Izvor: Politika, 15.Jun.2012, 13:17   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Vek i po od ubistva dečaka kod Čukur česme

BEOGRAD – Na današnji dan, pre tačno 150 godina, odigrao se čuveni sukob kod Čukur česme u Beogradu, kada je 15. juna 1862. godine - po starom kalendaru 3. juna - ubijen srpski mališan Sava Petković, posle čega je ubrzana borba za konačno oslobođenje Srbije od Turske.

Srpska žandarmerija odigrala je ključnu ulogu i u sukobima kod Čukur česme - današnja Dobračina ulica na beogradskom Dorćolu - ali i tokom narednih dana kada su Turci sa tvrđave bombardovali Beograd. >> Pročitaj celu vest na sajtu Politika <<

Taj događaj redovno se prigodnim aktivnostima obeležava i kod same česme u Dobračinoj, kod spomenika poginulom dečaku.

Sukobi kod Čukur česme 1862. godine počeli su kada su turski vojnici, pošto se u to vreme unutar beogradske tvrđave još uvek nalazila turska vojna posada, iz obesti razbili krčag o glavu dečaka, koji je od posledica izdahnuo, a srpski žandarmi su uhapsili ubice.

Sukob dve strane ubrzo je prerastao u žestok okršaj, koji se potom dalje širio i preneo i na prostor obližnje Velike pijace - sada Studentskog parka, kod Rektorata. Poginuli su i žandarm Đorđe Nišlija i tumač Sima Nešić.

Pošto je formalno primirje potpisano u zoru narednog dana, očekivalo se smirivanje situacije, ali je potom, 17. juna po novom kalendaru, usledilo bombardovanje beogradske varoši od strane Turaka sa tvrđave, koje je nastavljeno i tokom noći.

Zahvaljujući veštini Mihaila Obrenovića, koji je tada bio knjaz Srbije, ovi događaji doveli su, postupno, do povlačenja Turaka sa teritorije tadašnjih okvira Srbije.

Prema odredbama sporazuma u Kanlidži (predgrađe Carigrada) turskom stanovništvu naloženo je iseljavanje, što je ovoga puta i sprovedeno.

I pojedini raniji sporazumi imali su slične odrednice ali nikada, tako konkretno uz podršku pojedinih velikih sila, pa su ih turske vlasti zanemarivale.

Par godina docnije, 1867. Knjaz Mihailo je uspeo i da se turske vojne posade iz utvrđenih gradova tadašnje Srbije isele.

Dečak Sava Petković, koji je tada tragično stradao, došao je neposredno pre ubistva iz sela Lukova u okolini Kuršumlije, kod svoga rođaka Milenka Petrovića u Jajince kod Beograda, kako bi u Beogradu izučio sarački zanat.

Kod Čukur česme, u Dobračinoj ulici, 1931. godine podignut je spomenik, sredstvima zadužbine proizvođača i trgovca duvanom Tome Vanđela, delo srpskog vajara Simeona Roksandića.

U znak sećanja na taj događaj koji je sticajem okolnosti pao na veliki hrišćanski praznik Duhove (Trojica) - kada je srpska žandarmerija odigrala presudnu ulogu u sputavanju daljeg iživljavanja Turaka nad Srbima - 3. jun se u modernoj Srbiji obeležava kao Dan MUP-a i policije Srbije.

Tanjug

objavljeno: 15/06/2012

Nastavak na Politika...