Izvor: Blic, 19.Feb.2014, 12:00 (ažurirano 02.Apr.2020.)
U ovom parku je Gavrilo Princip skovao svoj plan
Deo Beograda od Slavije do Dorćola pun je svedočanstava o dramatičnoj istoriji od 1914. do 1918. godine. Reporteri “Blica” prošli su juče sa istoričarem Vladimirom Dulovićem rutom “Beograd u Prvom svetskom ratu” kojom će od marta zainteresovani moći, u organizaciji agencije “Magelan”, da se za tri do četiri sata upoznaju sa manje poznatim činjenicama iz istorije grada.
Ova ruta uključuje i obilazak brojnih spomenika na Novom groblju i Košutnjak, ali je daleko >> Pročitaj celu vest na sajtu Blic << uzbudljiviji deo od Slavije do Dorćola. Tu je omiljena kafana Gavrila Principa, “najbaksuznija” beogradska višespratnica, mesto na kojem je major Dragutin Gavrilović pozvao branioce grada na juriš u smrt, crkva sa ornamentima od čaura...
Fama o smrti ruskog poslanika
Ruski poslanik Nikolaj Hartvig preminuo je u zgradi Austrougarskog poslanstva 10. jula 1914.
- Beograđani su verovali da su ga Austrougari otrovali, što nije istina - kaže istoričar Vladimir Dulović.
U Ulici Svetozara Markovića, gde je danas Beogradska nadbiskupija, bilo je Austrougarsko poslanstvo. Tamo je Nikola Pašić odneo pisani odgovor na ultimatum nakon atentata na Franca Ferdinanda.
Prolazimo kraj “Moskve”, gde su se okupljali Dragutin Dimitrijević Apis i drugi pripadnici “Crne ruke”. Na hotel se naslanjala apoteka Mihaila Viktorovića, jedna od najbaksuznijh zgrada u Beogradu.
- Srušena je austrougarskom granatom 1914, pa je renovirana, a onda opet porušena u bombardovanju u Drugom svetskom ratu - priča naš vodič Vladimir Dulović, inače odličan poznavalac istorije grada.
U kafanu “Zlatna moruna” na Zelenom vencu, inače stecište radnika, dolazili su i “mladobosanci” Gavrilo Princip, Nedeljko Čabrinović i Milan Ciganović i tu su dobili pismo sa isečkom iz novina gde piše da će Franc Ferdinand za Vidovdan biti u Sarajevu...
Plan akcije za atentat sklopljen je u parku ispred današnjeg “Palasa”. Godinu kasnije tu su, nasuprot statue Vojvode Vuka, Austrougari podigli spomenik posvećen svojim vojnicima.
Posle posete Kalemegdanu, “Pobedniku” i spomeniku zahvalnosti Francuskoj, ruta vodi do Crkve Ružice, a potom na mesto gde je major Dragutin Gavrilović legendarnim govorom 1915. godine motivisao Sremski dobrovoljački odred za herojsku odbranu Beograda. Retki preživeli iz te bitke sa Dorćola su se povukli na Slaviju i potom van grada.
Odbrana grada i luster od čaura
U današnjoj Ulici Mike Alasa je 1915. godine major Dragutin Gavrilović održao svoj čuveni govor braniocima Beograda. Iste godine je u bombardovanjima teško oštećena Crkva Ružica na Kalemegdanu, u kojoj je i luster koji su srpski vojnici napravili na Solunskom frontu od čaura metaka i topovske municije.
Najčitanije SADA: