Izvor: RTS, 06.Jan.2020, 01:09   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Vremeplov (4. januar 2020)

Svetski dan Brajevog pisma.

1494. - Na Cetinju štampan "Oktoih prvoglasnik" Đurđa Crnojevića, prva srpska inkunabula i najstarija ćirilična južnoslovenska štampana knjiga
1710. - Rođen Đovani Pergolezi, italijanski kompozitor
(Jesi, 04. 01. 1710 - Pocuoli, 16. 03. 1736)
1785. - Rođen Jakob Grim, nemački filolog i književnik, akademik
(Hanau, 04. 01. 1785 - Berlin, 20. >> Pročitaj celu vest na sajtu RTS << 09. 1863)
Jakob Grim je bio bibliotekar u Kaselu, a potom profesor u Berlinu. Smatra se osnivačem savremene germanistike. Izučavao je istoriju jezika i književnosti, mitove, bajke i predanja i folklor. Zajedno sa bratom Vilhelmom, izdao je nemačke narodne bajke i time skrenuo pažnju naučne javnosti ne samo na narodne umotvorine, već i na narodni govor i dijalekte. Uveo je istorijsko-uporedni metodu proučavanju jezika. Njegovo najznačajnije delo je "Nemačka gramatika", u kome je dao svoje objašnjenje zakona o promeni glasova, tzv. "Grimov zakon". Poznati su i njegovi radovi: "Istorija nemačkog jezika", "Nemačka mitologija" i "Nemačke pravne starine". Sa bratom je, 1852. godine, počeo da izdaje veliki "Rečnik nemačkog  jezika", čije je izlaženje nastavljeno i posle njegove smrti. Grim je bio prijatelj Vuka Karadžića. Prevodio je na nemački jezik srpske narodne pesme. Predstavio je nemačkoj čitalačkoj publici Vukove zbirke i preveo Vukovu "Srpsku gramatiku".
1786. - Umro Mozes Mendelson, nemački pisac i filozof racionalizma, tvorac prve moderne jevrejske filozofije religije (Desau, 06. 09. 1729 - Berlin, 04. 01. 1786)
1795. - Rođen Aleksandar Sergejevič Gribojedov, ruski književnik
(Moskva, 04. 01. 1795 - Teheran, 11. 02. 1829)
1809. - Rođen Luj Braj, francuski učitelj, tvorac pisma za slepe i slabovide osobe
(Kupvre, 04. 01. 1809 - Pariz, 06. 01. 1852)
1874. - Rođen Jozef Suk, češki kompozitor
(Krešovice, 04. 01. 1874 - Benešov, 29. 05. 1935)
1886. - Rođena Danica Jovanović, slikarka
(Beška, 04. 01. 1886 - Petrovaradin, 12. 09. 1914)
1890. - Rođen Moša Pijade, političar, novinar, prevodilac i slikar, potpredsednik Saveznog izvršnog veća, predsednik Skupštine FNRJ (Beograd, 04. 01. 1890 - Pariz, 15. 03. 1957)
1892. - Rođen Milan Bogdanović, književnik, književni i pozorišni kritičar, upravnik Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu i Narodnog pozorišta u Beogradu, akademik (Beograd, 04. 01. 1892 - Beograd, 02. 02. 1964)
1912. - Rođen dr Vojislav Đurić, teoretičar i istoričar književnosti, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, osnivač i direktor Centra za teoriju književnosti i umetnosti, akademik, generalni sekretar i potpredsednik SANU (Malo Krčmare, 04. 01. 1912 - Beograd, 28. 07. 2006)
1921. - Umro Kosta Stojanović, matematičar, fizičar, ekonomista i političar, profesor Beogradskog univerziteta, ministar narodne privrede i finansija (Aleksinac, 02. 10. 1867 - Beograd, 04. 01. 1921)
1926. - Rođen dr Vladeta Košutić, prevodilac, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu (Beograd, 04. 01. 1926 - Beograd, 21. 01. 2005)
1928. - Rođen Aleksandar Obrenović, književnik, dramaturg, filmski reditelj, novinar i urednik Dramskog programa Radio Beograda (Beograd, 04. 01. 1928 - Beograd, 24. 05. 2005)
1930. - Rođen Joža Vlahović, hrvatski novinar, pokretač i prvi glavni urednik zagrebačkog nedeljnika "Danas" (Zagreb, 04. 01. 1930 - Zagreb, 21. 12. 2004)
1932. - Rođen Karlos Saura, španski filmski reditelj i producent (Ueska, 04. 01. 1932)
1935. - Rođen Flojd Paterson, američki bokser, svetski i olimpijski šampion u srednjoj kategoriji (Vako, 04. 01. 1935 - Nju Palc, 11. 05. 2006)
1941. - Umro Anri Bergson, francuski filozof, nobelovac
(Pariz, 18. 10. 1859 - Pariz, 04. 01. 1941)
1947. - Objavljen prvi broj nemačkog nedeljnika "Špigl"
1947. - Rođen Miloš Vasić, novinar lista "Vreme" (Beograd, 04. 01. 1947)
1960. - Umro Alber Kami, francuski književnik, nobelovac
(Mondova, 07. 11. 1913 - Vilbleven, 04. 01. 1960)
1960. - Rođen Branimir Brstina, pozorišni, filmski i TV glumac (Banatsko Veliko Selo, 04. 01. 1960)
1960. - Osnovano Evropsko udruženje slobodne trgovine (EFTA)
1965. - Umro Tomas Sterns Eliot, engleski književnik, nobelovac
(Sent Luis, 26. 09. 1888 - London, 04. 01. 1965)
1967. - Objavljen prvi album američke grupe "Dors"
1969. - Rođen Marko Glušac, filmski montažer, predavač na Fakultetu za umetnost i dizajn u Beogradu (Berane, 04. 01. 1969 - Beograd, 08. 02. 2012)
1976. - U Nišu osnovana grupa "Galija"
1985. - Umro Lovro Matačić, dirigent, direktor Beogradske opere i umetnički rukovodilac Beogradske filharmonije, prvi šef muzičkog programa Radio Beograda (Sušak, 14. 02. 1899 - Zagreb, 04. 01. 1985)
1986. - Umro Radovan Zogović, književnik, književni kritičar i prevodilac
(Mašnica, 19. 08. 1907 - Beograd, 04. 01. 1986)
1988. - Umro Predrag Milošević, kompozitor i dirigent, profesor Muzičke akademije u Beogradu (Knjaževac, 04. 02. 1904 - Beograd, 04. 01. 1988)
1991. - Umro Obren Pjevović, pesnik i kompozitor
(Donja Gorevnica, 1919 - Mrčajevci, 04. 01. 1991)
2000. - Umro Slobodan Stojanović, književnik, dramaturg i scenarista, urednik Televizije Beograd, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu  (Đakovica, 13. 02. 1937 - Požarevac, 04. 01. 2000)
2005. - Umro Radenko Marjanović, privrednik, generalni direktor kompanije "Knjaz Miloš"(Ovčinje, 21. 01. 1946 - Bajina Bašta, 04. 01. 2005)
2009. - Umro Ivan Gubijan, atletičar, bacač kladiva, prvi jugoslovenski osvajač olimpijske medalje  (Bjelovar, 1923 - Beograd, 04. 01. 2009) 
2011. - - Umro Geri Referti, britanski rok- muzičar
(Pejzli, 16. 04. 1947 - London, 04. 01. 2011)
2011. - - Umro dr Predrag Jovanović Gavrilović, profesor i dekan Ekonomskog fakulteta u Beogradu (Vučkovica, 1941 - 04. 01. 2011)
2013. - Umro Zoran Žižić, političar i državnik, potpredsednik Vlade Crne Gore, premijer Savezne Republike Jugoslavije (Titograd, 04. 03. 1951 - Podgorica, 04. 01. 2013) 
2016. - Umro Duško Korać, novinar, sportski komentator Televizije Srbije
(Ivangrad, 04. 07. 1955 - Beograd, 04. 01. 2016)
2016. - Umro Oto Jovan Logo, vajar
(Beograd, 15. 08. 1931 - Beograd, 04. 01. 2016)
2016. - Umro prof. dr Radovan Vučković, književni istoričar, akademik, predsednik Upravnog odbora Zadužbine Ivo Andrić u Beogradu (Trijebine, 12. 11. 1935 - Beograd, 04. 01. 2016)
2017. - Umro Žorž Pretr, francuski dirigent
(Vazije, 14. 08. 1924 - Nave, 04. 01. 2017)
2017. - Umro Vlastimir Trajković, kompozitor i muzički pedagog, profesor i šef Katedre za kompoziciju i orkestraciju Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu, akademik (Beograd, 17. 06. 1947 - Beograd, 04. 01. 2017)
2018. - Umro Aharon Apelfeld, izraelski književnik, žrtva Holokausta
(Bukovina, 16. 02. 1932 - Petah Tikva, 04. 01. 2018)
2018. - Umro Rej Tomas, britanski muzičar, multiinstrumentalista, pevač i kompozitor, osnivač grupe "The Moody Blues" (Storport-on-Severn, 29. 12. 1941 - Sari, 04. 01. 2018)

Nastavak na RTS...