Izvor: Studio B, 17.Mar.2012, 12:54   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Osam godina od nasilja nad Srbima na KiM

Na današnji dan se navršava osam godina od talasa nasilja na Kosovu i Metohiji, u kojem je 19 osoba ubijeno, a proterano više od 4.000 Srba i drugih nealbanaca.

Na godišnjicu martovskog pogroma episkop raško-prizrenski Teodosije sa sveštenstvom u hramu Sv. Nikole u Prištini u podne će služiti parastos žrtvama.

U nasilju je porušeno i zapaljeno oko 900 kuća i 35 pravoslavnih crkava i manastira, uključujući srednjovekovne svetinje, poput Bogorodice Ljeviške >> Pročitaj celu vest na sajtu Studio B << u Prizrenu, iz 14. veka.

U talasu nasilja 17. i 18. marta 2004. ubijeno je 19 osoba, od toga osam Srba i 11 Albanaca - koje su usmrtili pripadnici Kfora u samoodbrani. Povređene su 954 osobe, među njima i desetine pripadnika međunarodnih snaga a uništena su 72 vozila Ujedinjenih nacija.

Etnički je očišćeno šest gradova i devet sela, spaljen je manastir Devič kod Srbice, koji još nije potpuno obnovljen. Oskrnavljena su mnoga groblja na Kosovu i Metohiji, a u crkvama je nestao ili oštećen veliki broj vrednih ikona i drugih crkvenih relikvija, kao i knjige krštenih, venčanih i umrlih koje svedoče o vekovnom postojanju Srba.

Misija UNESKO-a, čiji su predstavnici kasnije obišli demolirane pravoslavne crkave i manastire u pokrajini, napravila je procenu prema kojoj šteta na njima iznosi približno 30 miliona dolara.

Zapaljeni su konaci manastira Svetih arhangela kod Prizrena. U Prizrenu je pored crkve Bogorodice Ljeviške izgoreo i hram svetog Đorđa iz 16. veka. Proces obnove Ljeviške je još u toku, a crkva Svetog Đurđa je posle obnove osveštana u zimu 2010. godine. U tom gradu sada je samo oko 20 Srba. U Prizrenu je zapaljena zgrada Bogoslovije i oskrnavljeno sedište Raško-prizrenske eparhije.

Povod za pogrom bila je kampanja albanskih medija u kojoj su lokalni Srbi optuženi da su psima naterali preko reke Ibar šest albanskih dečaka iz sela Čabar kod Zubinog Potoka i tako trojicu oterali u smrt.

Istraga UNMIK policije utvrdila je da su albanske optužbe lažne, a portparol međunarodne policije Neridž Sing izjavio je tada da su ''preživeli dečaci posle tragedije bili pod jakim pritiskom albanskih novinara i političara da optuže Srbe iz susednog sela".

Albanski ekstremisti su najpre započeli proteste u južnom delu Kosovske Mitrovice a u sumrak su krenuli u oružani napad na Srbe u severnom delu grada - gde su intervenisali pripadnici Kfora. Nasilje i napadi preneli su se južnije, u selo Čaglavicu i druga naselja na području Prištine, a na meti su se našla srpska sela i gradovi širom pokrajine - Lipljan, Gnjilane, Uroševac, Đakovica i Prizren.

Teror je nastavljen sutradan, 18. marta, kada su Srbi morali da napuste Kosovo Polje, Obilić, Plemetina kod Vučitrna, Svinjare nadomak Kosovske Mitrovice, dok je u selu Bijelo Polje kod Peći zapaljeno svih 28 povratničkih kuća i parohijski dom.

Manje grupe Srba spas su potražile u bazama Kfora, a ostali u bezbednijim srpskim enklavama. Većina je i danas u kolektivnim centrima, kontejnerskim naseljima blizu Gračanice, ili u tuđim domovima, a malo ko se odlučio na povratak. Oko 250 Srba izbeglo je u unutrašnost Srbije.

U nekoliko gradova izbili su tih dana protesti, u Nišu i Beogradu zapaljene su džamije, a u glavnom gradu je tokom nemira povređeno 17 građana i policajaca.

Predstavnici međunarodne zajednice ocenili su tada da je "etnički motivisano nasilje" nad Srbima na KiM "planirano i dobro orkestrirano", ali se ispostavilo da više od 20.000 pripadnika međunarodnih snaga nisu bili spremni, ili nisu hteli, da ga osujete i spreče.

Posle pogroma nad Srbima, uhapšeno je 270 Albanaca, a 143 osobe su osuđene, većina na novčane, a 67 na zatvorske kazne. Privremena kosovska skupština u Prištini je na isti dan 17. februara 2008. jednostrano proglasila nezavisnost Kosova od Republike Srbije, koju danas priznaje 86 od ukupno 193 država članica Ujedinjenih nacija, i 22 od 27 zemalja članica EU.
Pogledaj vesti o: Autonomna pokrajina Kosovo i Metohija

Nastavak na Studio B...

medio.rs: Osma godišnjica nasilja na Kosovu

B92: Parastos žrtvama nasilja

Nezavisne Novine: Obilježeno osam godina od nasilja nad Srbima na KiM

B92: Beograd: Podrška Srbima s Kosova

Vostok.rs: Rusija će pomoći da se obnove izgubljene svetinje Kosova

Blic: Obeleženo osam godina od nasilja nad Srbima na KiM

BKTV News: Episkop Teodosije: Srbi i Albanci mogu činiti dobro jedni drugima

BKTV News: Lavrov: Rusija će pomoći da se obnove izgubljene svetinje Kosova