Izvor: Blic, 07.Maj.2007, 12:00 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Nestao čitav jedan grad
UŽICE - Broj stanovnika Zlatiborskog okruga u poslednjih deset godina smanjio se za blizu 30.000! Od deset opština Okruga, samo Sjenica ima pozitivni prirodni priraštaj. Najalarmantija je situacija u Kosjeriću i Čajetini, gde umire dvaput više ljudi nego što se rađa dece. Zbog vrtoglavog opadanja nataliteta, u poslednjih nekoliko godina zatvoreno je više od dvadeset seoskih škola. Osim toga, naglo je smanjen i broj sklopljenih brakova.
Prema statističkim podacima, u Zlatiborskom >> Pročitaj celu vest na sajtu Blic << okrugu je 1995. godine bilo 336.800 stanovnika, da bi se 2005. godine ta brojka svela na 307.622, što ukazuje na to da je samo za jednu deceniju, nestala varoš veličine Bajine Bašte sa okolnim selima.
Pre dvanaest godina, u Užicu je rođeno 910 beba naspram 705 umrlih lica. Već 2005. godine, slika prirodnog priraštaja okrenula se u „korist" mortaliteta - na svet je došlo 733 beba, a umrle su 962 osobe. Iste godine, Čajetina je dobila 113 novih stanovnika, ali je u matične knjige umrlih zavedeno 259 novih imena. Sa 108 rođenih i 221 umrlim, i Kosjerić je opština gde je mortalitet dvostruko veći od nataliteta. Nešto je bolje u Požegi, Bajinoj Bašti, Novoj Varoši, Arilju i Priboju. Samo Sjenica, gde je 2005. godine upisano 375 rođenih i 270 preminulih, beleži pozitivan priraštaj.
bilans rođenih i umrlih
OPŠTINA ROĐENI/UMRLI 1995. ROĐENI/UMRLI 2005
ARILJE 188 / 249 184 / 228
BAJINA BAŠTA 290 / 357 252 / 407
KOSJERIĆ 117 / 219 108 / 221
NOVA VAROŠ 235 / 233 167 / 199
POŽEGA 330 / 381 298 / 409
PRIBOJ 437 / 301 258 / 333
PRIJEPOLJE 650 / 349 442 / 472
SJENICA 435 / 209 375 / 270
UŽICE 910 / 705 773 / 962
ČAJETINA 150 / 213 113 / 259
U porodilištu Opšte bolnice u Užicu, jedinom u Zlatiborskom okrugu, 2006. godine rođeno je 1.714 beba, daleko manje u odnosu na prethodnu godinu kada se plač novorođenčadi čuo 1.852 puta. U prva četiri meseca ove godine, ističu u porodilištu, drastično je opao broj novorođenčadi u odnosu na isti periodu 2006. godine.
Načelnik ginekološkog odeljenja dr Boško Ristanović kaže da se mladi bračni parovi sve teže odlučuju na drugo dete zbog nerešenog stambenog pitanja, posla i ostalih uslova u kojima treba odgajati potomstvo.
- Lepa pojava je da se roditelji sve više odlučuju za treće, odnosno četvrto dete. To ipak čine imućniji, koji će bez teškoća moći da ih odgajaju. Ranije su treće i četvrto dete rađali oni iz socijalno ugroženih porodica, ali danas je to postao imidž bogatih - ističe dr Ristanović.
Prema podacima užičkog odeljenja Republičke službe za statistiku, od 14.733 bračna para sa područja opštine Užice, samo 827 ima troje ili više dece, dok je 6.793 supružnika bez potomstva.
U užičkoj bolnici ne postoje podaci o broju abortusa na godišnjem nivou, ali u jednoj privatnoj ginekološkoj ordinaciji u Užicu kažu da su abortusi sve učestaliji.
- Nedavno smo imali slučaj mlade žene koja je tek posle pet godina braka uspela da ostane u drugom stanju. Kada smo ustanovili trudnoću, njenoj sreći nije bilo kraja. Posle nekoliko dana, ponovo se pojavila na vratima ordinacije i tužno kazala da mora da abortira jer joj je gazda zapretio da će ostati bez posla ako reši da rodi - ispričao je ginekolog koji je zahtevao da ostane anoniman.
U svim opštinama Zlatiborskog okruga broj sklopljenih brakova iz godine u godinu ima trend opadanja, dok broj razvedenih brakova neznatno raste. Na području svih deset opština 1995. godine venčalo se 1.813 parova, dok su u isto vreme razvedena 233 braka. Tokom 2005. broj večanja opao je na 1.579, a broj rastava se popeo na 238. U Sjenici na četiri sklopljena razvede se u proseku jedan brak, dok je u Požegi taj odnos pet prema jedan.
- Na teritoriji Zlatiborskog okruga gasi se 15.000 domaćinstava - upozorava Predrag Stojković, predsednik Udruženja „Seoski prag".
Po njegovim rečima, najteža situacija je u planinskim seoskim sredinama gde je prosečna starost premašila 60 godina.
- U mnogim zlatiborskim selima kao što su Dobroselica, Jablanica, Semegnjevo, deca skoro da se i ne rađaju. Broj neženja, iako se radi o relativno malim sredinama, meri se stotinama. Staro stanovništvo odumire, za njima ostaje pustoš. Slično je i u selima oko Kosjerića, Priboja, Nove Varoši, Prijepolja, Bajine Bašte - dodaje Stojković.
Pad nataliteta najbolje se oseća u osnovnim školama. U Zlatiborskom okrugu u poslednjih 15 godina nestalo je 60 odeljenja sa po 30 učenika. U gradskim osmoletkama sve više je slobodnih mesta, dok se seoske škole ili zatvaraju ili se đaci u njima na prste mogu izbrojati. Frapantan je podatak da je u školsku 1990/91. na teritoriji okruga upisano 4.890 prvaka, a u tekuću tek oko 3.000.
Prema podacima Školske uprave, na području regiona u ovom milenijumu zatvoreno je više od 20 izdvojenih školskih odeljenja, od čega čak šesnaest u selima oko Priboja. Ista opasnost nadvila se nad 75 školskih ispostava u kojima nastavu pohađa od jedan do deset đaka.
.jpg)
