjiga, stila oblačenja, teksture materijala, keramike, porcelana, pa sve do načina ilustrovanja razglednica, čestitki, ili nekadašnjih računa, koji su služili kao reklame, secesija je svuda ostavila svoj trag.
Prema oceni Marije Bujić, jednog od recenzenata ove monografije, zbirke javnih ustanova u Subotici najveća su domaća riznica secesijskih predmeta i umetničkih dela. Autorke monografije ipak kažu da su evidentirale, popisale i u katalogu knjige predstavile samo manji deo onoga što postoji. Najvažnije su im bile pre svega zbirke Gradskog muzeja, Gradske biblioteke, Međuopštinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture, katoličke Biskupije i Srpske pravoslavne crkvene opštine i Istorijskog arhiva.
– Pokazalo se da su u Subotici i okolini prisutni predmeti i umetnička dela izrađivani u svim fazama secesije, od ranih radova s kraja 19. veka, do kasne secesije između dva svetska rata, kao i svi njeni pojavni oblici, od bečke, darmštatske ili mađarske secesije, kaže za „Politiku” dr Olga Kovačev-Ninkov.
Ono što je bilo posebno upečatljivo za istraživače je intenzitet i širina kontakata ovdašnjih stvaralaca, ali i čitavog stanovništva sa umetničkim pravcima, i stilom života u centrima monarhije. Ninkov navodi reklamu knjižara Mora Hojmana u kojoj on nudi mogućnost naručivanja svih izdanja bilo gde u svetu, ali tek kada su u Gradskoj bibliteci pronašli čitava godišta nemačkog časopisa „Jugend” ili engleskog „Studio”, koji su promotori secesije, postalo je uočljivo da su se dešavanja u evropskoj umetnosti živo pratila. Novi stil koji je zagovarao potpuno odvajanje od dotadašnjeg akademizma i istoricizma, koji mu prethode, pokazivao je svoju snagu kroz vijugave floralne motive koji su se pružali i obuhvatali svaki predmet svakodnevnog života.
– Nisu se uvek ljudi svesno i racionalno opredeljivali za secesiju, njihove izbore diktirao je duh vremena. Secesija nosi tu dinamiku linije, pokretljivost. To je prisutno i u primenjenoj umetnosti, ali i u upotrebnim predmetima – objašnjava Ljubica Vuković-Dulić.
Od slikarskih i u nešto manjem obimu vajarskih dela, koja su inspiraciju i uticaje crpila iz Beča i Budimpešte, do svećnjaka sa elegantnim ženskim figurama koje kao da titraju, od novih haljina koje dozvoljavaju veću slobodu pokreta, do bokala i lavora za umivanje, pribora za jelo, ili računa sa logotipom preduzeća i reklama u novinama – sve je tada bilo u duhu secesije. Katalog pripremljen na kraju monografije nagoveštava kako je mogao da izgleda enterijer jednog doma iz tog vremena. Od vrhunskih do jednostavnih dela, njeni motivi prisutni su bili svuda, pa se postavlja i pitanje kako se desilo da nije sačuvano više ovih radova. Autorke monografije odgovaraju da je tome doprineo i sistem vrednosti nastao nakon Drugog svetskog rata, kao i da će proteći tri ili četiri decenije dok se ponovo ne otkrije vrednost secesije.
A. Isakov
objavljeno: 08.01.2014
Pogledaj vesti o: Subotica
.jpg)
