Izvor: MC Bor, 24.Apr.2011, 14:12 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Mističnost večnog praznika
Bor, 23.april
Upravo zbog „obličja sluge” Hristos je i mogao da postane istinski posrednik između Boga i čoveka, spajajući u sebi žrtvu i sveštenika
U rečima da je sve moguće onome koji veruje nalazi se Hristos, lepota, ljubav, čudo, znak, apsolutna prevlast duha. Misao je to naizgled jednostavna i dobra da se njom započne i okonča dan, međutim, u njoj su nataloženi vekovi mišljenja duhovnika, tumača Svetog pisma, piše današnja Politika.
Čitanjem >> Pročitaj celu vest na sajtu MC Bor << opširne studije ruskog naučnika Viktora Bičkova „Estetika otaca crkve, apologete, Blaženi Avgustin”, u prevodu Radisava Marojevića, i u izdanju „Službenog glasnika” i Hrišćanskog kulturnog centra (knjiga koja je u rodnoj Rusiji od 1982. bivala proglašavana „ideološkom zaverom”), bolje ćemo razumeti ne samo vizantijsku, starorusku i pravoslavnu umetničko-estetičku kulturu, već i šarolik kompleks estetičkih predstava i ideja Svetih otaca, koji predstavlja prelaz od antičke ka srednjovekovnoj estetici.
Kako je u uvodu ovom izdanju naglasio Bičkov, aesthetica patrum obuhvata oce crkve od II do IX veka, „jer je upravo u tom periodu i bila najpotpunije formulisana i utvrđena svetootačka estetička svest u pisanim izvorima”.
Prvi deo studije posvećen je analizi rane patristike, od II do III veka, čiji su predstavnici ušli u nauku pod nazivom apologete. Osnovni motiv njihovih dela bila je odbrana hrišćanstva u očima poznoantičke publike, kao i prosvećivanje gonitelja nove vere.
– U polemici sa odlazećom antičkom kulturom, kako grčko-rimskom, tako i bliskoistočnom, apologetičari su polagali temelj nove hrišćanske kulture. Razdoblju koje je izgubilo duhovne ideale i moralne principe, hrišćanstvo je protivstavilo jednostavne, svima shvatljive humanističke principe: čovek je najviša vrednost u tom svetu. Bog prinosi sebe kao žrtvu radi njegovog spasenja, ljubav prema bližnjem osnovni je princip moralnog življenja, piše Viktor Bičkov.
Između ostalih, autor daje pregled dela apologeta Justina filosofa i mučenika, Tatijana Sirijca, Atinagore, posebno naglašavajući značaj aleksandrijske hrišćanske škole. Kao centar zapadne apologetike, i latinske hrišćanske književnosti sve do Avgustina, Bičkov ističe rimsku provinciju Afriku, sa prestonicom u legendarnoj Kartagini. Kao jedan od najaktivnijih apologeta u Kartagini bio je Tertulijan, koji je prvi na latinskom jeziku izložio glavne postavke hrišćanske vere. Značajno mesto u ovoj knjizi Bičkov daje tumačenju učenja Origena, koji je prvi težio stvaranju hrišćanske dogmatike, kao i problemu poznanja i sveprožimajuće ljubavi kod Avgustina.
„Samo ovaploćenje Sina božijeg, sva njegova delatnost na zemlji, stradanja i sramna smrt na krstu radi iskupljenja ljudskih grehova bili su od jevanđelista, a zatim i u svetootačkoj misli, shvaćeni kao akcija najdublje ljubavi Boga prema ljudima.” Prema dubokom ubeđenju apologeta, čitavo duhovno biće čoveka, sve sile njegove duše, sav njegov emocionalni i umetnički opit, moraju da budu usmereni na dokučivanje Boga, na opštenje sa njim. Autor stoga zaključuje da je obrazac i ideal umetničkog stvaralaštva, u svim vrstama umetnosti još od vremena ranih hrišćana, molitva – iskaz upućen Bogu iz dubine srca. Tako je ranohrišćanska estetika postavila duhovne i moralne vrednosti iznad estetičkih.
Bog je kod prvih hrišćanskih mislilaca predstavljan kao veliki umetnik, koji stvara svet kao veliko umetničko delo, a čovek je bio sazdan kao kruna i vrhunac vidljivog sveta.
Tumačeći Avgustinovo viđenje Hristosa, Viktor Bičkov piše:
– Isus Hristos istinski je i jedini posrednik između Boga i ljudi zato što je imao nešto slično Bogu i nešto slično ljudima. On je svojom pravednošću umrtvio smrt, a istovremeno je smrtan kao ljudi. Štaviše, Hristos se pojavio među grešnim i podložnim smrti ljudima u obličju sluge, smiren i ponizan. Upravo zbog tog „obličja sluge” Hristos je i mogao da postane istinski posrednik, spajajući u sebi istovremeno i žrtvu i sveštenika, koji samom sebi prinosi tu žrtvu.
Dionisije Aleksandrijski, pak, pisao je povodom vaskrsenja Hristovog, kao o tajanstvenoj pobedi nad smrću, ovako: „Taj zakon veselja, mističnost sveštenih dana i praznik večni, ispunjavaju nas po završetku pokajanjem i ljubavlju, i njegova besprekidnost nikada ne umanjuje lepotu vaskrsenja, a navika ne slabi prijatnost lepote”.
.jpg)
