Izvor: RTS, 05.Maj.2013, 08:58   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Danas je Vaskrs

Pravoslavne crkve i vernici obeležavaju Vaskrsenje Hristovo, jevanđeljski događaj kojim je pre više od dva milenijuma počela novozavetna istorija čovečanstva.

Pravoslavni vernici slave Vaskrsenje Isusa Hrista, hrišćanski praznik nad praznicima koji je osnova novozavetne propovedi i vere u spasenje.

Stotinak vernika, uglavnom sa centralnog Kosova, prisustvovalo je vaskršnjem jutrenju u manastiru Gračanica. Jutrenje je počelo tačno u ponoć, litijom oko manastira.
>> Pročitaj celu vest na sajtu RTS << />
Vladika raško-prizrenski Teodosije je sa sveštenstvom potom služio liturgiju Sv. Jovana Zlatoustog. Na kraju liturgije pročitana je vaskršnja poslanica patrijarha srpskog Irineja.

Liturgiji u manastiru Gračanica prisustvovao je i direktor Kancelarije Vlade Srbije za Kosovo i Metohiju Aleksandar Vulin.

Vaskršnje jutarnje liturgije služe se u svim pravoslavnim crkvama i hramovima na Kosovu.

Patrijarh srpski Irinej služio je u Hramu Svetog Save na Vračaru vaskršnju liturgiju koja je počela u ponoć, crkvenim zvonima, litijom i prvom molitvom pred zatvorenim vratima Hrama, čime je počelo obeležavanje Vaskrsa.

"Neka radost vaskršnjih praznika ispuni domove, nek unese trajnu radost u njih, a pre svega u vaša srca, jer ako je u srcima, biće i u vašim domovima, tamo gde radimo i živimo, na svakom mestu", rekao je patrijarh. 

Liturgiji u Hramu Svetog Save, pored velikog broja vernika, prisustvovali su premijer Ivica Dačić, savetnik predsednika Oliver Antić, državni sekretar u MUP-u Vladimir Božović, direktor Kancelarije za vere Mile Radojević, princeza Jelisaveta Karađorđević, kao i predstavnici verskih zajednica.

Vaskrs se proslavlja u svim hramovima Srpske pravoslavne crkve u zemlji i regionu, kao i pravoslavnim crkvama širom sveta.

Za Vaskrs se prva molitva služi pred zatvorenim vratima hramova koja se otvaraju tačno u ponoć kada se prvi put posle Velikog petka i Velike subote, u znak radosti vaskrsenja oglašavaju prva zvona.

Uz prazničnu liturgiju, u svim hramovima Srpske pravoslavne crkve čita se poslanica patrijarha Irineja.

Put spasenja ljudskom rodu

Suštinu i načelo hrišćanske vere objasnio je sveti apostol Pavle čija je propoved osnažila i usmerila novozavetnu veru.

U pravoslavnim hrišćanskim crkvama se na Vaskrs otvaraju Carske dveri na oltaru čime se simbolično ukazuje da je Isus svojim vaskresenjem pobedio tamu i smrt i otvorio rajska vrata i put spasenja čitavom ljudskom rodu.

Prema jevanđeljima, događaj se zbio na grobu Hristovom, a radosnu vest je ženama mironosicama, "Mariji Magdaleni i drugoj Mariji", saopštio anđeo blagovesnik Gavrilo.

"A lice njegovo bijaše kao munja i odjelo njegovo kao sneg", zapisao je jevanđelist Matej opisujući arhangela Gavrila koji sedi na "grobnom kamenu" i pokazuje prstom na prazan grob.

Prema odlukama Nikejskog sabora (325. godine) koje do danas poštuju sve pravoslavne crkve, Vaskrs treba slaviti u prvu nedelju punog meseca posle proleće ravnodnevnice, ali obavezno posle jevrejske Pashe.

Prema hrišćanskom predanju, Isus je umro u dane Pashe pa se u nekim jezicima ovaj naziv zadržao i za praznik njegovog Vaskrsenja. Poznato je takođe da su rođenje Isusa Hrista, njegovo stradanje i vaskresnje najavili starozavetni proroci koji će, kako propoveda hrišćanstvo, opet doći da najave njegov drugi dolazak među ljude.

Simbol obnavljanja prirode i života

Vaskrs je pokretan praznik, koji se određuje prema prirodnom kalendaru i uvek se vezuje za nedelju sa odstupanjem od 35 dana - od 4. aprila do 8. maja.

Vaskršnje slavlje je za vernike kraj Velikog posta, a prvi mrsni zalogaji su vaskršnja jaja koja, se prema drevnom običaju, farbaju u crveno kao simbol prolivene krvi Hristove.

Prema predanju, prva jaja je caru Tiberiju poklonila Marija Magdalena koja je u Rim došla sa porukom o Vaskrsenju.

Jaje je simbol obnavljanja prirode i života, vaskršnje crveno jaje znači radost i za one koji ga daju i koji ga primaju.

Prvo obojeno jaje, ostavlja se na stranu do idućeg Vaskrsa i zove "čuvarkuća".

Na pravoslavnim vaskršnjim ikonama i freskama slika se blagovesnik Gavrilo na grobnom kamenu, a najlepša predstava sačuvana je u manastiru Mileševi kraj Prijepolja, zadužbini srpskog kralja Vladislava iz 1234. godine, koja je proglašena za sliku prethodnog milenuijuma.

Vaskrs hrišćani slave tri dana, pa su u kalendaru SPC crvenim slovom obeleženi Vaskršnji ponedeljak i Vaskršnji utorak.

U SPC pravoslavni vernici razmenjuju pozdrave - Hristos vaskrse! Vaistinu vaskrse!

Nastavak na RTS...

Akter: Hristos vaskrese!

Akter: Milioni pravoslavaca slave Uskrs širom sveta