Izvor: SrbijaDanas.com, 11.Jun.2023, 07:16

NA DANAŠNJI DAN: Alkatraz, "Park iz doba jure", Aleksandar Makedonski i još mnogo toga (11. JUN)

Dobro došli u "NA DANAŠNJI DAN", rubriku u kojoj ćemo svakog dana davati kratku retrospektivu najvažnijih istorijskih događaja koji su se desili, zamislite, na današnji dan.

Dogodilo se na današnji dan - 11. jun:

Prema legendi, Troja je bila utvrđeni grad u Maloj Aziji i najpoznatija je po svojoj ulozi u Trojanskom ratu. Eratosten je proučavao ovu legendu i pokušao da pronađe naučno objašnjenje za pad grada. Prema njegovim proračunima, koji su se zasnivali >> Pročitaj celu vest na sajtu SrbijaDanas.com << na astronomskim merenjima i geografskim podacima, verovao je da je Troja zaista postojala i da je osvojena i spaljena.

Prethodno trojanskom ratu, postojala je bogata mitološka i istorijska pozadina koja je uticala na tok događaja. Prema mitologiji, Paris, trojanski princ, oteo je lepoticu Helenu, ženu grčkog kralja Menelaja, što je izazvalo gnev grčkog kralja. Ova otmica smatra se povodom za pokretanje trojanskog rata.

Tokom trojanskog rata, koji je trajao deset godina, vođene su mnoge bitke i sukobi između grčkih i trojanskih vojski. Među najpoznatijim junacima ovog rata bili su Ahil, Hektor i Odisej. Iako su se obe strane suočavale s izazovima i gubicima, rat se uglavnom zadržao u mrtvom stanju, a nijedna strana nije uspela da postigne odlučujuću pobedu.

Kraj rata i pad Troje obeleženi su slavnim trikom trojanskog konja. Grčki vojnici su napravili velikog drvenog konja u čijem su se unutrašnjem prostoru sakrili, dok su ostatak grčke vojske glumili povlačenje s obale. Trojanci su, videvši konja kao simbol pobede, uneli ga u grad. Noću, grčki vojnici su izašli iz konja i otvorili kapije grada, omogućavajući grčkoj vojsci da upadne i osvoji Troju.

Eratostenovi proračuni temeljili su se na različitim činiocima, kao što su geografski položaj i opisi Troje iz Homerovog epa "Ilijada". Upravo iz ovog Homerovog dola dolazi i najveće predanje o samom događaju, te će sama ova epizoda u istoriji zauvek ostati negde između realnosti i fikcije.

Eratosten je koristio i astronomske metode kako bi izračunao vreme i datum kada je grad pao. Prema njegovim proračunima, Troja je osvojena i spaljena negde oko 1184. godine pre nove ere, a u nekim istorijskim spisima, ovaj događaj se vezuje za današnji datum, a kako bismo i ovaj važan istorijski događaj obuhvatili u okviru rubrike "NA DANAŠNJI DAN", morali smo da imamo neki konkretan datum, tako da ćemo se u te svrhe koristiti upravo ovim.

Aleksandar Makedonski, poznat i kao Aleksandar Veliki, bio je jedan od najvećih vojskovođa i osvajača u istoriji. Rođen je 356. godine pre nove ere u Peli, u Makedoniji, kao sin kralja Filipa II. Od malih nogu je pokazivao izuzetne vojničke sposobnosti i ambicije za osvajanjem novih teritorija.

Aleksandar je preuzeo vlast nad Makedonijom 336. godine pre nove ere, nakon atentata na njegovog oca. Brzo je uspostavio svoju vojnu silu i krenuo u osvajanja. Njegova vojska je bila dobro obučena, disciplinovana i motivisana, što je omogućilo Aleksandru da osvoji velike delove Persijskog carstva, Egipta, Mesopotamije i drugih područja, a njegov ratni pohod završio se u Indiji.

Tokom svog vladanja, Aleksandar je izgradio mnoge gradove i širio helenističku kulturu na teritorijama koje je osvojio. Jedno od najznačajnijih nasleđa Aleksandra Makedonskog jeste osnivanje grada Aleksandrije u Egiptu. Ovaj grad, koji je postao simbol helenske civilizacije, postao je epicentar kulture, nauke i trgovine. Aleksandrija je postala poznata po svojoj veličanstvenoj biblioteci koja je sadržala ogroman broj svitaka i bila jedno od najvažnijih mesta za proučavanje tadašnjeg znanja. Grad je bio multikulturalno središte, okupljajući naučnike, umetnike i trgovce iz različitih delova sveta. Njegova arhitektura, na čelu sa čuvenim svetionikom, svedoči o veličanstvenosti grada koji je bio prepoznat kao jedno od najvećih svetskih gradova u to doba. Aleksandrija je ostala centar intelektualne i kulturne aktivnosti sve do kasnih rimskih vremena, a njen uticaj se protezao i na renesansnu Evropu.



Prema nekim podacima, Aleksandar Makedonski je preminuo na današnji dan, 11. juna 323. godine pre nove ere, u Vavilonu, ostavljajući svoje carstvo naslednicima koji su se međusobno borili za prevlast. Iako su tačni detalji njegove smrti i dalje predmet rasprava, veruje se da je uzrok smrti bio bolest ili trovanje. Smrt Aleksandra Makedonskog označila je kraj jedne ere i ostavila veliki trag na istoriju i političku situaciju tog perioda.

Sada jedan deo samo za nostalgičare i fanove Fallout serijala. Pesma "Maybe" izvođača The Ink Spots, objavljena 11. juna 1940. godine, a postala je jedan od njihovih najuspešnijih singlova. U toj godini, The Ink Spots su imali tri pesme koje su se visoko kotirale na Billboard Hot 100 listi, a "Maybe" se popela na visoko treće mesto te liste.

Decenijama kasnije, pesma "Maybe", kao i druge pesme The Ink Spots-a postale su ponovo popularne zbog svog pojavljivanja u serijalu igara Fallout. "Maybe" se pojavljuje na početku prvog Fallouta, na radio stanici Galaxy News Radio u Fallout-u 3, i na radio stanici Diamond City u Fallout-u 4. Ova upotreba njihovih pesama u igrama pridružila je novu generaciju slušalaca njihovom muzičkom nasleđu.

The Ink Spots su ostavili dubok trag u muzičkom svetu svojim prepoznatljivim stilom i harmonijama. Njihove pesme su postale simbol nekog lepšeg i bezbrižnijeg vremena i inspirisale su brojne umetnike i slušaoce. Kombinacija njihovog talenta i izuzetnog vokalnog izraza učinila je pesmu "Maybe" nezaboravnom.



Danas, pesma "Maybe" i dalje održava svoju popularnost, ne samo zbog svog istorijskog značaja, već i zbog svoje prisutnosti u popularnim video igrama. Ona je deo nasleđa The Ink Spots-a koje nastavlja da dotiče nove generacije ljubitelja muzike.

Iako je prošlo mnogo godina od prvog objavljivanja pesme "Maybe", njena muzika i tekst i dalje ostaju neodoljivi. Ona predstavlja ne samo uspeh The Ink Spots-a, već i simbol jednog vremena i kulture u kojoj je nastala.

Na današnji dan, 11. juna 1955. godine, dogodila se jedna od najtragičnijih nesreća u istoriji automobilskog sporta na trci 24 sata Le Mana. Ova istorijska trka, koja se održava u Francuskoj, privlačila je vozače iz celog sveta i bila je sinonim za brzinu, izdržljivost i strast prema automobilizmu.

Veliki komadi otpadaka izleteli su u publiku, odneli su živote 83 gledaoca i francuskog vozača Pjera Levega, dok je skoro 180 ljudi bilo povređeno. To je bila najtragičnija nesreća u istoriji motorsporta, zbog koje je Mercedes-Benc povukao svoje učešće u trkama sve do 1989. godine, a Švajcarska je čak uvela zabranu trka motornih vozila na nacionalnom nivou, koja je trajala sve do marta 2023. godine.

Nesreća je počela kada je vozač Jaguara, Majk Hotorn, skrenuo desno uz stazu ispred vozača Ostin-Hejlija, Lensa Meklina, i počeo da koči, kako bi se zaustavio u boksu. Meklin je izbegao Jaguara i naglo skrenuo u levu stranu, direktno u putanju Levega, koji je prošao s leve strane vozeći mnogo brži Mercedes-Benc 300 SLR. Leveg je udario u Meklina velikom brzinom, prevrnuo njegov automobil i lansirao svoj sopstveni automobil u vazduh. Leveghov automobil preleteo je preko zaštitne zemljane ograde brzinom od 200 km/h i izazvao najmanje dva udara unutar prostora za gledaoce, pri čemu se automobil raspao, a Leveg je bio bačen na stazu gde je trenutno izgubio život. Parčad automobila, uključujući blok motora, hladnjak, prednje vešanje i haubu Mercedesovog automobila, poleteli su u prepuno područje za gledanje ispred tribina. Zadnji deo Levegovog automobila sleteo je na zemljanu ogradu i eksplodirao u plamenu.

Nakon nesreće vođene su brojne rasprave o krivici. Zvanična istraga nije odredila nijednog vozača kao odgovornog za nesreću, ali je kritikovala dizajn staze koji datira još 30 godina unazad, a koji nije bio prilagođen brzinama vozila učesnika u nesreći.

Ova tragedija na trci Le Mana 1955. godine zauvek će ostati kao upozorenje o opasnostima automobilskih trka i podstaknuti nastavak unapređivanja sigurnosti. Njen uticaj na bezbednost u automobilskim trkama bio je značajan, i danas se ova nesreća smatra prekretnicom u podizanju svesti o bezbednosti na trkama.

Alkatraz, poznat kao "The Rock" (stena, hrid, kamen), bio je visoko osiguran zatvor smešten na istoimenom ostrvu u zalivu San Franciska. Smatran za jedan od najsigurnijih zatvora u svoje vreme, Alkatraz je bio dom za najopasnije kriminalce i teške prestupnike. Među zatvorenicima su bili i Frenk Moris, Džon Englin i Klerens Englin, koji su smislili ludi plan za bekstvo.

Koristeći veštine i domišljatost, ovi zatvorenici su mesecima pripremali svoj beg. Kroz pažljivo iskopane tunele, koristeći improvizovane alate, uspeli su da izađu iz svojih ćelija i prođu kroz vazdušne otvore koji su vodili do obale ostrva. Nakon što su napustili zatvor, koristili su improvizovane splavove napravljene od kišnih mantila kako bi preplivali opasne vode zaliva i izbegli nadzor stražara.

Iako se njihov beg smatra uspešnim, sudbina Frenka Morisa, Džona  i Klerensa Englina i dalje ostaje misterija. Priča o njihovom bekstvu postala je tema mnogih knjiga, filmova i dokumentaraca. Iako se veruje da su uspeli da prežive plivanje do kopna, nijedan od njih nikada nije uhvaćen ili viđen ponovo. Ipak, njihov nestanak pokrenuo je brojne spekulacije i teorije o tome šta se zaista desilo nakon bega.

Na današnji dan 1963. godine, svet je bio svedok jednog od najpoznatijih činova samožrtvovanja u istoriji. Budistički monah Tik Kuang Dak izazvao je šok i zaprepašćenje kada se spalio benzinom na prometnoj raskrsnici u Saigonu, glavnom gradu Južnog Vijetnama. Ovaaj drastični gest bio je izraz njegovog protesta protiv nedostatka verskih sloboda i diskriminacije koju su budisti doživljavali pod vlašću tadašnjeg režima.

Fotografije koje su zabeležile trenutak samospaljivanja postale su simbol hrabrosti i odlučnosti u borbi za pravdu i slobodu. Tik Kuang Dak je mirno sedeo u lotosovom položaju, dok su plamenovi obavijali njegovo telo. Njegovo dostojanstvo i nepokolebljiva vera u pravednost njegovog čina ostavili su snažan utisak na mnoge ljude širom sveta.

Samospaljivanje Tik Kuang Daka imalo je značajan uticaj na političku situaciju u Južnom Vijetnamu. Protesti i nemiri budista koji su usledili nakon ovog događaja doveli su do promene u političkom pejzažu zemlje. Internacionalna zajednica je takođe bila svedok ovog tragičnog čina i to je izazvalo osudu i pozive na akciju u cilju zaštite verskih sloboda i ljudskih prava.

Thich Quang Duc postao je simbol hrabrosti i žrtvovanja, ne samo za budiste već i za sve one koji se bore za slobodu i pravdu. Njegov čin ostaje trajna inspiracija za one koji se bore protiv nepravde i opresije. Njegova žrtva nije bila uzaludna, jer je pokrenula talas promena i podstakla borbu za veću slobodu i jednakost.

Danas se sećamo Tik Kuang Daka, hrabrog čoveka koji je, u želji da skrene pažnju na kršenje ljudskih prava, izabrao najradikalniji i najnesebičniji oblik protesta. Njegova hrabrost i posvećenost podsećaju nas da ne smemo zaboraviti vrednosti slobode, mira i tolerancije koje su od suštinskog značaja za društvo.

Uz Klinta Istvuda najveća legenda holivudskog Divljeg zapada, plavooki majstor glumačkog zanata po imenu Merion Robert Morison iza sebe je ostavio preko 165 uloga, od kojih je većina bila upravo smeštena u prebogatu kinoteku vestern žanra. Ko je uopšte Merion Robert Morison, pitate se. Možda vam nadimak Djuk ipak malo poznatije zvuči. Legendarni Džon Vejn je mrzeo ime koje je dobio po rođenju, smatravši ga izuzetno ženstvenim. Od malena insistira da ga svi, pa čak i članovi njegove porodice, zovu Djuk - što je bilo ime njegovog psa kad je bio dete.

Pored izuzetno uspešne glumačke karijere, jedna stvar koja je pratila Vejna gde god bi krenuo jeste, verovali ili ne, šah. Djuk je obožavao ovu igru i uvek bi sa sobom nosio tablu i figure, pa makar i na kraj sveta. Kad god bi došao na novi set i imao slobodno vreme između snimanja, Vejn bi ispred svoje prikolice okačio znak namenjen svima, a naročito njegovim fanovima, na kom je pisalo: "Želite li da igrate šah sa Džonom Vejnom?".

Zanimljivo je da Vejn u filmsku industriju nije ušao kao glumac. Dok je u jednom studiju pomerao neki nameštaj, što je i bio njegov posao, reditelj Raul Volš primetiće Vejna i, videvši nešto u njemu, odlučiće da ga unajmi kao glumca za svoj novi film "The Big Trail", koji će izaći 1930. godine, gde će se u odjavnoj špici prvi put u istoriji pojaviti ime Džon Vejn.

Pojavom ovog filma na filmskom platnu, Vejn nije stekao slavu, ali su mu vrata Holivuda bila otvorena tek toliko da će u narednih 8 godina moći da živi od glume, učestovajući u snimanju preko 60 niskobudžetnih, uglavnom ratnih, kaubojskih i avanturističkih filmova.

Prekretnica za njegovu karijeru bila je 1939. godina, režiser Džon Ford i jedan vanvremenski klasik vestern žanra "Stagecoach", kod nas preveden kao "Poštanska kočija". Pojavom ovog filma, Djuk brzo dobija na popularnosti, koja će u narednom periodu konstantno rasti.



Neka od najvećih filmskih ostvarenja po kojima će ostati upamćen jesu: "El Dorado", "Komančerosi", "Crvena reka", "Utvrda Apači" i "Ratna kola", a u aprilu 1970. godine, Vejnova četrdesetogodišnja glumačka karijera biće krunisana dobijanjem Oskara za glavnu mušku ulogu u filmu "True Grit" ("Čovek zvani Hrabrost"), a za istu ulogu dobiće Zlatni globus nekoliko meseci ranije.

Iako se u svojoj borbi sa bolešću priključio istraživanjima, koja su za cilj imala pronalaženje vakcine protiv kancera, Vejn je u bolnici od posledica raka stomaka preminuo 11. juna 1979. godine.

Na današnji dan 1982. godine, svet je dobio jedan od najpoznatijih i najomiljenijih filmskih klasika - "E.T. vanzemaljca". Ovaj kultni film, koji je režirao niko drugi do Stiven Spilberg, ostavio je neizbrisiv trag u svetu kinematografije i osvojio srca publike širom sveta pričom o prijateljstvu između malog dečaka Eliota, kojeg tumači Henri Tomas, i ljupkog vanzemaljca po imenu E.T. Film prati njihovu neobičnu pustolovinu, punu emocija, tajni i neizvesnosti.

"E.T. vanzemaljac" je postao jedan od najuspešnijih filmova svih vremena, osvojivši brojne nagrade i nominacije. Film je bio pravi fenomen i postao kultni klasik, prepoznatljiv po svojoj toplini, maštovitosti i emotivnoj dubini. Scena u kojoj E.T. leti na biciklu sa Eliotom je postala kultna i simbol neuništive snage prijateljstva.

Spilbergova režija je maestralno prikazala vezu između ljudi i vanzemaljaca, ističući važnost razumevanja, prihvatanja i ljubavi. Film je bio ne samo zabavan za gledanje, već je dotakao srca mnogih i pružio nezaboravno iskustvo. Njegov uticaj na filmsku industriju i popularnu kulturu je nemerljiv, i i danas se divimo ovom remek-delu koje nas podseća na važnost prijateljstva i snage ljudske empatije.

Danas, gotovo četiri decenije kasnije, "E.T. the Extra-Terrestrial" i dalje ostaje omiljeni film mnogih ljubitelja kinematografije. Njegova priča o prijateljstvu, hrabrosti i ljubavi prema drugima i dalje nadmašuje vreme i ostaje inspiracija za nove generacije filmskih stvaralaca.

Na današnji dan pre ravno 30 godina, film "Park iz doba jure" je premijerno prikazan, čime je započela jedna od najpoznatijih i najuspešnijih filmskih franšiza u istoriji kinematografije. Režiju filma potpisuje, kao i kod našeg prethodnog slavljenika, Stiven Spilberg, dok su glavne uloge tumačili Sem Nil, Laura Dern, Džef Goldblum i Ričard Atenboro.

"Park iz doba jure" je adaptacija istoimenog romana Majkla Krajtona, koji je takođe doprineo pisanju scenarija za film. Radnja filma prati avanturu paleontologa dr Alana Granta (tumačenog od strane Sema Nila), paleobotaničarke dr Eli Satler (tumačene od strane Laure Dern) i matematičara dr Ijana Malkolma (tumačenog od strane Džefa Goldbluma), koji posete tematski park na ostrvu Isla Nublar. Ovaj park je napravljen uz pomoć napredne tehnologije, kako bi oživeo dinosauruse iz praistorijske ere.

Međutim, stvari se brzo izmaknu kontroli kada dođe do otkazivanja sistema bezbednosti, što dovodi do bekstva opasnih dinosaurusa koji prete životima posetilaca. Film je postao poznat po svojim revolucionarnim vizuelnim efektima, koji su u to vreme postavili nove standarde u filmskoj industriji.

"Park iz doba jure" je postigao ogroman uspeh i zaradio preko milijardu dolara širom sveta. Ovaj film je ne samo osvojio publiku svojom napetom radnjom i spektakularnim dinosauruskim scenama, već je postao i prekretnica u filmskoj industriji, otvarajući put za razvoj vizuelnih efekata i digitalne animacije u budućnosti.

Danas, nakon tri decenije, "Park iz doba jure" ostaje jedan od najvoljenijih filmskih ostvarenja i inspiracija za brojne nastavke, video igre, knjige i zabavne parkove. Njegova nasleđe i uticaj i dalje žive u svetu filma, ističući važnost mašte, nauke i avanture.

Nastavak na SrbijaDanas.com...