Izvor: Politika, 13.Jul.2012, 23:16 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Pola veka „miga 21” na nebu Srbije
Vojska Srbije ima 28 lovaca-presretača ovog tipa, kojima je neophodan remont da bi se i dalje koristili za zaštitu vazdušnog prostora
U godini u kojoj srpsko vojno vazduhoplovstvo obeležava stogodišnjicu, što će u septembru biti obeleženo i međunarodnim aeromitingom na aerodromu u Batajnici, ljubitelji vazduhoplovstva ne zaboravljaju jubilej koji ne prati takva pompa – pedeset godina „miga 21” na >> Pročitaj celu vest na sajtu Politika << nebu Srbije. Ovaj avion je tokom pet decenija korišćen u modernizovanim verzijama, pa je i danas u upotrebi u Vazduhoplovstvu i protivvazduhoplovnoj odbrani Vojske Srbije. Štaviše, pored malobrojnih savremenijih „migova 29” i dalje je okosnica domaće protivvazdušne odbrane, a nedavno su dva aviona ovog tipa, kako se to kaže – „dežurna para”, poleteli u presretanje zalutalog italijanskog sportskog aviona koji se ubrzo prizemljio, što je bio jedan od retkih takvih zadataka u mirnodopskim uslovima.
– Prvi „migovi 21” na aerodrom u Batajnici sleteli su 24. septembra 1962. godine, tada je Jugoslavija kupila 40 ovih aviona i to je bio komercijalni posao bez bilo kakvih ustupaka iz političkih razloga. U to vreme je i Varšavski pakt uvodio u upotrebu ove avione. U periodu do 1986. godine ukupno je iz SSSR-a isporučen 261 avion ovog tipa – kaže vojni analitičar Aleksandar Radić, koji upravo priprema monografiju o stogodišnjici domaćeg vojnog vazduhoplovstva koje je upravo sa „migom 21” ušlo u eru nadzvučne avijacije.
Ovi avioni, lovci-presretači, u vreme JNA bili su raspoređeni na aerodromima u Batajnici, Bihaću i Prištini, pokrivajući sa njih vazdušni prostor SFRJ. Kada je došlo do rata na prostorima bivše Jugoslavije, „mig 21” je upotrebljavan uglavnom za dejstvo po ciljevima na zemlji. Neki piloti prebegli su ovim avionima na stranu Hrvatske, a jedini slučaj obaranja cilja u vazdušnom prostoru „migom 21” desio se početkom 1992. godine, kada je pilot JNA nad Hrvatskom, u zoni zabranjenog letenja, oborio helikopter tadašnje Evropske ekonomske zajednice. Više jugoslovenskih i hrvatskih aviona tipa „mig 21” je tokom ratnih dejstava oboreno sredstvima PVO.
– Vojska Srbije danas ima 28 aviona „mig 21”, problem je što nekima od njih ove godine ističe resurs. Neizbežan je remont da bi im se produžio vek upotrebe bar za još pet godina. Slične mere preduzima i Hrvatska, budući da je u vreme ekonomske krize teško izdvojiti sredstva za nove avione. Mislim da se ovaj avion, uz remont i eventualnu modernizaciju, i danas može uspešno koristiti za presretanje i patroliranje vazdušnim prostorom – smatra Radić.
U Evropi, ove avione koristi i Bugarska, dok ih je Rumunija u saradnji sa Izraelom čak i modernizovala. Na neki način, „mig 21” je vazduhoplovna egzotika, pa su aeromitinzi na Balkanu prilika za ljubitelje avijacije da vide ove avione u vazduhu.
„Mig 21” je masovno prodavan širom sveta, korišćen je u mnogim ratovima. Upotreba aviona naravno zavisi od obučenosti pilota, a letače i lovce-presretače ovog tipa prilično uspešno su upotrebljavali egipatski piloti u ratu sa Izraelom 1973. godine, kao i tokom Vijetnamskog rata, kada su vijetnamski piloti njime obarali američke avione.
M. Galović
objavljeno: 14.07.2012
.jpg)
