Izvor: RTS, 04.Jun.2010, 22:35 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Trijanon svađa Mađarsku i Češku
Lideri Češke i Slovačke osuđuju odluku mađarskog parlamenta da se potpisivanje Trijanonskog sporazuma proglasi Danom nacionalnog jedinstva. U Trijanonu Mađarska izgubila veliki deo teritorije što naziva svojom "najvećom katastrofom".
Češki predsednik Vaclav Klaus i premijer Jan Fišer, osudili su Dan jedinstva Mađara koji se obeležava u susednoj zemlji 4. juna i označava poništavanje Trijanonskog mirovnog sporazuma od pre 90 godina.
"Neprihvatljivo je da >> Pročitaj celu vest na sajtu RTS << zakon poništava Trijanonski mirovni sporazum - jedan od osnovnih elemenata evropskog ustrojstva čiji deo je i Češka Republika", navodi se u saopštenju na sajtu češkog predsednika.
U saopštenju se dodaje da je apsolutno nedopustivo i opasno da se izražava podrška zahtevima za stvaranje raznih formi regionalne autonomije.
Češki predesednik i premijer izrazili su u zajedničkom saopštenju uznemirenje što je mađarski parlament nedavno 4. jun proglasio za Dan jedinstva Mađara i tim novim praznikom pokušava da poništi Trijanonski sporazum.
Klaus i Fišer su takođe povodom novog mađarskog praznika upozorili da pitanja prošlosti treba da budu prepuštena istoričarima.
"Diskusije čiji smo svedoci u Mađarskoj mogu da stvaraju tlo za porast ekstremizma i doprinesu oživljavanju starih suparništava u Evropi", upozorili su zajedno Budimpeštu dvojica najvših čeških zvaničnika.
Trijanonski sporazum potpisan je 4. juna 1920. godine u palati Trijanon u Versaju, između sila-pobednica i poražene Mađarske koja je njime izgubila dve trećine teritorije, a oko tri miliona Mađara ostalo je van zemlje matice.
Čehoslovačkoj su pripale nekadašnje ugarske teritorije - Slovačka i prikarpatska Ukrajina, Rumuniji Transilvanija i istočni Banat kao i neke druge teritorije, a Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca - Slavonija, Srem, Međumurje, Prekomurje, delovi Baranje, Banata i veći deo Bačke.
Početkom nedelje, mađarski parlament je 4. jun, datum potpisivanja Trijanonskog ugovora, proglasio Danom nacionalnog jedinstva Mađara.
Tom odlukom se naglašava da su deo jedinstvene mađarske nacije i svi Mađari koji su Trijanonskim ugovorom dospeli pod jurisdikciju drugih država.
Današnju sednicu parlament Mađarske je održao u znak sećanja na 90. godišnjicu potpisivanja Trijanonskog sporazuma koji se smatra "najvećom katastrofom u mađarskoj istoriji".
Slovački nacionalisti postavili spomen ploču Trijanonu
Lider nacionalističke Slovačke narodne stranke, partner u vladi, Jan Slota postavio je na bivšem graničnom prelazu između slovačkog Komarna i mađarskog Komaroma spomen ploču Trijanonskom mirovnom sporazumu.
"Osporavanjem Trijanona mađarski političari osporavaju i suverenitet Slovačke", izjavio je Slota i istakao da na taj način Slovačka pokazuje Mađarima da je ovo njena zemlja i da neće dopustiti da je uzmu.
"Tu smo 1.500 godina kao autohtoni narod", kazao je Slota pred više od 700 okupljenih.
Ovo je već druga spomen ploča zahvalnica Trijanonu koju postavljaju Slotini radikalni nacionalisti otkako je mađarski parlament proglasio datum potpisivanja Trijanonskog sporazuma Danom jedinstva Mađara.
Na spomen ploči u Komarnu kao i na sličnoj "trijanonskoj ploči" na zgradi Slovačke pošte u Bratislavi, izražena je zahvalnost silama pobednicama u Prvom svetskom ratu što su tim mirovnim sporazumom stvorile Čehoslovačku i druge zemlje, između ostalih i Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca u sadašnjim granicama.
Da ne podgreva nacionalističke strasti, Mađarsku je danas upozorio i donedavni potpredsednik Evropske komisije i komesar za proširenje u vreme kada je u Evropsku uniju ulazila Mađarska, nemački socijalista Ginter Ferhojgen.
"EU bi trebalo da posreduje, jer je to veliki problem", izjavio je Ferhojgen. Nemački socijalista je dodao da treba jasno reći vladi u Budimpešti da je igranje sa vatrom svaki pokušaj da mađarska manjina u susednim zemljama postane oruđe.
Mađarska ekstremna desnica i danas poziva na reviziju Trijanonskog sporazuma.
.jpg)
