Izvor: Vostok.rs, 28.Nov.2015, 19:17 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Stvaraoci Srbije – Milutin Milanković
28.11.2015. - Milanković među 15 najvećih umova svih vremena
"Kada jednom uloviš krupnu ribu, sitnije ti više nisu zanimljive. Radio sam 25 godina na svojoj teoriji osunčavanja, i sada kada je završena, ostao sam bez posla. Isuviše sam star da počnem rad na novoj teoriji, a teorije veličine kao ova koju sam završio, naprosto ne rastu na drveću", reči su velikog a skromnog uma.
Milutin Milanković
Milutin Milanković, geofizičar, >> Pročitaj celu vest na sajtu Vostok.rs << matematičar, astronom, klimatolog, građevinski inženjer, univerzitetski profesor, osnivač Katedre za nebesku mehaniku i svetski uvažavan naučnik, rođen je 28. maja 1879. godine u Dalju, blizu Osijeka. Zbog osetljivog zdravlja osnovno obrazovanje sticao je u kući, a sa deset godina prešao je kod ujaka u Osijek, gde je završio realnu gimnaziju.
Nakon gimnazije otišao je u Beč, gde je pohađao Visoku tehničku školu i sa visokim ocenama diplomirao građevinu 1902, a dve godine kasnije doktorirao je i postao prvi srpski doktor tehničkih nauka. Na poziv srpske vlade, preselio se 1909. godine u Beograd i postao profesor primenjene matematike na Beogradskom univerzitetu.
Kasnije je Milutin Milanković postao i dekan Filozofskog fakulteta. U tom zvanju spominje ga Prosvetni glasnik od 1. februara 1928. godine.
Milutin Milanković
Milutin Milanković je prvi naučnik koji je matematički, objašnjavajući uticaj astronomskih faktora na klimu u prošlosti, precizno objasnio pojavu i nastanak ledenih doba. Zbog toga se danas dugoročne ciklične klimatske promene, uzrokovane astronomskim promenama položaja Zemlje u odnosu na Sunce, po njemu nazivaju Milankovićevi ciklusi. Svoju teoriju je zaokružio knjigom "Kanon osunčavanja Zemlje i njegova primena na problem ledenih doba", štampanom u izdanju Srpske kraljevske akademije početkom 1941. godine. Poznat je i po predlogu reforme julijanskog i gregorijanskog kalendara.
Vreme od 7. avgusta 1940. godine spominje profesora nebeske mehanike Milutina Milankovića u članku "Jugosloveni su zadužili čovečanstvo velikim otkrićima".
Zanimljivo je i Milankovićevo razmišljanje pod naslovom "U carstvu nauka", objavljeno u Srpskom narodu od 5. juna 1943. godine.
Milutin Milanković je preminuo 12. decembra 1958. godine u Beogradu, gde je prvobitno bio sahranjen na Novom groblju, a kasnije je prenet na porodično groblje u Dalju.
Novčanica od 2.000 dinara
Nažalost, mnoge generacije su bile uskraćene za saznanja o ovom naučniku, jer je priznanje najvećeg dela njegovog rada usledilo tek mnogo kasnije. Nasa je Milutina Milankovića svrstala među 15 najvećih umova svih vremena, a u čast njegovih dostignuća u astronomiji po njemu su nazvani jedan krater na Mesecu, jedan krater na Marsu i jedan asteroid. Nagrada Evropskog geofizičkog društva koja nosi njegovo ime ustanovljena je 1993, a 2009. je u Srbiji proglašena godinom Milutina Milankovića. Jedan bulevar na Novom Beogradu nosi Milankovićevo ime, a od 2012. godine njegov lik se nalazi na novčanici od 2.000 dinara.
Autor: Matea Milošević
RTS
.jpg)
