Izvor: Politika, 13.Mar.2015, 23:02   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Jaki aduti sa Balkana

„Ničije dete” u međunarodnom, a „Spomenik Majklu Džeksonu” i „Travelator” u balkanskom takmičarskom programu, nagrada „Sofija” Franku Neru, a retrospektiva „Monti Pajtonu”

Prošlogodišnji Međunarodni filmski festival u Sofiji zahvaljujući, po sadržaju, velikoj retrospektivi proticao je u znaku srpskog filma. Ove godine kinematografija u fokusu je gruzijska, obeležava se i jubilej – 100 godina bugarskog filma, a kako tradicija ovde nalaže, ni 19. Sofija >> Pročitaj celu vest na sajtu Politika << festival neće proći bez najnovijih filmskih dela iz Srbije.

Festivalski čelnik, svestrani Stefan Kitanov, odabrao je film „Ničije dete” Vuka Ršumovića za međunarodni takmičarski program (takmiče se debitanti), a filmove „Spomenik Majklu Džeksonu” Darka Lungulova i „Travelator” Dušana Milića za takmičenje filmova Balkana. Film „Andergraund” Emira Kusturice prikazuje se u okviru omaž programa posvećenog velikom evropskom (nemačkom) producentu, nedavno preminulom Karlu Baumgartneru, koji je kao koproducent potpisivao i ovaj Kusturičin film.

Ršumovićevo „Ničije dete”, pobednik nedavno završenog 43. Festa u kategoriji „Srpski film”, u Sofiji će se suočiti sa pobednikom Festovog glavnog takmičarskog programa – sa filmom „Vuk” Nadžija Abu Novara. Suočavanje će uslediti i sa dva vrlo dobra bugarska filma. Jedan je „Lekcija” Kristine Grozeve i Petra Valčanova, na temu pogubnog uticaja velike evropske ekonomske krize na pripadnike srednje klase u nestanku, izvrsna filmska opservacija grabežljivosti i nemoralnosti velikih bankarskih sistema, lekcija o hrabrosti i odlučnosti u neprijateljskom okruženju koje se hrani tuđom mukom i strahom. Drugi bugarski film je „Preljuba” Javora Veselinova, šarmantna priča o surevnjivom odnosu oca i sina na planu ljubavnih afera od kojih im je jedna zajednička – i jedan i drugi su sa istom devojkom...

Međunarodna konkurencija je jaka. Između ostalih, tu su još i iranski film „Bez granica” Amirhoseina Asgarija, mađarski „Iz nekih neobjašnjivih razloga” Gabora Rajša, gruzijski „Kreditni limiti” Salome Aleksi, irski „Patrikov dan” Terija Mekmahona i nemački „Mi smo mladi, mi smo jaki” Burhana Kurbanija (avganistanskog porekla). Žirijem međunarodnog takmičarskog programa predsedava bugarski reditelj Stefan Komandarev.

Neće biti lako ni Lungulovu ni Miliću, jer je Stefan Kitanov komponujući takmičarski program „Balkanski film”, tu uvrstio i neke od najjačih balkanskih aduta. Pre svega crno-beli istorijsko-istočni vestern „Aferim” Rumuna Radua Žudea (rumunsko-bugarsko-češko-francuska koprodukcija), koji je nedavno na 65. Berlinalu osvojio „Srebrnog medveda” za najbolju režiju (ravnopravno sa Malgoržatom Šumovskom). Zatim i albansko-italijanski film „Bota” Irisa Elezija i Tomaza Lugorečija, koji je osvojio kritičarske nagrade u Karlovim Varima i Rejkjaviku, kao i dva vrlo dobra turska filma „Sivas” Kana Mujdecija (nagrađen u Veneciji) i „Glasovi” Huseina Karabeja.

Ne treba smetnuti sa uma da je u balkanskom takmičarskom programu i film „Ksenija” Panosa H. Kutrasa (prikazan i na Festu), jedan od najboljih prošlogodišnjih grčkih filmova. U „Kseniji”, što je skraćenica od filoksenija – gostoljubivost, ljubav prema tuđincima, Kutras modernije i dinamičnije nego što je to uradila rediteljka Marija Duza u filmu „Drvo i ljuljaška”, tematizuje pitanje domovine i pitanje pripadnosti zemlji rođenja u svetlu večitih ljudskih migracija. Na crnohumoran i zabavan način Kurtas fokusira priču na dva brata albanskog porekla, a rođena u Grčkoj, u odisejskom pohodu u potrazi za nepoznatim ocem. Potraga za ocem je potraga za sopstvenim identitetom, konačnim priznanjem postojanja i satkana je od niza prepreka, od kojih su neke izazvane duhovima iz prošlosti, a neke brutalnostima mrzitelja tuđinaca iz sadašnjosti.

Međunarodni filmski festival u Sofiji podrazumeva i takmičarske selekcije dokumentarnih i kratkometražnih filmova, zanimljive paralelne programe, među kojima i „Psihoanaliza i film” i „Sinema politika”, i retrospektive. Jedna od njih je posvećena italijanskom glumcu Franku Neru, neprevaziđenom Đangu iz filma Serđa Korbučija, kojem je uručena nagrada „Sofija” za životno delo. Druga – legendarnim montipajtonovcima i njihovom jubileju. Boje „Monti Pajtona” u Sofiji „brani” Teri Džons.

Dubravka Lakić

objavljeno: 14.03.2015.

Nastavak na Politika...