Izvor: eKlinika.rs, 05.Jan.2016, 22:21   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Šta je test opterećenja? Kada ga raditi i koliko je opasan?

Šta je test opterećenja odnosno ergometrija? Kako se radi test opterećenja? Koliko je siguran odnosno koliki rizik ima test opterećenja? Koje su apsolutne kontraindikacije za test opterećenja odnosno kada i u kojim slučajevima ne treba raditi ergometriju? I na sva pitanja vezana za Test opterecenja odgovorila nam je Dr Jasna Karić

Šta je test opterećenja odnosno ergometrija?
Test opterećenja je već decenijama dobro uhodana i klinički prihvaćena >> Pročitaj celu vest na sajtu eKlinika.rs << metoda koja se radi kod bolesnika sa sumnjom na ishemijsku bolest srca ili pak kod bolesnika sa već postavljenom dijagnozom ishemijske bolesti srca.  Radi se na ergobiciklu ili pokretnoj traci po standardizovanim protokolima.
Testovi opterećenja se rade u svrhu postavljanja dijagnoze ishemijske bolesti srca kada je ona nepoznata, ili u svrhu odredjivanja prognoze kada je dijagnoza ishemijske bolesti srca već jednom postavljena .
Dijagnostički test optrećenja se izvodi radi postavljanja dijagnoze ishemijske bolesti srca. Svim ispitanicima bi trebalo isključiti digoxin, beta blokatore, antagoniste kalcijuma, nitrate, najmanje 24h (optimalno 48h) pre izvodjenja testa.
Pitajte Dr Jasnu Karić online u samo 3 klika na sajtu www.eklinika.rs
Kako se radi test opterećenja?
Test se radi na pokretnoj traci ili ergobiciklu dok se povećava opterećenje  sa početnih 25W za po 25 W svakih 2 do 3 minuta (mlađi pacijenti mogu početi sa 50W te se opterećenje povećava za 50W svakih dva minuta). Tokom izvođenja testa prati se srčana frekvenca i arterijski pritisak dok se  elektrokardiogram ( EKG) kontinuirano posmatra. Nastoji se postići  tokom testa značajno povećanje frekvence srca tako što se test radi bar dok se ne postigne submaksimalna vrednost frekvence  koja je data za starosnu pol, dob i telesnu težinu. Dijagnostička vrednost testa je utoliko veća ukoliko se postigne veći dupli proizvod (proizvod srčane frekvence i krvnog pritiska). Pri interpretaciji testa značajni su sledeći elementi- simptomi koji se javljaju tokom testa, tolerancija na napor, krvni  pritisak  i  srčana frekvenca  i EKG promene.  Kao glavni kriterijum za pozitivnost testa služe EKG promene.
Koliko je siguran odnosno koliki rizik ima test opterećenja?
Test opterećenja se smatra niskorizičnom procedurom i bolesnik treba da potpiše saglasnost za izvodjenje testa opterećenja. Pre potpisivanja saglasnosti bolesnik treba da je upoznat sa koristi od testa opterećenja u dijagnostičke svrhe kao i  sa minimalnim mogućim rizicima. Rizik sprovođenja testa opterećenja je zavistan od kliničkog stanja pacijenta kojem se radi test. Rizik je veći kad se procedura sprovodi ubrzo nakon akutnog ishemijskog događaja ( akutnog infarkta srca). Rizik je znatno smanjen čak i u ranoj postinfarktnoj fazi kad se sprovodi test opterećenja limitiran simptomima pacijenta. Stres opterećenja se može takođe sa sigurnošću  uraditi kod pacijenata sa kompenzovanom srčanom slabošću koji nemaju značajnih komplikacija. Ispitivanja su pokazala da je pojava ventrikularnih poremećaja ritma tokom testa  češća kod pacijenata koji su bili na terapijji antiaritmicima u odnosu na pacijente koji nisu uzimali lekove iz te grupe. Kod pacijenta koji su bez simptoma srčanog oboljenja rizik od pojave komplikacija tokom testa opterećenja je izuzetno mali. U slučaju da se radi o visoko rizičnim pacijentima kojima je ipak potrebno uraditi test opterećenja, a to su pacijenti sa  značajnom disfunkcijom leve komore, sa sinkopama, sa manifestnom anginom pectoris, komorskim poremećajima ritma onda je takvim pacijentima test opterećenja potrebno uraditi u bolničkim uslovima. Pacijenti koji su bez simptoma I koji spadaju u nisko-rizičnu grupu pacijenata za pojavu ishemijske bolesti srca mogu uraditi test ambulantno uz posebno obučenog medicinskog tehničara, pod uslovom da je lekar u neposrednoj blizini.
Koje su apsolutne kontraindikacije za test opterećenja odnosno kada i u kojim slučajevima ne treba raditi ergometriju?
Akutni infarkt srca Visoko rizična nestabilna angina pectoris Dekompenzovana srčana slabost Nekontrolisane srčane aritmije sa simptomima Uznapredovali AV blok (blok u sprovođenju srčanog impulsa) Akutni miokarditis ili perikarditis Značajna simptomatska aortna stenoza Značajna hipertrofična obstruktivna kardiomiopatija Nekontrolisana hipertenzija ili značajna hipotenzija Akutna disekcija aorte Plućna tromboembolija ili infarkt pluća Mentalna ili fizička nemogućnost da se izvede test opterećenja Kada i u kojim slučajevima treba prekinuti test opterećenja?
1.Pad sistoličkog pritiska  više od 10 mmHg u odnosu na početne vrednosti pritiska, usprkos povećanju opterećenja , kad je udružen sa drugim znakovima ishemije
2  Srednja  ili jaka angina pectoris
3. Povećanje simptoma centralnog nervnog sistema- vrtoglavica, ošamućenost, ataksija
4. Simptomi I znaci loše perfuzije (bledilo ili cijanoza)
5.Tehničke teškoće u monitoring EKG-a ili krvnog pritiska
6.Želja pacijenta da se prekine test
7. Ventrikularni (komorski) poremećaji ritma kao što je ventrikularna tahikardija, ventrikularne ekstrasistole
8.Promene na EKG-u u vidu elevacije ST segmenta
9.Umor, nedostatak daha, teško disanje, grčevi u nogama ili klaudikacije
10. Bol u grudima koji se pojačava ( korisno je gradirati bol u grudima na skali od 1 do 4 gde je 1 inicijalni osećaj neugodnosti u grudima, a 4 je najjači bol u grudima koji je pacijent ikada osetio, test treba prekinuti u slučaju kad pacijent prijavi 3 stupanj bola u grudima).
11.Hipertenzivna reakcija ( pritisak u opterećenju veći od 250/115 mmHg)
Diabetes mellitus i test opterećenja
Ateroskleroza koronarnih krvnih sudova kao i promene na perifernim krvnim sudovima su značajno izraženije kod bolesnika sa dijabetesom u odnosu na bolesnike koji nemaju dijabetes. Stepen ateroskleroze je u korelaciji sa dužinom trajanja dijabetesa kao i sa prisutnošću mikrovaskularne bolesti, periferne vaskularne bolesti i autonomne neuropatije. Kod pacijenata sa autonomnom disfunkcijom kao i senzornom neuropatijom češća je pojava abnormalnog odgovora krvnog pritiska ili srčane frekvence na opterećenje tokom stres testa.
Priprema  pacijenta za test opterećenja:
24 do 48 časova pre testa ne uzimati lekove iz grupe beta-blokatora, kalcijumskih antagonista, nitrata i digoksina Poneti sa sobom laganu i udobnu odecu i obucu za vezbanje Najmanje 3 sata pre testa ne uzimati hranu, piće, kofein i cigarette Pitanje- Koje vrednosti pritiska se smatraju normalnim tokom testa opterećenja?
Normalan odgovor na opterećenje je progresivni porast sistolnog krvnog pritiska sve do pik-a kojim se smatraju vrednosti od 160 do 200 mmHg, sa većim vrednostima u skali za starije pacijente koji imaju slabije prilagodljiv vaskularni sistem. Kao grupa, ljudi crne rase imaju više vrednosti sistolnog pritiska kao odgovor na opterećenje u odnosu na ljude bele rase. Kod zdravih osoba dijastolni pritisak se ne menja značajnije tokom opterećenja. Neadekvatna reakcija na opterećenje je kada sistolni pritisak ne poraste iznad 120 mmHg  ili kad se registruje pad sistolnog pritiska više od 15 mmHg na 15 sekundi ili ispod vrednosti pritiska u mirovanju. Ovakva reakcija može biti povezana sa ishemijskom bolesti srca, ali I sa drugim stanjima kao što su-kardiomiopatija, aritmije, vazovagalna reakcija, hipovolemija, uzimanje antihipertenziva. Retko, kod mladih pacijenata moguća je pojava vazovagalne sinkope u ranoj fazi odmora zajedno sa sinusnom bradikardijom tj. usporenim srčanim radom.  Hipertenzivna reakcija tokom testa opterećenja je povezana sa značajnijom koronarnom bolešću kao I većim defektima u perfuziji miokarda (srčanog mišića).
Pitajte Dr Jasnu Karić online u samo 3 klika na sajtu www.eklinika.rs
 
eKlinika.rs – odgovore dala Dr Jasna Karić

Nastavak na eKlinika.rs...