Izvor: Plakatt.com, 08.Maj.2012, 21:41 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Uroš i Vuka - romansa ili prijateljstvo?
Galerija Srpske akademije nauka i umetnosti, ogranak u Novom Sadu,
Novi Sad
Tuesday
8 May
21:00
Intimna prepiska slikara Uroša Predića sa mladom umetnicom Vukom Velimirović
Na izložbi će biti premijerno predstavljeni originali pisama barda naše likovne umetnosti Uroša Predića, upućenih umetnici Vuki Velimirović. Ona otkrivaju iskrenu naklonost, prijateljstvo, a možda i neko dublje i intimnije osećanje koje je poznati slikar (Orlovat 1857-Beograd 1953.), tada već u poznijim godinama života (oko sedamdeset), gajio prema mnogo mlađoj lepoj umetnici - vajarki, slikarki i književnici - Vuki Velimirović (Pirot 1888-Beograd 1965.). Mit o neodoljivoj i nadaleko čuvenoj lepoti 'prve srpske vajarke' oslanja se i na romantičnu priču o njenom odnosu sa nobelovcem Rabindranatom Tagoreom...
Pretpostavlja se da su se Uroš i Vuka upoznali tokom Prvog svetskog rata u Kruševcu, gde je Vuka predavala crtanje i lepo pisanje u gimnaziji, a Uroš proveo nekoliko ratnih godina. U to vreme, gospođica Velimirović već je završila Umetničko-zanatsku školu u Beogradu. Posle Prvog svetskog rata, Predić se vraća u Beograd, a mlada i ambiciozna kći prote Miloša Velimirovića putuje na usavršavanje u Pariz, tadašnju svetsku umetničku prestonicu. Tako započinje period njihove prepiske - prijateljske ili ljubavno-romantične... Prosudite sami!
“Koliko bih bio srećan, kada bih bio onakav kakvim me Vi zamišljate! Ali, ja sam kao onaj hadžija koji je star, slab i nemoćan pošao u svetu Zemlju: nikada je neće videti, ali celim putem pratiće ga sreća i zadovoljstvo što se približuje svome cilju.”
Prvu izložbenu prezentaciju pisama Uroša Predića u Noći muzeja, omogućio je Istorijski arhiv Pančeva koji je prošle godine došao u posed ovog važnog i zanimljivog arhivskog materijala.
Realizaciju izložbe pomogao je Narodni muzej iz Zrenjanina, ustupajući pojedine eksponate iz Legata Uroša Predića, i kustoskinja muzeja Olivera Skoko, svojim stručnim angažmanom.
Autorka izložbe: Svetlana Mladenov, istoričarka umetnosti.
Produkcija: Noć muzeja Novi Sad - VISART, asocijacija za vizuelnu umetnost i kulturu.
Istorijski arhiv Pančeva osnovan je 1947. godine. Godine 1979. Arhiv je smešten u zgradu bivše austrougarske kasarne, u ulici Nemanjina broj 7. U proteklom periodu prikupio je, sredio, obradio i zaštitio oko 9km arhivske građe. Danas poseduje 790 fondova. Pored sređivanja i čuvanja arhivskih fondova i zbirki, Arhiv se bavi zaštitom arhivske građe i registraturskog materijala van Arhiva. Ima izuzetno bogatu izdavačku delatnost u kojoj se, posebno, ističu publikacije koje se bave političkom i društvenom istorijom Pančeva i Južnog Banata.Takođe, poseduje dobre uslove za istraživački rad koji je unapređen mikrofilmovanjem arhivske građe.
Narodni muzej u Zrenjaninu - Legat Uroša Predića: Godine 1909. Uroš Predić je napustio rodno mesto Orlovat i prešao u Beograd. Sve do smrti živeo je u kući svoga brata u Svetogorskoj ulici br.27, gde je imao i atelje. Umro je 1953. godine u 96. Godini. Nakon slikareve smrti, Narodni muzej u Zrenjaninu i, posebno, tadašnji upravnik Lazar Nikolić založili su se da sva umetnikova zaostavština koja se zatekla u skromnom beogradskom ateljeu, dospe u ovu ustanovu. Naslednica Emilija Đukić je uslišila molbe, tako da je 9. aprila 1954. godine inventar Predićevog radnog prostora predala na čuvanje zrenjaninskom Narodnom muzeju. Među poklonjenim delima nalaze se radovi iz različitih perioda njegovog života, od akvarelisanih dečjih crteža, preko izvanredne slike „Vizija u oblacima“, do poslednje, nedovršene ikone „Kamenovanje sv. Stefana“. Pored portreta, kao najbrojnije Predićeve afirmacije, tu su i skice za povelju, ili izradu religioznih slika. U legatu se, pored slika i crteža, po svojoj vrednosti, ističe dokumentarni deo sa Predićevim beleškama, dnevnikom iz Italije, umetnikovom prepiskom, testamentom, fotografijama i fotoreprodukcijama, knjigama i katalozima, posetnicama, odlikovanjima, ličnim predmetima. Takođe iz umetnikovog ateljea u Narodni muzej preneti su i delovi nameštaja, štafelaj, slikarska paleta... Najznačajniji deo ovog vrednog poklona danas je u Narodnom muzeju Zrenjanin izložen u posebnoj prostoriji. Predmeti su od velikog značaja za proučavanje života i rada Uroša Predića, a sam legat nezaobilazan u sagledavanju njegovog celokupnog stvaralaštva.
Biografija Uroša Predića (Orlovat 1857 – Beograd 1953.)
Osnovno obrazovanje stekao u Crepaji, nakon čega završava Gimnaziju u Pančevu. Studije na Akademiji u Beču okončava 1880. godine u klasi profesora Kristijana Gripenkerla. U toku studija dobio je Gundlovu nagradu i radio kao asistent na Akademiji U to vreme izradio je 13 slika mitološke sadržine za friz Parlamenta u Beču. Godine 1885. vraća se u Orlovat gde radi seriju slika iz života svojih suseljana. U Beograd konačno prelazi 1909. godine gde boravi do smrti. Jedan je od osnivača društva Lada, prvi predsednik Udruženja likovnih umetnika, a od 1910. godine redovni član Srpske kraljevske akademije. Slika portrete, žanr scene, istorijske kompozicije i ikonostase. Uz Paju Jovanovića najveći je predstavnik akademskog realizma u srpskom slikarstvu.
.jpg)
