Izvor: TangoSix.rs, 05.Sep.2025, 18:27
NR Kina velikom vojnom paradom obeležila Dan pobede u Drugom svetskom ratu
Velikom vojnom paradom Narodna Republika Kina obeležila je 80. godina od pobede u Drugom svetskom ratu. Događaj je organizovan na glavnoj pekinškoj aveniji Čang An, a zvaničan naziv manifestacije bio je veoma interesantan – Konferencija povodom 80. godišnjice pobede u Kineskom narodnom ratu, otporu protiv japanske agresije i Svetskom antifašističkom ratu >> Pročitaj celu vest na sajtu TangoSix.rs << .
Kako je Tango Six već izvestio u zasebnom članku, predsednik Srbije Aleksandar Vučić prisustvovao je događaju.
Iako je parada, prema brojnosti učesnika i tehnike, bila nešto skromnija u odnosu na onu iz 2019. godine, ovaj put se moglo videti više premijera naoružanja i opreme.
Vojni zvaničnici su mesecima unazad najavljivali da će akcenat biti na prikazu novih sposobnosti kineskih oružanih snaga, ali su i naglašavali da će biti prikazana samo sredstva koja su uvedena u operativnu upotrebu.
Ešelon milicije koje su činile pripadnice lepšeg pola / Foto: Sinhua
Kako je zvanično saopšteno, bilo je angažovano preko 12 hiljada vojnika svih vidova i rodova kineskih oružanih snaga, od Kopnene vojske, preko Ratne mornarice, Ratnog vazduhoplovstva, Raketnih snaga, Vazdušno-kosmičkih snaga, potom Snaga za sajber ratovanje, Snaga za informacionu podršku, Snaga za zajedničku logističku podšku. Osim armije, učestvovali su i pripadnici policijskih snaga (Žandarmerija), kao i snaga Milicije.
Za izvođenje parade bilo je korišćeno na stotine jedinica vojne tehnike, kao i preko 100 aviona i helikoptera.
Nedeljama unazad na društvenim mrežama, internet forumima, portalima i blogovima, analizirane su objavljivane fotografije naoružanja i vojne opreme koja se prethodno moglo videti na probama parade, čak su se pojavili i satelitski snimci lokacija na kojima je tehnika parkirana, odnosno grupisana.
U eri informacionih tehnologija Kinezi nisu uspeli baš sve da sakriju. Verovatno nisu ni mogli a ni želeli.
Mnogo pre parade je u velikoj meri bilo poznato šta će biti prikazano ali se i pored toga na mnogim sistemima nisu mogli videti detalji jer su bili prektiveni ceradama ili maskirnim mrežama.
Višenamenski helikopter Z-20 u pratnji dva borbena WZ-10 / Foto: isečak iz video snimka CNA
Redosled izvođenja parade bio je sličan ili gotovo identičan kao na paradi od pre šest godina. Nakon smotre koju je izvršio predsednik Kine Si Đinping, parada je započeta naletom helikoptera.
Ponovo smo prvo videli tri formacije sa po tri helikoptera, ali je ovoga puta svaka bila predvođena višenamenskim helikopterom Z-20 (očigledan kineski klon američkog UH-60 „Black Hawk“) na kojima su bile podvešene zastave Kine, Komunističke partije Kine i Narodnooslobodilačke armije. Pratnju helikopterima Z-20 pružale su posade borbenih helikoptera WZ-10.
Formacije “8“ i “0“ činilo je 26 lakih izviđačko-borbenih helikoptera Z-19 / Foto: isečak iz video snimka CNA
Višenamenski helikopteri Z-20T i Z-8L / Foto: isečak iz video snimka CNA
Iza ove tri formacije letelo je 26 lakih izviđačko-borbenih helikoptera Z-19 (značajno izmenjena verzija helikoptera Z-9 koji je po licenci proizvođen francuski „Aerospatiale/Eurocopter Dauphin“) koji su formirali oblike arapskih brojeva 8 i 0, odnosno broj 80.
Njih je pratila formacija od 10 helikoptera, sedam naoružanih višenamenskih Z-20T, i tri srednja transportna višenamenska Z-8L (dalji kineski razvoj francuskog Super Frelona za koga je takođe bila dobijena licenca).
Od novih oklopnih vozila prikazan je srednji tenk ZTZ-100, kao i borbena vozila pešadije sa istom oznakom
U prvim motorizovanim ešelonima mogla se uočiti i prva novina, bio je to srednji tenk (iako ga svrstavaju i u osnovni tenk) ZTZ-100 (Tip 100) koji je najverovatnije uveden u naoružanje ove godine.
Za sada postoje podaci da tenk ima masu od oko 40 tona, da je naoružan topom kalibra 105 mm, i da ga pogoni motor snage 1.500 KS.
Na istoj šasiji je razvijeno i borbeno vozilo pešadije iste oznake (Tip-100) koje je takođe prvi put prikazano na ovoj paradi.
Jedan od tri tipa laserskih sistema PVO koji su najverovatnije pre svega namenjeni borbi protiv dronova / Foto: isečak iz video snimka CNA
Kina je jedna od retkih zemalja koja je u operatvnu upotrebu uvela borbene laserske sisteme / Foto: isečak iz video snimka CNA
Laserski sistem LY-1 namenjen naoružavanju površinskih ratnih brodova / Foto: isečak iz video snimka CNA
Sledeća zanimljivost bili su borbeni laserski sistemi koji služe za borbu protiv vazduhoplova odnosno dronova. Od tri tipa, mogla se videti oznaka samo jednog sistema – to je LY-1 koji je namenjen za opremanje plovila, odnosno površinskih ratnih brodova.
Sistem PVO sa usmerenim mirkotalasnim zračenjem / Foto: isečak iz video snimka CNA
Artiljerijsko-raketni sistem PVO FK-3000
Osim laserskih sistema, prikazan je i mobilni sistem protivvazduhoplovne odbrane sa usmerenim mikrotalasnim zračenjem.
U istom ešelonu našao se i artiljerijsko-raketni sistem PVO FK-3000 koji u varijanti za kineske oružane snage može nositi do 96 raketa za borbu protiv rojeva dronova (tzv. „Quad Packed Micro Missiles“).
Usledio je zatim ešalon sa protivbrodskim krstarećim raketama, prvi put su viđene supersonične YJ-15 sa ramjet pogonom, potom hipersonične YJ-17 sa HGV („Hypesonic Glide Vehicle“) bojevim blokom, kao i hipersonične YJ-19 sa skramdžet pogonom i brzinom većom od 10 maha.
Ešelon PVO sa sistemima HQ-11, HQ-20, HQ-22A, HQ-9C, HQ-19 i HQ-29 / Foto: isečak iz video snimka CNA
Raketni sistemi PVO HQ-20 i 22A prvi put viđeni na paradi
Posebno impresivan bio je ešalon sistema namenjenih protivvazduhoplovnoj, ali i protivraketnoj odbrani.
Sistem HQ-11 koji ima svoju raketnu (dometa do 30 km) i artiljerijsku komponentu (LD-3000 sa 11-cevnim rotirajućim topom kalibra 30 mm), očigledno je sada uveden u naoružanje, što ranije sa sigurnošću nije bilo poznato.
Raketni sistem PVO HQ-20 prvi put je prikazan. Za sada je o njemu poznato malo detalja, smatra se da se radi o sistemu srednjeg dometa.
Nama interesantan bio je raketni sistem PVO HQ-22A koji je očigledno nova i do sada nepoznata a najverovatnije unapređena varijanta sistema HQ-22 čiju izvoznu verziju FK-3 koristi i Srbija.
Interesantna je bila nova, takođe modernizovana verzija sistema PVO dugog dometa tipa HQ-9, sa oznakom HQ-9C za koga se navodi da je, što se tiče visina, ‘‘gornji element‘‘ sistema protivvazdušne odbrane i kao ‘‘donji element‘‘ sistema protivraketne odbrane (PRO).
Nova varijanta sistema HQ-9 – sistem HQ-9C ima više raketa manjih dimenzija / Foto: Sinhua
Antibalistički sistem PRO HQ-29 / Foto: isečak iz video snimka CNA
Varijanta sistema HQ-9 označena kao HQ-19 retko je viđana ali je to do sada poznati sistem protivraketne (i za uništavanje satelita) odbrane dometa 200 km po visini. Uveden je u naoružanje 2018. godine i služi kao ‘‘srednji element‘‘ PRO.
Velika novina bio je raketni sistem protivraketne odbrane (takođe je namenjen dejstvu po satelitima) tipa HQ-29 koji služi kao ‘‘gornji element‘‘ sistema PRO.
Podjednako impozantni bili su ešaloni sa sistemima za elektronsko ratovanje, elektronsko izviđanje, prikupljanje obaveštajnih podataka, prenos podataka, komunikaciju, identifikaciju, protivelektronska dejstva, borbu protiv dronova i komandovanje.
Besposadna letelica sa krilima dijamantskog oblika, V-repom. Iznad centralnog dela zmaja nalazi se DSI usisnik vazduha
CCA letelice prilično su velikih dimenzija, poput nekih tipova borbenih aviona / Foto: China Military
Mlazne besposadne letelice imaju aerodinamička rešenja borbenih aviona J-10 i J-20 / Foto: isečak iz video snimka CCTV
Među prvi put prikazanim besposadnim letelicama našla se i jedna helikopterskog tipa.
U posebnim ešalonima prikazan je napredak u oblasti besposadnih platformi, od kopnenih guseničara i točkaša različite namene (među kojima i borbeni), preko hodajućih robota, površinskih i podvodnih plovila, pa sve do letelica avionskog i helikopterskog tipa.
Kineska besposadna letelica GJ-11 koncepta “loyal wingman“ / Foto: isečak iz video snimka CNA
Među besposadnim letelicama videli smo bar šest tipova koji, do sada, uglavnom još nisu bili javno predstavljeni.
Entuzijasti i stručnjaci koji prate kinesku vojnu industriju su ih, u nedostatku zvaničnih oznaka, nazvali Type A, B, C, D, E i F.
Njihove namene su najverovatnije različite. Tu su izviđačke, izviđačko-borbene (koncept „Collaborative Combat Airctaft“ – CCA, letelice slične ili iste kao i BPL Feinhog FH-97 i FH-97A), kao i letelice koje pripadaju konceptu ‘‘loyal wingmen‘‘ (letelica koja veoma podseća na već poznatu GJ-11 „Sharp Sword“, mada postoje tvrdnje da je u pitanju taj tip).
Nakon ešalona inžinjerije i logistike, ponovo smo videli raketna sredstva među kojim asu bile krstareće rakete CJ-10A, supersonične protivbrodske rakete YJ-18C, hipersonične protivbrodske krstareće rakete CJ-1000 sa skramdžet pogonom.
Pažnju je privukla i hipersonična protivbrodska balistička raketa YJ-21 koja ima i svoju vazduhoplovnu varijantu koju mogu lansirati bombarderi tipa H-6.
Interkontinentalni balistički raketni sistem DG-61, prvi put viđen na ovoj paradi
Od balističkih raketnih sistema zemlja-zemlja (koje pored konvencionalnih mogu da nose i nuklearne bojeve glave) prvi put je viđen DF-26D, nova varijanta sistema DF-26 srednjeg dometa (do 5.000 km), zatim i nova verzija DF-31A (dometa 13.200 km) sa oznakom DF-31BJ.
Posebnu pažnju privukla je i nova verzija sistema DF-5.
Za DF-5C nezvanični izvori navode da je domet 20.000 km, i da može „pogoditi bilo koji cilj na planeti“.
Sistem za koji se do parade nije znalo da postoji jeste interkontinentalna balistička raketa oznake DF-61 koja se smatra naslednikom DF-41
Vazduhoplovna balistička raketa JL-1 koja može imati nuklearnu bojevu glavu
Kina od skoro u naoružanju ima i vazduhoplovne balističke rakete sa nuklearnom bojevom glavom.
Premijerno je prikazan sistem JL-1 čije se rakete mogu lansirati sa bombardera H-6N. Iako je u naoružanju već oko tri godine, prvi put se na paradi našao i interkontinentalni sistem JL-3 dometa do 10.000 km čija se raketa lansira sa podmornica Tip 094 i 096.
U naoružanju kineskog ratnog vazduhoplovstva nalaze se dva tipa borbenih aviona 5. generacije (iako stručniji poznavaoci tvrde da te letelice nemaju sve osobine zadnje generacije VnBA) / Foto: isečak iz video snimka CCTV
Nalet avijacije, odnosno 80 aviona raspoređenih u 15 ešelona, izvršen je nakon što su prošla sva vozila na zemlji.
Jedan od osnovnih transportnih aviona kineske avijacije tipa Y-8 kao i njegova savremenija varijanta Y-9 bili su zastupljeni u par specijalnih varijanti.
Iznad Pekinga su leteli radarski sistemi (AWACS) KJ-200 i KJ-500A, avion za elektronsko ratovanje Y-9LG, kao i mornarički patrolni Y-9Q (KQ-200). Njihovu pratnju činili su višenamenski borbeni avioni J-16.
Palubni leteći radarski sistem KJ-600
Novitet je bio mornarički palubni leteći radarski sistem KJ-600 (veoma sličan američkom avionu E-2 „Hawkeye“ iste namene) koga su pratili piloti višenamenskih palubnih borbenih aviona J-15.
Veoma zastupljen bio je i teški transporter Y-20 (nama dobro poznat po isporuci sistema PVO FK-3 za Srbiju).
U naletima su učestvovale posade varijanti Y-20A i Y-20B (verzija sa kineskim turboventilatorskim motorima), ali i leteći tankeri YY-20A koji su leteli u formacijama sa bombarderima H-6N, borbenim avionima J-16 i J-20.
Osim u formaciji sa YY-20A, mogle su se videti i tri formacije sa po tri bombardera H-6 (kineski licencni sovjetski Tu-16) u savremenim varijantama H-6J, H-6K i H-6N.
Borbeni avion za protivelektronsku borbu J-15DT
Od zanimljivih novih verzija već viđenih borbenih aviona istaći ćemo J-16D, varijantu borbenog aviona J-16 koji služi za protivelektronsku borbu – ekvivalentan američkom EA-18G „Growler“. Njegovi palubni pandani jesu J-15DH koji se koristi sa nosača koji ima odskočnu rampu za poletanje (STOBAR – „ski-jump“), kao i J-15DT prilagođen upotrebi sa nosača aviona sa katapultima (CATOBAR).
Isto tako su, pored standardnih višenamenskih palubnih borbenih aviona J-15 bili interesantni i J-15T, takođe prilagođenih za upotrebu sa CATOBAR nosača.
Prve jasne i oštre fotografije višenamenskog borbenog aviona J-35. Na fotogtafiji se vide dva palubna primerka
Kina jedina u svetu ima u naoružanju dvosedu varijantu borbenog aviona 5. generacije
U jednoj od formacija J-15 nalazili su se i avioni palubne verzije najnovijeg kineskog borbenog aviona 5. generacije tipa J-35.
Kada je u pitanju J-20 ‘‘Mighty dragon‘‘, formaciju od pet aviona ovog tipa predvodila je posada nove dvosede verzije J-20AS.
I ove godine smo videli formaciju školsko-borbenih aviona JL-10 (izvozna oznaka L-15 nazvan ‘‘Falcon‘‘). Nakon njih letela je formacija J-10S – dvosede verzije kineskog višenamenskog borbenog aviona 4. generacije J-10 ‘‘Vigorous dragon‘‘.
Parada je završena preletom akro-grupe “Ba-Yi“ (“Prvi avgust“) na sedam borbenih aviona J-10C i J-10S koji su opremljeni generatorima dima.
Koristili smo fotografije sa zvaničnog sajta kineske vojske, kineske agencije Sinhua, internet sajta Sino Defence Forum, razlčitih izvora sa kineskog interneta, kao i isečaka video snimka kineske televizije.
The post NR Kina velikom vojnom paradom obeležila Dan pobede u Drugom svetskom ratu appeared first on Tango Six.
