Izvor: RTS, 21.Okt.2021, 11:48
"Veliki školski čas" povodom 80. godišnjice masovnog stradanja civila u Kragujevcu
U spomen-parku "Kragujevački oktobar" u Šumaricama obeležen je Dan sećanja na žrtve u Drugom svetskom ratu i 80 godina od masovnog streljanja civila u Kragujevcu. Državnu ceremoniju predvodio je predsednik Srbije Aleksandar Vučić.
Moleban, pomen stradalima, služio je episkop šumadijski Jovan sa sveštenstvom, a nakon toga je predsednik Vučić položio venac kod Spomenika streljanim đacima, podignutom na mestu gde su 21. oktobra 1941. godine >> Pročitaj celu vest na sajtu RTS << nemačke okupacione snage streljale đake i profesore kragujevačke gimnazije.
Vence su položili i ministri u Vladi Srbije, predstavnici Skupštine Srbije, Vojske Srbije, verskih zajednica, Grada Kragujevca, SUBNOR-a, kao i učenici i profesori Prve kragujevačke gimnazije.
Poštu stradalima odali su i predstavnici diplomatskog kora, a u ime Nemačke to je učinila potpredsednica Bundestaga Klaudija Rot.
Obeležavanju su prisustvovali ministri Branko Ružić, Nebojša Stefanović, Darija Kisić Tepavčević, Gordana Čomić, kao i brojni građani.
Povodom stradanja nevinih civila u Kragujevcu je održan i tradicionalni "Veliki školski čas".
Skoro 2.800 žrtava nacističkog terora u ŠumaricamaMasovno streljanje civila u Kragujevcu smatra se jednim od najvećih zločina nemačke vojske u Drugom svetskom ratu, a streljanje je vršeno 19, 20. i 21. oktobra kao odmazda za 10 ubijenih i 26 ranjenih nemačkih vojnika posle sukoba sa partizanima i četnicima na putu između Kragujevca i Gornjeg Milanovca.
Izdata je naredba da se za jednog ubijenog nemačkog vojnika strelja sto ljudi, a za ranjenog pedeset.
Tačan broj žrtava nemačke odmazde nije tačno utvrđen, a Muzej "21. oktobar" raspolaže podacima o 2.796 streljanih civila.
Prema podacIma Muzeja, 19. oktobra je streljano 415 građana u okolini Kragujevca, u selima Grošnica, Mečkovac i Maršić, a 20. oktobra je u Kragujevcu streljano sto dvadeset dvoje građana, među kojima je bilo i Jevreja.
Osvetničko streljanje u kome je svako mogao biti metaViši kustos Muzeja 21. oktobar Marko Terzić kaže za RTS da je struktura streljanih bila raznolika – od 12 do 78 godina.
"Zajednička crta za sve zločine Trećeg rajha je bila ubijanje Jevreja i Roma. Ideja nacista je bila da se žene uglavnom ne ubijaju, dok su žene stradale u Šumaricama, od 27 likvidiranih, većinom bile Jevrejke", dodaje Terzić.
"Pored đaka i njihovih profesora, stradali su i radnici, sveštenici i seljaci pokupljeni sa pijace", dodaje Terzić.
Navodi da su sva streljanja tokom jeseni 1941. bila odmazda na ustanak protiv okupatora koji je uzimao maha, što je ugrozilao nemačku pozadinu i komunikaciju Dunav – Egejsko more. General Franc Beme je poslat da uguši ustanak.
Ukazao je na to da je ubijanje talaca tradicija koja potiče još od pruske vojske, a u naredbi feldmaršala Vilhelma Kajtela dobija nove razmere. "Beme kao Austrijanac je verovatno postupao osvetnički, jer se u Srbiji streljalo bez ikakvog reda, svako je mogao biti meta", kaže Terzić.
Naglašava da je u tri meseca terora ubijeno oko 30.000 civila.
Na "Velikom školskom času" izvedena je poema Crni dan Duška Radovića, prva poema namenski napisana za tu manifestaciju, a koja je izvedena 1971. godine. Poruke Kragujevčana prvi put su ove godine izložene u Muzeju.
Dramski prikaz režirao je Dragan Jakovljević, a poemu je izvelo 12 glumaca Knjaževačkog teatra sa gostujućim glumcem iz Milošem Lazićem, a u saradnji sa Kragujevačkim teatrom.
"Veliki školski čas" u Šumaricama kao komemoracija održava se od 1957. godine, a kod Spomenika streljanim đacima i profesorima od 1961, kada je taj spomenik i otkriven.
Veliki školski čas kraj spomenika streljanim đacima i profesorima prvi put je održan 1957. godine i od tada je u programu učestvovalo više od 50.000 učesnika, napisano na desetine poema, originalnih muzičkih i književnih dela.
U spomen na žrtve streljanja čitav prostor Šumarica je 1953. godine pretvoren u spomen-park, a memorijalni kompleks obuhvata površinu od 352 hektara na kojoj se nalazi 30 masovni grobnica.
U okviru kompleksa nalazi se deset spomenika koji su podignuti na humkama streljanih.
Tragedija koja se ne sme zaboraviti ni ponovitiMinistarka rada i socijalne zaštite Darija Kisić Tepavčević kaže da su Šumarice mesto velike tragedije. Prisustvovali smo Velikom školskom času sa porukom da se ovaj događaj nikada ne zaboravi i da ne dozvolimo da se ikada više tako nešto bilo gde ponovi", dodala je ministarka.
Direktorka Prve gimnazije u Kragujevcu Slavica Marković rekla je da je 21. oktobar datum koji budi najtužnija osećanja kod Kragujevčana koji, kako kaže, veoma poštuju sećanje na taj tragičan događaj.
Navodi da su komemoraciji u Šumicama prisustvovali učenici svih osnovnih i srednjih škola i predškolskih ustanova u Kragujevcu i istakla da je važno da se neguje sećanje na taj datum.
Komemoraciji je i prisustvovao predsednik SUBNOR-a Vidosav Kovačević koji je rekao da je pre 80 godina srpski narod rekao istorijsko "ne" fašizmu i odazvao se pozivu Komunističke partije Jugoslavije i zajedno sa drugim jugoslovenskim narodima počeo je opštenarodni ustanak protiv okupatora.
Podsetio je da je u četvorogodišnjoj borbi srpski narod najviše stradao, o čemu govori i jedno od najvećih stratišta u Šumaricama.
"Oduševljen sam što je veliki broj mladih učenika bio u Šumaricama. Ne smemo zaboraviti takve događaje. Jednom je neko rekao: "Mrtvi nisu oni koji su umrli, mrtvi su oni koji su zaboravljeni", zaključio je Kovačević.
Pogledaj vesti o: Kragujevac
UŽIVO Vučić u Kragujevcu: Položio venac na spomenik; 80 godina od masovnog streljanja civila
Izvor: B92, 21.Okt.2021
U spomen-parku "Kragujevački oktobar" u Šumaricama obeležava se Dan sećanja na žrtve u Drugom svetskom ratu i 80 godina od masovnog streljanja civila u Kragujevcu, a državnu ceremoniju predvodi predsednik Srbije Aleksandar Vučić.
.jpg)
