Izvor: JUGpress.com, 17.Nov.2019, 13:49   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Patrijarh Irinej na proslavi dva veka Malog Sabornog hrama

NIS

Patrijarh srpski Irinej prisustvovao je svečenoj akademiji povodom obeležavanja 200 godina Sabornog hrama Svetih Arhangela u Nišu, u narodu poznatog kao Mali Saborni hram. Patrijarha je u porti Saborne crkve dočekao vladika niški Arsenije sa sveštenicima niške Eparhije, ali je njegov dolazak u Niš gde je preko 35 godina proveo kao episkop i među narodom bio omiljen, sa nestrpljenjem očekivao i veliki broj građana.

                                    >> Pročitaj celu vest na sajtu JUGpress.com << Pre svečane akademije u 17 sati služena je Večernja služba, bdenje, u Malom Sabornom hramu, koji je nakon završetka rekonstrukcije ponovo otvoren, kojoj je prisustvovalo desetak episkopa SPC i sestrinskih-pomesnih crkava. Večernjoj službi su prisustvovali i gradonačelnik grada Darko Bulatović, predsednik Skupštine grada Niša Rade Rajković,  komandant Kopnene vojske Srbije general – potpukovnik Milosav Simović, predsednici niških gradskih opština i predstavnici gradskih institucija.  Nakon toga je održana Svečana akademija u Svetosavskom domu.

                                  Patrijarh Irinej je danas služi Svetu arhijerejsku Liturgiju  u Sabornom hramu Silaska  Svetog Duha na apostole u Nišu,Velika Saborna crkva,  u prisustvu više  Arhijereja Srpske Pravoslavne  Crkve, kao i drugihpomesnih crkava.

                “Ovo je veliki i značajni jubilej za grad Niš i mi se radujemo što ćemo ga proslaviti zajedno sa našim patrijarhom gospodinom Irinejem i vladikom niške Eparhije Arsenijem”, kazao je otac Branko Cincarević. “Nema starije kuće u Nišu od ove crkve. To je najstarija crkva. Baš je tako i zidana jer turski paša je deo dozvolu 1819.godine da se podigne hram koji neće imati ni zvonik ni kube .Hram je zidan kao kuća, ali kuće koja je bogomolja u kojoj se Božije ime slavilo i prizivalo. Taj maleni hram, prelepa lepotica Niška, danas obeležava dva veka svoga postojanja”, kazao je otac Cincarević.

                On je dodao da je hram  za dva veka imao burnu istoriju.

                “Pet puta je hram obnavljan, potapan, spaljivan i mnoge su suze utrte u ovaj  hram, ali danas radosni i ponosni obeležavamo ovaj dan. Ne može čoveka da ne trene taj dodir i osećanje da je ovo veliki trenutak i da smo učesnici ovog  velikog jubileja.Naš vladika Arsenije je učionio najviše što je mogao. Predvođenji njime mi smo obnovili ovaj naš mali Saborni hram , a obnova je trajala punih 15.godina. On je iznutra živopisan, spolja je potpuno sređen građevinski, pod je promenjen jer je u hramu bila velika vlaga, ikonostas je restauriran na čemu zahvaljujemo Zavodu za zaštitu spomenika i kulture.Ceo mobilijar koji je sada u hramu predstavlja blago novog hrama posvećenog Svetih arhangela. Radujemo se tome, a večeras je u njenu održano prvo bogosluženje  posle obnove”, kazao je otac Cincarević.

               Hram svetih Arhangela u Nišu, ili Mala Saborna Crkva, podignuta je trudom i zalaganjem dvojice niških mitropolita fanariota- Makarija III i Meletija Mučenika. Izgradnja hrama započeta je, po svemu sudeći, pre 1815. godine. U prilog ovome svedoči i zapis na ikoni Sabora svetih Arhangela, koja se danas nalazi na ikonostasu u hramu. Na njemu je zapisano: Za vreme arhijerejstvovanja svepreosvećeneog mitropolita niškog Makarija živopisano je ovih 13 svetih ikona… a brigom i staranjem sveprečasnih i svetih proigumana Hilandara gospodina Ignatija i gospodina Jone, troškom pak i darežljivim izdatkom Hristoljubivih starešina i ostalih pobožnih hristijana, zalaganjem stanovnika ovog grada; sviju njih neka se seti Gospod u carstvu svom”.

                      Ispod natpisa na vodoravnom svitku, ispisana je crvenim grimizom 1815. godina. Zbog dobrih odnosa mitropolita Makarija III sa Huršid pašom, dopuštena je gradnja hrama u Nišu, pomenute 1815. godine. U istoriji je poznato, a i arheolozi su dokazali, da se na ovom mestu nalazi stariji hram iz nepoznatog perioda.

                         Čuveni niški prota Jovan Popović Ikonom, zapisao je u svom Služebniku: „Da se znae kako se poče niška Crkva da se pravi i malo i veliko da znae na hram Svetom Ranđelu. Kad bila stara ona izgorela na dan na Tri svetitelja: u godinu čumu kako izgore dokse napravi: 6 godina bimo bez Crkve: kako izgore čuma bi potom imaše. Na mesec oktombri 1819.“

                        Izgradnja hrama je brzo napredovala, a nakon dolaska novog mitropolita kir Meletija, hram je u potpunosti završen i osvećen 1819. godine. Po tadašnjim turskim zakonima, Crkva nije smela da bude visoka, pa je zato ukopana u zemlju. Sa južne strane hrama, pored puta, podignut je veliki kameni zid, da Turci ne bi imali pogled na hram.

                       Hram je 1839. godine proširen, zalaganjem niškog mitropolita Grigorija. Tada je na hramu popravljen krov, a dograđeni su i tremovi sa južne, severne i zapadne strane. Srušen je i visoki zid sa južne strane, koji je zaklanjao pogled na Crkvu od očiju Turaka. Po svemu sudeći, tada su i postavljene svetogorske ikone na ikonostasu iz 1815. godine.

                 Hram je delimično ruiniran u vreme Prvog svetskog rata i bugarske okupacije Niša. U to vreme, hram su koristili nemački vojnici za svoje bogoslužbene potrebe. Obnovljen tek u vreme niškog episkopa Dositeja Vasića 1927. godine. Dvadeset godina kasnije 1947.velika poplava koja je zahvatila čitav grad, poplavila je i mali Saborni hram. Hram je ubrzo obnovljen, trudom predsednika Niške crkvene opštine gospodina Jordana Cvetkovića i vladike niškog Jovana Ilića. Hram je po treći put osvećen 14. novembra 1948. godine, rukom episkopa niškog Jovana.                         Poslednju obnovu hram je doživeo u peridu od 2001. do 2006. godine. Hram je u potpunosti živopisan, promenjen je pod u tremovima, očišćen stari ikonostas i urađena nova fasada. Hram je osveštao po četvrti put episkop niški episkom Irinej, sada patrijarh srpski

PodeliteClick to share on Facebook (Opens in new window)Kliknite ovdje za dijeljenje na Twitteru (Opens in new window)Kliknite za slanje emaila prijatelju (Opens in new window)Click to share on Skype (Opens in new window)

I ovo Vam može biti interesantno

Nastavak na JUGpress.com...