Izvor: SrbijaDanas.com, 24.Avg.2017, 20:46   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Velike riznice istorije i kulture: Narodni muzej u Bačkom Petrovcu i Muzej vojvođanskih Slovaka (FOTO)

Najstariji predmet je još iz 1793. godine

Narodni muzej u Bačkom Petrovcu postoji od avgusta 1949. godine, kada je osnovan kao samostalna ustanova sa osnovnim ciljem da prikuplja, proučava, čuva, dokumentuje i izlaže istoriju kulture, kao i materijalnu i duhovnu kulturu Slovaka iz cele Vojvodine.

Od samog osnivanja muzej se bavi čuvanjem materijalne i duhovne kulture vojvođanskih Slovaka, kako bi je sačuvao od zaborava za buduće mlade generacije.

Prilikom >> Pročitaj celu vest na sajtu SrbijaDanas.com << osnivanja, Narodni muzej u Bačkom Petrovcu je sadržao pet komponenti: etnografsku, kulturno-istorijsku, arheološko–numizmatsku, prirodnjačku i umetničku zbirku. Takođe je imao i svoju biblioteku sa 1141 knjiga. Od tih zbirki do danas sačuvane su etnografska i kulturno-istorijska zbirka, kao i ostaci drugih. U etnografskoj i kulturno-istorijskoj zbirci dominiraju predmeti iz Bačke, ali se u sklopu nje takođe nalaze i predmeti sa teritorije cele Vojvodine.

Etnografska zbirka sadrži mnoštvo predmeta koji se tiču materijalne i duhovne narodne kulture, pre svega starih predmeta i narodne nošnje. Od narodnih odevnih predmeta iz etnografske zbirke najvrednije su "čepce" iz godina 1840. do 1880, a kada se radi o predmetima, muzej u vlasništvu ima mnogo starije izložbene primerke, najčešće predmete kućne izrade za domaćinstvo.

Kulturno-istorijska zbirka sadrži 1194 predmeta, među kojima se nalazi niz pisanih dokumenata, isprava, letaka, plakata, razglednica itd, najviše iz perioda II svetskog rata i perioda nakon njega, ali sadrži i daleko starije i vrednije dokumente.

Muzej u vlasništvu zvanično ima 1041 fotografiju. U ovoj zbirci se nalaze fotografije skoro svih sela i gradova Vojvodine u kojima žive Slovaci, ali i sela iz Rumunije i Bugarske sa slovačkim življem.

Arheološko-numizmatska zbirka je sadržala predmete pronađene u arheološkim iskopavanjima đaka petrovačke gimnazije. Na žalost, od numizmatske zbirke sačuvana je samo jedna kutija rimskih novčića, dok iz arheološke zbirke u muzeju nisu ostali sačuvani predmeti.

Iz prirodnjačke zbirke, koju je sačinjavalo mnoštvo prepariranih životinja i ptica, u muzeju je ostalo tek par prepariranih ptica, dok se deo zbirke nalazi u petrovačkoj gimnaziji kojoj je zbirka predata.

Umetničku zbirku muzeja čine brojne slike, pre svega slovačkih vojvođanskih autora. Osnivanjem Galerije Zuzke Medveđove 1989. godine zbirka umetničkih dela slovačkih vojvođanskih umetnika je postala deo zbirke Galerije Zuzke Medveđove.

Sedamdesetih godina je muzej, jednako kao i biblioteka, pripao Domu kulture "28. oktobar" u Bačkom Petrovcu, pod čijom je upravom bio, usled nemara, u lošem položaju. Mnogi predmeti iz zbirke su izgubljeni. Polovinom devedesetih godina izložbene aktivnosti Narodnog muzeja su postepeno jenjavale, iako muzej nikada nije prestajao sa radom.

Osim toga, poput Slovačkog narodnog pozorišta (osnovanog 2003. godine kao jedne od najznačajnijih ustanova kulture Slovaka u Vojvodini) koje je preuzelo funkcije bivšeg Doma kulture, Narodni muzej je dospeo pod upravu Slovačkog narodnog pozorišta u okviru kog i danas deluje. 2004. godine rad muzeja je bio formalno obnovljen i odvija se do danas.

U prostorijama koje pripadaju Narodnom muzeju u Bačkom Petrovcu (u samom muzeju i u najstarijoj kući) trenutno je evidentirano ukupno 3081 eksponata (predmeta, dokumenata, fotografija, mapa, knjiga, narodne nošnje itd.), koji se odnose na život i kulturu slovačke nacionalne manjine u Vojvodini.

Većina predmeta iz zbirke datira iz druge polovine 19. i početka 20. veka. Muzejska zbirka sadrži mnoštvo raritetnih predmeta.

Najstariji eksponat muzeja je svrdlo sa drvenom drškom, koji datira iz 1783. godine. Predmet je poreklom iz Bačkog Petrovca i u muzej je na poklon bio donet iz Slovačke 1954. godine.

U današnje vreme Narodni muzej u Bačkom Petrovcu nastavlja sa izložbenim aktivnostima. U skorije vreme instalirana je izložba pod nazivom "Obredi prelaza Slovaka u Vojvodini", u okviru koje je obrađena tema obreda prelaza kod Slovaka u Vojvodini, pre svega obeležavanje najvažnijih trenutaka u životu čoveka u prošlosti – rođenje, svadba i smrt, kao i obrede koje su ove događaje pratili. Cilj ove izložbe bio je prikazivanje određenih specifičnih elemenata tipičnih za vojvođanske Slovake.

Pored toga u prostorijama muzeja kao stalna ekspozicija uređena je etno soba u kojoj se nalaze stari predmeti: krevet sa dunjama, dečja kolevka ("bevčov"), oslikani orman, sto, klupa, kolovrat, sanduk sa odevnim predmetima, čiviluk sa okačenim suknjama. U sobi se nalazi i zidana peć tzv. seljačka peć koja je služila ne samo za grejanje i kuvanje, već i za spavanje.

Ova kuća je pravi primer narodne arhitekture iz vremena početka naseljavanja Slovaka u Bačkom etrovcu, a datira iz 1799 godine.



Njen prvobitni vlasnik je bio siromašni seljak Paljo Kočiš.

Građevina je panonskog tipa što je bilo karakteristično za građevine panonskog tipa kakve su se pravile od 18 do 20 veka.

Pravljena je od naboja, pokrivena trskom i delimično ukopana u zemlju. Uredjena je u izvornom stilu karakterističnom za taj period. Mali prozori, mala, niska vrata i male sobe koje su se mogle lako zagrejati. Opremljena je i autentičnim komadima nameštaja, kuhinjskim posuđem i ostalim pokućstvom.

U kući su se nalazile dve seoska peći u kojima se ložilo sve, od šepurika i kukuruzovine do drva, a služila je i za spremanje hrane.

Objekat se od 1965. godine nalazi pod zaštitom države.

Njeno originalno zdanje je renovirano.

Danas se ovaj objekat vodi kao etnokuća, i poznata je pod nazivom Najstarija kuća u Bačkom Petrovcu.

Pravni je naslednik Narodnog muzeja u Bačkom Petrovcu.

Pripada institucijama od izuzetnog značaja u oblasti kulture Slovaka u Srbiji i predstavlja istinsko blago materijalne i duhovne kulture Slovaka u Vojvodini.

Odluka Nacionalnog saveta slovačke nacionalne manjine je potvrdila to da Muzej vojvođanskih Slovaka predstavlja instituciju od izuzetnog značaja za slovačku nacionalnu manjinu.

Cilj Muzeja vojvođanskih Slovaka je da proučava, stručno obrađuje, prikuplja, dokumentuje, prezentuje i čuva materijalna i duhovna dobra etnološkog, istorijskog i umetničkog karaktera iz prošlosti vojvođanskih Slovaka.

U okviru svoje organizacione strukture, Muzej vojvođanskih Slovaka obuhvata Galeriju Zuzke Medveđ i kulturno-istorijski spomenik "Zavičajnu kuću u Petrovcu".

Suosnivači Muzeja vojvođanskih Slovaka su Opština Bački Petrovac i Nacionalni savet slovačke nacionalne manjine.

Nastavak na SrbijaDanas.com...