Izvor: eKlinika.rs, 27.Apr.2025, 13:02
Plućna fibroza je smrtonosna bolest: Otkriveno da može da se leči lekovima za neke karcinome
Plućna fibroza je bolest za koju nema leka, a trenutni tretmani mogu samo da uspore bolest – ne i da je zaustave ili preokrenu. Bolest brzo napreduje i izaziva ožiljke na plućima, što otežava disanje, a oko 50 odsto pacijenata umre u roku od tri godine od dana postavljanja dijagnoze. Smatra se da je plućna fibroza bolest starenja i retko se viđa pre 50. godine.
Plućna fibroza je smrtonosna, neizlečiva bolest
Istraživači sa Tulane University identifikovali su potencijalni >> Pročitaj celu vest na sajtu eKlinika.rs << novi način lečenja idiopatske plućne fibroze (IPF), smrtonosne i trenutno neizlečive bolesti pluća koja pogađa više od 3 miliona ljudi širom sveta. U studiji objavljenoj u Journal of Clinical Investigation, naučnici iz Tulanea otkrili su da lek protiv raka koji je odobrila FDA može da pomogne imunološkom sistemu da očisti oštećene ćelije koje uzrokuju ožiljke na plućima, potencijalno obnavljajući funkciju pluća kod pacijenata sa plućnom fibrozom.
U zdravim plućima, specijalizovane ćelije zvane fibroblasti pomažu u obnavljanju plućnog tkiva. Ali, kod ljudi sa idiopatskom plućnom fibrozom, neki fibroblasti i obližnje epitelne ćelije prestaju da funkcionišu ispravno. Ove, takozvane „ostarele“ ćelije, više se ne dele ili umiru kako bi trebalo. Umesto toga, one se gomilaju i doprinose da pluća sa ožiljcima postaju ukočena.
Kao delotvoran pokazao se lek za imunoterapiju koji se trenutno koristi za lečenje različitih karcinoma
Istraživači sa Tulane University otkrili su da se ove stare ćelije akumuliraju kada je blokirana prirodna sposobnost imunog sistema da ih ukloni. Krivac za to je protein nazvan CTLA4, koji deluje kao „kočnica“ aktivnosti imunog sistema koja momentalno deluje.
Koristeći ipilimumab – lek za imunoterapiju koji se trenutno koristi za lečenje različitih karcinoma – istraživači su uspeli da blokiraju protein CTLA4 kod miševa. Ovo je oslobodilo „kočnice“ određenih imunih ćelija zvanih T ćelije, reaktivirajući njihovu sposobnost da očiste stare fibroblaste. Kao rezultat toga, miševi su pokazali značajno poboljšanu regeneraciju plućnog tkiva i smanjene ožiljke.
– Protein CTLA4 normalno funkcioniše kako bi sprečio prekomernu upalu blokiranjem prekomerno aktivnih T ćelija. Previše ovog blokirajućeg proteina može da rezultira gubitkom takozvane „dobre“ upale koja je neophodna kako bi se uklonile stare ćelije. Ono što dalje radimo je „blokiranje blokatora“ – objasnio je jedan od autora studije dr Victor Thannickal, profesor na Tulane University’s John W. Deming Department of Medicine.
Otvoren put za novi način kojim bi se lečila plućna fibroza
Istraživači su se usredsredili na protein CTLA4 kao potencijalnu terapijsku metu kada su analizirali i humano i mišje plućno tkivo sa plućnom fibrozom i otkrili neuobičajeno visoke nivoe CTLA4 na T ćelijama u oblastima gde su ožiljci bili najzastupljeniji. Miševi, koji su primali ipilimumab, pokazali su značajno poboljšanu sposobnost popravke pluća i oporavili se brže od miševa koji nisu primili lek.
– Ovo otvara potpuno novi pravac za potencijalno lečenje idiopatske plućne fibroze. Umesto da koristimo lekove da ubijemo stare ćelije, mi ponovo aktiviramo sopstveni imuni sistem kako bi ih očistili – kaže glavni autor studije dr Santu Yadav, profesor na Tulane University School of Medicine.
Tretman za podmlađivanje imuniteta može da bude efikasan i kod drugih bolesti
Naučnici ističu da je potrebno više istraživanja kako bi se utvrdila efikasnost lekova koji ciljaju na CTLA4 ili druge takozvane „proteine kontrolne tačke“ za podmlađivanje imunološkog sistema. Glavna briga je, kako objašnjavaju, određivanje bezbedne strategije doziranja koja omogućava imunološkom sistemu da napadne stare ćelije bez izazivanja štetnih nivoa upale. Nalazi studije takođe daju nadu da bi ovaj pristup mogao da funkcioniše i kod drugih sličnih bolesti koje imaju veze sa starenjem.
– Ako deluje u slučaju plučne fibroze, ovj pristup tretmanu za podmlađivanje imuniteta može da bude efikasan i kod drugih bolesti kao što su Alchajmerova bolest ili kardiovaskularne bolesti za koje se zna da akumuliraju stare ćelije. Može li pravi lek da aktivira T ćelije na način koji čisti stare ćelije bez izazivanja kolateralne štete? Ako je tako, možda smo bliže borbi protiv mnogih bolesti koje imaju veze sa starenjem, a možda čak i samog starenja – naglasio je dr Thannickal.
Članak Plućna fibroza je smrtonosna bolest: Otkriveno da može da se leči lekovima za neke karcinome se pojavljuje prvo na eKlinika.
