Izvor: Glas javnosti, 29.Dec.2012, 14:35 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Dve decenije od odlaska Mihaila Lalića
BEOGRAD - Srpski i crnogorski akademik, književnik Mihailo Lalić umro je pre dvadeset godina, 30. decembra 1992. Pisac romana "Lelejska gora", rođen je 7. oktobra 1914. u selu Trepča, između Berana i Andrejevice. Gimnaziju je završio u Beranu kao đak pešak, a 1933. započeo je studije na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu.
Naredne godine objavljuje prve radove, pesme i kraće pripovetke, u "Studentu", "Politici", "Pravdi", listu "Zeta" i drugde. Kao predavač na ilegalnim >> Pročitaj celu vest na sajtu Glas javnosti << marksističkim kursevima tih godina je prvi put i uhapšen, a zatvaran je ukupno tri puta.
Kada je okupirana Kraljevina Jugoslavija Lalić se ubrzo po izbijanju ustanka 1941. priključuje partizanskom pokretu. Sredinom jula 1942, četnici su ga zatočili u Kolašinu, da bi kasnije bio deportovan u koncentracioni logor Sajmište, u Zemunu, a potom u Grčku. Polovinom 1944. priključio se grčkim partizanima i krajem godine se vratio u Crnu Goru.
Bio je novinar lista "Pobjeda" na Cetinju, potom je rukovodio Tanjugom u Crnoj Gori, da bi 1946. bio imenovan za urednika lista "Borba" u Beogradu. Godine 1952. i 1953. proveo je u Parizu.
Za člana Srpske akademije nauka i umetnosti izabran je 1963. a 1968. postao je redovni član. Kada je 1973. formirana Crnogorska akademija nauka i umetnosti Lalić je odmah pozvan u njeno članstvo. Bio je prvi dobitnik Njegoševe nagrade 1963. godine upravo za "Lelejsku goru". Godine 1973. za roman "Ratna srečha" dobio je NIN-ovu nagradu.
Autor je i scenarija za film "Svadba" koji je režirao Radomir Šaranović. Po njegovom romanu "Lelejska gora", nastao je film u režiji Zdravka Velimirovića, a sličnu sudbinu imao je i njegov roman "Hajka" u režiji Živojina Pavlovića. Pojedina Lalićeva dela doživela su i desetak izdanja kao i prevode na vodeće svetske jezike.
Njegovo najpoznatije delo "Lelejska gora" pojavilo se 1957, da bi potom 1962. usledilo drugo, potpunije i opširnije izdanje.
"Lelejska gora" je neka vrsta poetskog romana u monološkoj formi, koji prikazuje tešku dramu ljudsku dramu nekolicine partizana, izgubljenih bez veze sa jedinicom, koji, lutaju Lelejskom gorom, mitskom planinom prepunom znakova i simbola. Reč je o legendarnoj đavoljoj gori, koja simbolizuje izgubljeni put, bezizlaz i besmisao.
Grupa predvođena glavnim junakom (Lado Tajović) luta dolinama i vrletima, gonjena neprijateljskim hajkama i zasedama, glađu, strahom, samoćom i neizvesnošću.
Lalićeva Lelejska gora je metafora ratnog haosa i stranputica, moralnog mraka i bezizlaza, složenosti i tajnovitosti ljudske prirode.
Poslednje godine Lalić je uglavnom proveo u Herceg Novom.
.jpg)
