Izvor: RTS, 07.Jan.2010, 20:30 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Proslava Božića u Srbiji
Najradosniji događaj u hrišćanskom svetu, praznik rođenja Isusa Hrista, obeležava se u svim hramovima Srpske pravoslavne crkve. Jutarnju liturgiju u beogradskoj Sabornoj crkvi služio mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije.
Božić, praznik rođenja Isusa Hrista, sećanje na najradosniji događaj u hrišćanskom svetu, obeležava se u svim hramovima Srpske pravoslavne crkve. Jutarnju prazničnu liturgiju u devet časova u beogradskoj Sabornoj crkvi služio je čuvar trona >> Pročitaj celu vest na sajtu RTS << patrijarha mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije.
Povodom velikog hrišćanskog praznika, Božića, Radio-televizija Srbije, u saradnji sa Radio-televizijom Republike Srpske, prenosila ponoćnu Božićnu liturgiju iz hrama Hrista Spasitelja u Banjaluci.
Svetu arhijerejsku liturgiju služio episkop banjalučki Jefrem.
Hram Hrista Spasitelja podignut je na mestu nekadašnjeg, koji je srušen tokom Drugog svetskog rata, tako da je ova Božićna liturgija bila prvi prenos bogosluženja iz oživljenog hrama.
Svako rođenje je za večnost i neprolazni život, a neprolazni duh Hristov Bog je poslao svima nama, rekao je Amfilohije.
"Kroz Njega je progovorilo Nebesko očinstvo i Carstvo nebesko i zemlja je postala nebeska kroz Njega", rekao je mitropolit Amfilohije govoreći o značaju praznika Rođenja Hristovog i ličnosti Spasitelja koji je pre više od dva milenijuma promenio tok istorije sveta.
"Ponesite sa sobom mir i pomirenje koje nam Bog podario na ovaj dan", poručio je pravoslavnim vernicima mitropolit, čuvar trona srpskih patrijaraha do izbora novog poglavara Srpske pravoslavne crkve.
Pored mnogobrojnih vernika koji su se pričestili posle četrdesetodnevnog posta, Božićnoj litrurgiji Svetog Jovana Zlatoustog prisustvovali su i predstavnici beogradske katoličke nadbiskupije sa nadbiskupom Stanislavom Hočevarom.
Majka svih hrišćanskih praznika
Tradicionalnu Božićnu poslanicu arhijereja SPC u kojoj se vernici podsećaju da nas Božić sve poziva da živimo u bratoljublju i bogoljublju i u jevanđelskoj skromnosti i da je praznik Rođenja Hristovog "majka svih hrišćanskih praznika koji iz njega izviru - kao reke iz izvora", pročitao je starešina Saborne crkve protojerej-stavrofor Petar Lukić.
"Rođenje Hristovo je ponovno stvaranje sveta, a Ovaploćenje Boga Logosa je kamen temeljac sveta", zapisao je Jovan Zlatousti, a navodi se u poslanici koja je pročitana na prazničnim liturgijama u svim hramovima Srpske pravoslavne crkve u zemlji i svetu.
Na svim liturgijama pročitana je tradicionalna Božićna poslanica u kojoj se poziva srpski narod u matici i rasejanju "da kao drevni evropski narod" čuva svoju veru, jezik i pismo.
Slavlje je počelo u ponoć kada je, prema predanju, rođen Spasitelj ljudskog roda. Prvu Božićnu liturgiju u beogradskom Spomen-hramu Svetog Save služio je vikarni episkop hvostanski Atanasije.
Liturgiji je prisustvovao veliki broj vernika, a čas rođenja Isusa oglasila su zvona Hrama svetog Save.
"Ovoga Božića posebno smo ispunjeni radosnom tugom što nas je ostavio naš veliki patrijarh Pavle i preselio se sa zemlje na nebo", rečeno je u prazničnoj poruci.
I ovoga Božića smo zajedno sa svojom braćom i sestrama na Kosovu i Metohiji, kolevci našega naroda", kaže se u poslanici.
Slavi se tri dana
Prema jevanđeljima, Isus Hristos je rođen tačno u ponoć, kada se najsjajnija zvezda koja se kretala od Istoka prema Zapadu zaustavila iznad pećine kraj Vitlejema.
Na ikonama se slika pećina u kojoj se Bogorodica odmara uz dete položeno u jasle. U pećini ili ispred nje sedi Josif, oslobođen sumnje u Marijinu vernost i pastiri zadivljeni božanskim rođenjem.
Srpska pravoslavna crkva Božić slavi tri dana, koji su u njenom bogoslužbenom kalendaru obeleženi crvenim slovom. Drugi dan Božića je Sabor presvete Bogorodice koji crkva posvećuje Bogomajci u znak zahvalnosti što je rodila Spasitelja, dok se trećeg dana slavi sveti arhiđakon Stefan.
Božić slave Ruska pravoslavna crkva, Jerusalimska patrijaršija, Sveta Gora, starokalendarci u Grčkoj i egipatski Kopti.
Sve ostale hrišćanske crkve, među kojima i neke pravoslavne, Božić su proslavile pre 13 dana, poštujući novo računanje vremena i gregorijanski kalendar.
Božićna simbolika
Da bi se Hrišćani dostojno pripremili za Božić, ustanovljen je Božićni post. Sam praznik Božić, uvek je mrsni dan.
Božićna slama se, prema narodnim običajima, u kuću unosi zajedno sa badnjakom, rasprostire po glavnoj prostoriji i ne iznosi sve vreme božićnih praznika. Ona simbolizuje slamu na kojoj je rođen Isus Hristos.
Na svečanoj božićnoj trpezi, najvažnija je česnica, bela pogača umešena od pšeničnog brašna bez kvasca. Mesi se uz molitvu prvom vodom koja se u zoru tog dana uzme iz bunara ili sa izvora.
U česnicu se stavlja zlatan ili srebrni novčić. Česnica se za ručkom isključivo lomi rukama, ne seče se nožem. Onaj ko u svom parčetu pronađe novčić, prema verovanju, imaće sreće u narednoj godini.
Na Božić u kuću dolazi i položajnik. Prva dužnost položajnika je da poželi sreću, zdravlje i napredak domaćinovom domu.
.jpg)
