Izvor: RTS, 09.Avg.2009, 17:08 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Godišnjica smrti Arčibalda Rajsa
Obeležava se 80 godina od smrti Arčibalda Rajsa, istaknutog humaniste i najznačajnijeg kriminologa svog vremena. Rajs je prvi počeo istraživanja ratnih zločina vojske Austrougarske nad civilnim stanovništvom.
Predstavnici ministarstava rada i socijalne politike i unutrašnjih poslova, kao i Društva za negovanje tradicija oslobodilačkih ratova Srbije do 1918. položili su vence na grob Rudolfa Arčibalda Rajsa u Beogradu, u okviru obeležavanja 80 godina od smrti tog humaniste >> Pročitaj celu vest na sajtu RTS << i kriminologa.
Posle polaganja venaca na Topčiderskom groblju, organizovan je obilazak obnovljenog Spomenika Rudolfu Arčibaldu Rajsu u Topčiderskom parku.
Rajs, jedan od najznačajnijih kriminologa svoga vremena, rođen je 8. jula 1875. u Nemačkoj pokrajini Baden, a posle sticanja osnovnog i srednjeg obrazovanja studirao je u Švajcarskoj, gde je 1898. godine stekao zvanje doktora hemije.
Radio je kao asistent na Univerzitetu u Lozani da bi 1906. godine dobio zvanje vanrednog profesora kriminalistike, a 1909. godine osnovao institute za tehničku policiju i kriminalistiku na kojima su se školovali studenti različitih nacionalnosti, uključujući i studente iz Srbije.
Rad na suočavanju javnosti sa zločinima
Na poziv tadašnje vlade Rajs je u Srbiju došao septembra 1914. godine i tu upoznao holandskog lekara Arijusa van Tinhovena, koji je ranije počeo istraživanje ratnih zločina nad civilnim stanovništvom.
Rajs je anketu sprovodio tako što je saslušavao austrijske zarobljenike, odlazio na lice mesta, otvarao grobove, pregledao leševe i ranjenike, ulazio u kuće i obavljao tehnička ispitivanja, a njeni rezultati su imali ogroman efekat u svetu, primoravajući javnost da se suoči sa zločinima vojske Austrougarske monarhije.
Sa srpskom vojskom povlačio se preko Albanije, a privrženost istini najviše je ispoljavao kontaktom sa izbeglicama, zbrinjavanjem srpske siročadi u Švajcarskoj i slanjem pomoći stanovništvu okupirane Srbije.
Posle proboja Solunskog fronta 15. septembra 1918. u svim mestima kroz koja je prolazio obavljao je uviđaje o zlodelima u okupiranim područjima i direktno omogućio da se sazna istina o zločininima.
Misiju je nastavio i posle rata, objavljivajući rezultate o zločinima do kojih je došao.
Umro je 8. avgusta 1929. godine i sahranjen na Topčiderskom groblju, a njegovo srce, pohranjeno je u kapeli koja se nalazi u spomeničkom kompleksu na Kajmakčalanu u Makedoniji.
.jpg)
