Izvor: Glas javnosti, 30.Maj.2008, 09:37 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Ostale samo crkva i središnja kula
KRUŠEVAC - Kompleks Lazarevog grada u Kruševcu, koji je pod zaštitom države, decenimjama je zapušten i o njemu do nedavno niko nije brinuo. Samo su crkva Lazarica, u centru tog kompleksa, koja se kao biser srednjovekovne kulture ljudima sama nametala za posetu i razgledanje, i moćni Lazarev donžon (kula), odolele zubu vremena. Mnogi Kruševljani, ali i gosti misle da je neoprostivo i nedopustivo da se ovaj kompleks pod zaštitom >> Pročitaj celu vest na sajtu Glas javnosti << države vekovima tretirao samo kao arheološko ili neko drugo zatečeno nasleđe, o kome niko ne brine.
Ovih dana, u okviru stalne konferencije gradova i opština, pokrenuto je pitanje zaštite 23 tvrđave, među kojima je i Lazarev grad u Kruševcu. Glavni gradski arhitekta Zvonko Marković kazao je da je republički Zavod za zaštitu spomenika u saradnji sa kraljevačkim Zavodom 2006. godine uradio studiju za zaštitu kompleksa Lazarevog grada. Taj plan je trenutno u Skupštini opštine Kruševac na javnom uvidu građanima, a trebalo bi da bude usvojen na jednoj od prvih sednica nove gradske Skupštine.
Ovo tim pre jer Lazarev grad danas liči na ruglo davno urušenih zidina i razvaljenih pločnika. Odavno je zapuštena i menzulana - stara poštanska stanica ispod središnje kule, kao i ceo ovaj prostor oko autobuskog stajališta. Velika Lazareva česma jedna je od šest zapuštenih u nizu česama u Ulici kneza Lazara i Jug Bogdanovoj, koje su napravljene pre 600 godina. Velika - Lazareva, kao i Mala, ili Uroševa česma, Jug Bogdanova, ili Zulina i Dobra voda, potiču još iz Lazarevog doba, a danas su, sem Lazareve i Dobre vode, obrasle u žabokrečinu.
Pored ostataka više kula u bedemima utvrđenja, među mnogobrojnim objektima Lazarevog grada značajem i veličinom izdvajaju se pridvorna crkva, palata i konjušnica. Sve je to, kao i stepenište prema crkvi Lazarici, kao i drugi prilazi prema ovom srednjovekovnom dragulju odavno zapušteno i ruinirano. Pogotovo su za starije osobe nepristupačni prilazi kad pada kiša. Na ovom prostoru je još mnogo objekata koji pripadaju kompleksu Lazarevog grada, kao što je i zgrada Narodnog muzeja, kome je prilaz takođe izrovan i pretvoren u parking automobila nesavesnih građana.
Prema studiji za zaštitu ovog graditeljskog i opštekulturnog nasleđa mogu se uskoro očekivati popravke ambijentalnih karakteristika oko same crkve Lazarice, zatim intervencije na zidinama donžon kule i drugim objektima. Za Kruševljane je veoma interesantna ideja da se uradi projekat rekonstrukcije i nadgradnje samih gradskih zidina. Tako bi sa spoljašnje strane bedema mogla biti urađena pešačka staza, a sa unutrašnjeg stepeništa do vrha zidina. U toj zoni je i zapuštena Miličina ulica, a u još gorem položaju je Rebekino sokače, poznato po lepoj Jevrejki Rebeki, koja je u svojoj velikoj kući u Prvom svetskom ratu prihvatala srpske ranjenike.
Mislim da bi trebalo da se malo vise cuva istorija, pogotovo sto sam ja iz Lazerevog grada.
Da drzimo malo do sebe *Krusevac bi preimenovali u Lazarevac!
