Izvor: TangoSix.rs, 16.Apr.2021, 08:00
60 godina “Tigrova“
Prvog aprila na aerodromu Lađevci organizovana je proslava 60. godina trenutno najstarije vojne vazduhoplovne eskadrile RV i PVO Vojske Srbije, 241. lovačko-bombarderske avijacijske eskadrile (lbae) ‘’Tigrovi’’ koja se danas nalazi u sastavu 98. vazduhoplovne brigade (vbr).
Za tu priliku tri jurišna aviona, jednoseda J-22 ‘’Orao’’, od kojih su dva trenutno aktivna, dobila su prigodnu specijalnu šemu farbanja >> Pročitaj celu vest na sajtu TangoSix.rs << (što je retkost u našem RV-u) a na svečanosti je priređen i manji letački program. Inicijativa za oslikavanje aviona potekla je od pripadnika eskadrile a repove je oslikao „Art studio Lazar Piljojčić“.
J-22 25161 sa likom ratnog komandanta poptukovika Živote Đurića i evidencijskim brojem aviona (25104) na kome je Đurić poginuo / Foto: Aleksa Mladenović
Identični crteži čiji je motiv tigar, naneseni su na dva operativna Orla J-22 sa evidencijskim brojevima 25171 i 25175, i to sa obe strane vertikalnog stabilizatora.
Orao J-22 sa evidencijskim brojem 25161 koji nije leteo bar 22 godine, sveže je ofarban a na levoj strani vertikalnog stabilizatora je nacrtan lik potpukovnika Živote Đurića, ratnog komandanta 241. lbae koji je 25. marta 1999. godine poginuo prilikom dejstva po kampu za obuku tzv. Oslobodilačke vojske Kosova.
25161 će najverovtnije biti izložen u krugu aerodroma Lađevci. Na avionu su podvešeni sovjetski lanseri NRZ kalibra 57 mm / Foto: Aleksa Mladenović
Interesantno je da je na avionu sa Đurićevim likom ucrtan evidencijski broj 25104, aviona u kome je Đurić poginuo. Kako Tango Six saznaje, 25161 bi trebao biti izložen u krugu aerodroma Lađevci što bi značilo da je to kraj karijere ovog primerka proizvedenog 1987. godine. Još jedna zanimljivost da su na svim potkrilnim podvesnim tačkama montirani sovjetski 16-cevni saćasti lanseri UB-16-57 nevođenih raketnih zrna S-5 kalibra 57 mm, koji nisu u arsenalu Orla.
241. lbae osnovana je aprila 1961. na aerodromu Skopski Petrova, u okviru 198. lbap / Foto: Aleksa Mladenović
Kratka istorija “Tigrova“
Reorganizacijom nekadašnje jugoslovenske Narodne armije (JNA), koja je nazvana ‘’Drvar-1’’, 1961. godine eskadrile jugoslovenskog Ratnog vazduhoplovstva dobile su trocifrene oznake a lovačko-bombarderske eskadrile su tako dobile oznake sa početnim brojem dva. Aprila iste godine je na aerodromu Skopski Petrovac, u okviru 198. lovačko-bombarderskog avijacijskog puka (lbap) formirana 241. lovačko-bombarderska avijacijska eskadrila (lbae) opremljena američkim lovcima-bombarderima F-84G ‘’Thunderjet’’ (u naoružanju 198. puka od 1954. godine).
198. lbap je 1966. godine postao 98. avijacijska brigada (abr) a iste godine prvi F-84G 241. lbae su na nosu dobili stilizovan crtež glave tigra što je bio amblem 98. abr (inače je tigar bio radio-pozivni znak jedinice). 1971. započelo je prenaoružavanje jedinice domaćim lakim jurišnim avionima J-21 ‘’Jastreb“, od 1972. letelice su na nosu ponele znak kobre (prethodno su takođe imali crtež tigra) a amblem tigra su tada dobili Jastrebovi iz 235. lbae na aerodromu Lađevci.
Orlovi se u 241. lbae nalaze od 1986. godine / Foto: Aleksa Mladenović
Prvi Orlovi 241. lbae bili su dvosedi INJ-22 koji su oktobra 1986. pozajmljeni iz izviđačkih eskadrila dok su novoproizvedeni jurišnici J-22 namenjeni jedinici počeli da stižu decembra iste godine, a preobuka pilota završena je 1987. Sledeće 1988. godine je zbog nedostatka dvoseda NJ-22 kao i potrebe nadoknade naleta koji nije realizovan zbog tehničkih otkaza, iz drugih jedinica pozajmljen određen broj školsko-borbenih avona G-4 ‘’Super Galeb’’. U toj godini 241.lbae je raspolagala sa samo jednim NJ-22 ali i dva INJ-22 kao i sa, formacijom predviđenih 12 jednoseda J-22.
Jedinica učestvuje u borbenim dejstvima 1991. godine, početkom oktobra zbog udaljenosti aerodroma Petrovac od ratne zone, veći deo ljudstva i tehnike 241. lbae prebazira na aerodrom Dubrave kod Tuzle. Tamo ostaje dva meseca, za to vreme će izvršiti 127 borbenih letova sa 80 časova naleta, pretežno iznad Posavine i istočne Slavonije. Jedan avion je lakim prenosivim raketnim sistemom PVO Strela-2M teže oštećen 15. novembra ali je pilot uspeo da sleti na aerodrom Tuzla.
Spremni za Tiger Meet / Foto: Aleksa Mladenović
Februara 1992. nakon što je odlučeno da se snage JNA povuku iz Makedonije, 241. lbae zajedno sa ostalim jedinicama 98. abr prelazi na aerodrom Lađevci. U leto iste godine 98. abr postaje puk, u reorganizaciji koja je izvršena 1994. jedinica je ponovo bila podignuta na nivo brigade da bi 1997. još jednom imala status puka što će ostati sve do 2006. godine kada je u Vazduhoplovstvu i PVO Vojske Srbije formirana 98. vazduhoplovna baza a potom 98. vazduhoplvna brigada. Od 2006. godine 241. lbae je naša jedina lovačko-bombarderska avijacijska eskadrila.
Tokom rata 1999. godine lovačko-bombarderska avijacija RV i PVO Vojske Jugoslavije izvela je avionima G-4 i Orao 31 let sa naletom od 18,25 časova: 25 letova je bilo borbeno (19 sa vatrenim dejstvom) sa naletom 15,25 časova, izvršeno je 6 preleta. Od toga je 241. lbae izvela 10 letova sa svih 10 vatrenih dejstava (prema nekim nezvaničnim informacijama 13 letova, svi sa vatrenim dejstvom bombama).
Restilizovani amblem tigra sa Tanderdžeta i Jastrebova iz 60-tih i 70-tih godina prihvaćen je kao znak 98. abr odnosno 98. lbap početkom 90-tih godina a 241. lbae je dobila naziv ‘’Tigrovi’’. Međutim, prvi avion Orao dobio je amblem tigra na nosu tek na leto 2003. godine. Ubrzo su ga dobila još dva aviona a od tada i ostali primerci koji su stizali sa remonta. Ovaj znak na nosu su imala i tri školsko-borbena aviona G-4 ‘’Super Galeb’’ koja su prošla kroz jedinicu.
U tekstu korišćeni podaci iz knjige “Orao – pogled iz jugoslovenskog ugla“ autora Aleksandra Radića.
Posebno se zahvaljujemo Aleksi Mladenoviću na ustupljenim fotografijama.
Pratite Tango Six i na društvenim mrežama. Na Instagramu, Jutjubu, Tviteru i Fejsbuku.
The post 60 godina “Tigrova“ appeared first on Tango Six.
.jpg)
