Izvor: B92, 21.Jan.2024, 01:25

Na današnji dan, 21. januar

1793 - Pogubljen je francuski kralj Luj XVI. Revolucionarni Konvent svrgnuo ga je s prestola u septembru 1792, a potom je osudjen na smrt zbog veleizdaje.

1861 - Rođen je srpski vajar Djordje Jovanović, član Srpske kraljevske akademije, profesor i direktor Umetničke škole u Beogradu. Izradio je veliki broj spomenika, bista, medalja i žanr-figura (Spomenik Kosovskim junacima u Kruševcu, Miloš Obrenović u Požarevcu, Josif Pančić i vojvoda Živojin Mišić u Beogradu, Branko Radičević >> Pročitaj celu vest na sajtu B92 << u Sremskim Karlovcima).

1911 - U Monte Karlu je održan prvi auto-reli.

1919 - U Dablinu je Kongres partije "Šin fejn" usvojio rezoluciju o nezavisnosti Irske. Britanija nije priznala taj akt i dala je Irskoj status dominiona 1921. Samostalnost Irske priznala je 1949, ali bez Alstera (Severna Irska).

1924 - U Gorkom kod Moskve umro je Vladimir Iljič Uljanov Lenjin, vodja Oktobarske revolucije

1917 - tvorac sovjetske Rusije, teoretičar marksizma koji je značajno uticao na medjunarodni radnički pokret. Njegovo balsamovano telo izloženo je u mauzoleju na Crvenom trgu u Moskvi.

1936 - Eduard VIII (Edward) postao je kralj Velike Britanije nakon smrti oca Džordža V (George). Abdicirao je u decembru iste godine da bi mogao da se oženi Amerikankom Volis Simpson (Wallis).

1938 - Umro je Žorž Melijes (Georges Melies), koji se smatra prvim filmskim režiserom i prvim sineastom u svetu. Snimio je oko 500 filmova, medju kojima prvi kratki film "Partija karata" (1896) i prvi dugometražni "Drajfusova afera" (1899). Njegov skromni atelje propao je 1908. u naglom razvoju filmske industrije.

1941 - Rodjen je španski operski pevač Plasido Domingo (Placido). Debitovao je 1966. u Meksiku i vrlo brzo stekao reputaciju jednog od najvećih tenora u drugoj polovini 20. veka.

1942 - Nemačke snage pod komandom Ervina Romela (Erwin Rommel) počele su kontraofanzivu protiv savezničke vojske pod britanskom komandom u severnoj Africi u Drugom svetskom ratu.

1942 - Madjarski fašisti su u Drugom svetskom ratu u Novom Sadu sproveli raciju i u naredna dva dana ubili i bacili u Dunav 1.300 novosadskih Jevreja, Srba i Roma.

1950 - Umro je britanski pisac satiričar Džordž Orvel (George Orwell), autor pripovedaka, eseja i romana, medju kojima su najpoznatiji "1984" i "Životinjska farma".

1954 - SAD su porinule prvu podmornicu na atomski pogon "Nautilus".

1957 - Umro je srpski kompozitor, dirigent i muzički pedagog Petar Krstić. Dirigent beogradskog Narodnog pozorišta (1903-12), direktor Srpske muzičke škole (1914-21) i muzičkih škola "Stanković" i "Mokranjac" (scenska muzika "Koštana", "Dorćolska posla", opere "Zulumćar", "Ženidba Janković Stojana", orkestarski "Skerco d-mol").

1959 - Umro je američki filmski režiser i producent Sesil Blaunt de Mil (Cecil Blount, Mille), poznat po istorijskim spektaklima i melodramama ("Deset zapovesti", "Samson i Dalila", "Krstaši").

1976 - Dva anglo-francuska konkorda poletela su istovremeno iz Pariza i Londona na prvim redovnim putničkim linijama supersoničnog aviona.

1976 - U SSSR-u je prvi put dozvoljena prodaja zapadnih listova, medju kojima "Njujork tajms" i "Fajnenšenel tajms".

1986 - U eksploziji automobila-bombe u istočnom Bejrutu u blizini sedišta hrišćanske Falanga partije predsednika Libana Amina Džemaila (Gemayal), poginule su 22 osobe, a 102 ranjene.

1993 - Hrvatske snage napale su teritoriju Republike Srpske Krajine u zonama pod zaštitom UN u nameri da zauzmu Maslenički most, aerodrom Zemunik kod Zadra i branu Peruća.

1997 - Kancelar Nemačke Helmut Kol (Kohl) i premijer Češke Vaclav Klaus potpisali su deklaraciju o pomirenju u kojoj je Nemačka izrazila žaljenje zbog nacističke okupacije Čehoslovačke 1938-45, a Češka zbog proterivanja Nemaca iz Sudetske oblasti posle Drugog svetskog rata.

1998 - Na poziv kubanskog predsednika Fidela Kastra (Castro), papa Jovan Pavle II počeo je petodnevnu istorijsku posetu toj komunističkoj zemlji.

1998 - U Bosni i Hercegovini je predstavljena konvertibilna marka, nova zajednička moneta za oba entiteta - Federaciju BiH i Republiku Srpsku.

2000 - Prvi oficiri Kosovskog zaštitnog korpusa (KZK) položili su zakletvu u Prištini. KZK je formiran transformacijom Oslobodilačke vojske Kosova koja je od 1996. sprovodila oružane napade na policijske stanice Ministarstva unutrašnjih poslova Srbije na Kosovu, a tokom 1998. i 1999. ušla je u otvoreni sukob sa srpskim snagama bezbednosti. Srbi sa Kosova odbili su da udju u sastav KZK.

2002 - U Los Andjelesu je umrla Pegi Li (Peggy Lee) legenda džez i pop muzike.

2002 - Kanadjanka An Karson (Anne Carson) prva je žena koja je osvojila književnu nagradu T.S. Eliot za najnoviju zbirku poezije koja je objavljena u Velikoj Britaniji i Irskoj.

2003 - Umro je karikaturista Albert Hiršfeld (Hirschfeld) poznat po svojim karikaturama od braće Marks do Džeja Lenoa. Njegove karikature je sedam decenija objavljivao Njujork Tajms.

2006 - Umro je predsednik Kosova Ibrahim Rugova, prvi i višegodišnji lider Demokratskog saveza Kosova (DSK).

2012 - Umrla je japanska umetnica Eiko Išioka, dobitnica Oskara za kostimografiju u filmu "Brem Stoker's Drakula" Frensisa Forda Kopole i brojnih priznanja u drugim oblastima umetnosti, uključujući i Gremija za najbolji omot za ploču "Tutu" džez muzičara Majlsa Dejvisa.

2014 - U Briselu su, prvom medjuvladinom konferencijom, zvanično počeli pregovori o članstvu Srbije u EU.

2015 - Umro je Kemal Monteno, poznati sarajevski pevač, tekstopisac i kompozitor. U karijeri dugoj 45 godina objavio četrdesetak autorskih gramofonskih ploča i albuma.

2019 - Nacionalna komisija za informatiku i slobode Francuske osudila je Gugl (Google) na kaznu od 50 miliona evra zbog nedovoljno transparentnog obaveštavanja korisnika o tome kako se raspolaže njihovim ličnim podacima. To je prvi slučaj kažnjavanja svetske internet kompanije na osnovu novih evropskih propisa o zaštiti ličnih podataka koji su stupili na snagu maja 2018. godine.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, Twitter nalogu i uključite se u našu Viber zajednicu.
Pogledaj vesti o: Kruševac,   Autonomna pokrajina Kosovo i Metohija

Nastavak na B92...