Izvor: B92, 11.Jun.2010, 14:40 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Svet samonikle umetnosti u Jagodini
Muzej naivne i marginalne umetnosti u Jagodini, jedinstvena institucija u Srbiji, ove godine obeležava 50 godina od osnivanja i tim povodom organizuje brojne aktivnosti.
Tokom februara i marta na svetskom trijenalu u Bratislavi predstavljena je izložba „Naivna i marginalna umetnost Srbije", a za oktobar ove godine planiraju se otvaranje Međunarodnog salona MNMU u Beton-hali u Beogradu, i velika šestomesečna izložba u Rimu i >> Pročitaj celu vest na sajtu B92 << Parizu – „Marginalna umetnost Srbije".
Prvobitni naziv jagodinskog muzeja, od otvaranja 1960. do 1985. bio je Galerija samoukih likovnih umetnika. Naziv Muzej naivne umetnosti usvojen je 1985. godine, a 2007. muzej je dobio još jednu odrednicu i postao Muzej naivne i marginalne umetnosti. Kao centar naivne umetnosti u Srbiji, Jagodina je bila logičan izbor za osnivanje takvog muzeja. Osnivač je Ministarstvo kulture Republike Srbije. Smešten u prelepoj zgradi iz 1929. godine, Muzej ima stalnu postavku, koju čini više od 2 500 dela. U sastavu muzejske baštine su slike, skulpture, crteži i grafike oko 280 umetnika iz razdoblja od tridesetih godina XX veka do danas. Zastupljena su dela umetnika iz Srbije, Hrvatske, Slovenije, BiH, Crne Gore, Makedonije, Republike Srpske, Bugarske, Mađarske, Nemačke, Italije, Kipra, Slovačke, Belorusije, Švedske, Danske, Turske i Brazila. Deo muzejske kolekcije su brojna reprezentativna dela naših i svetskih klasika naivne i marginalne umetnosti, kao što su Sava Sekulić, Ilija Bašičević Bosilj, Emerik Feješ, Bogosav Živković, Vojislav Jakić...
Bez pravila i granica
Naivna umetnost, ili naiva, poseban je deo umetnosti XX veka, potpuno izdvojen i različit od zvaničnih i dominantnih tokova u umetnosti, u određenim razdobljima. Autori su najčešće samouki slikari, a naivna umetnost je autonomna, odvojena od spoljnih uticaja, izolovana. Bez pravila i sa raznovrsnim likovnim rešenjima, naivno slikarstvo je i stihijsko i spontano, puno detalja, živih boja, folklornih motiva, motiva iz života ljudi iz naroda. Ta umetnost je na području bivše Jugoslavije nastala u tridesetim godinama XX veka. Marginalna umetnost, termin usvojen u drugoj polovini XX veka, naziv je za umetnička dela koja su nastala u krugovima ličnosti sa društvenih margina, van zvaničnih umetničkih institucija.
- Najznačajniji rezultat dugogodišnjih muzeoloških nastojanja i aktivnosti Muzeja je činjenica da su rasvetljene mnoge ukorenjene nedoumice i zablude vezane za specifičnu oblast naivne i marginalne umetnosti. Danas je i u širim krugovima likovne publike mnogo prisutnija svest o izuzetnom umetničkom potencijalu, visokim likovnim dometima i istinitoj kreativnoj stvaralačkoj energiji najvrednijih dela ove umetnosti, kao što se i u krugovima stručnjaka naivna i marginalna umetnost pravilno posmatra i vrednuje kao sastavni deo savremene umetnosti, ravnopravan sa akademskom – navodi Ivana Jovanović, kustos Muzeja naivne i marginalne umetnosti u Jagodini.
Jedinstven u Srbiji
Muzej u Jagodini redovno organizuje brojne samostalne, retrospektivne, grupne, tematske, studijske i međunarodne izložbe – u samom Muzeju, u gradovima Srbije i u inostranstvu. Muzej organizuje i značajne međunarodne manifestacije, bijenale i koloniju naivne i marginalne umetnosti, a redovno učestvuje i u svetskom trijenalu naivne i marginalne umetnosti – INSITA. Ove godine, na trijenalu u Bratislavi, u okviru izložbe ”Naivna i marginalna umetnost Srbije”, predstavljeno je šest autora sa 25 radova.
Muzej je i jedinstven dokumentacioni centar, koji sadrži fond u kome su: inventarne knjige, kartoteka, fototeka, biblioteka, hemeroteka, CD i DVD-teka, dosijei izložbi i dosijei autora, kao i elektronska forma dokumentacije.
Muzej naivne i marginalne umetnosti u Jagodini zanimljiv je i jedinstven muzej u Srbiji. Po osnovu više kriterijuma zbirka ovog muzeja svrstava se među najznačajnije zbirke naivne umetnosti u svetu.
Pored Muzeja naivne i marginalne umetnosti, u Jagodini, centru Pomoravskog okruga, 135 kilometara južno od Beograda, postoji još znamenitosti koje vredi videti.
Đurđevo brdo
Gradski park „Đurđevo brdo” zaštićeno je prirodno dobro i botanički spomenik prirode, koji neguje 40 vrsta drveća, među kojima su i lipe starije od sto godina.
Zavičajni muzej
Zavičajni muzej u Jagodini, osnovan 1954, ima prirodnjačko, arheološko, istorijsko, umetničko i etnološko odeljenje. Stalna postavka je stalno otvorena za posetioce, a Muzej često organizuje i razne tematske izložbe. Posebno je poznata zbirka koja se nalazi u arheološkom odeljenju – Arheologija neolita od 6000 godine pre nove ere do novog doba.
Muzej voštanih figura
Jedini muzej voštanih figura u Srbiji, otvoren 2008. godine, jedan je od šest muzeja voštanih figura u Evropi. Stalna postavka sadrži 28 figura – hronološki su predstavljene značajne ličnosti iz srpske istorije, nauke, kulture, sporta" Radno vreme muzeja je od 10 do 17 sati.
Stara crkva i Hram svetih apostola Petra i Pavla
Najstarija crkva u Jagodini, poznata kao „Stara crkva”, posvećena je svetom arhangelu Mihailu. Podigao ju je knez Miloš Obrenović.
Gradnja je počela 1818, a crkva je konačno završena 1824. godine.
Hram svetih apostola Petra i Pavla, koji se nalazi u centru Jagodine, podignut je 29. juna 1889. godine i pripada čistom srpsko-vizantijskom stilu.
Akva park
Akva park u Jagodini nalazi se u okviru sportsko-turističkog kompleksa „Đurđevo brdo”. Sadrži šest bazena za sportske i rekreativne aktivnosti, sa vodenim atrakcijama za decu i sistem tobogana ukupne dužine oko 400 metara.
Olimpijski bazen opremljen je za održavanje plivačkih i vaterpolo takmičenja, a park sadrži i terene za mali fudbal, košarku, rukomet, odbojku i stoni tenis. Tu su i restoran brze hrane i dva kafea, te besplatan parking za 1200 automobila.
Zoološki vrt
U najatraktivnije stanovnike Zoološkog vrta, otvorenog 2006. godine, spadaju tigrovi, lavovi, vukovi, leopardi, majmuni, zmije, zebre, kamile, antilope, kenguri, jeleni... Radno vreme tokom leta je od 9 sati do 21 sat.
Tekst je preuzet iz BelGuest Magazina.
.jpg)
